*می‌دانید پس از برجام، آمریکا در موارد مختلف برجام را نقض کرده است. این در حالی است که رهبر معظم انقلاب بارها بر قابل اعتماد نبودن آمریکا تأکید کرده بودند. به نظر شما، این شناخت نسبت به دولت آمریکا بر اثر چه موضوعاتی برای ایشان به وجود آمده است؟

 جمشیدی: امام  خامنه‌ای در دوره‌های مختلف، رفتارهای آمریکا را دیده و تجربه کرده‌اند. موضعی که صرفاً موضع نیست و بیان تجربه است؛ چه در مناسبات بین ایران و آمریکا و چه در جنگ افغانستان که پس از حملات یازده سپتامبر بود و چه در مذاکراتی که درباره امنیت عراق ایجاد شد. آمریکایی‌ها یک الگوی رفتاری دارند که رهبر معظم انقلاب هم به نوعی آن را بیان کردند؛ آنها چون خودشان را دولت برتر می‌دانند، پس از یک دور مذاکره، شروع به پیشروی می‌کنند. این‌گونه نیست که توافق می‌کنند برای تحقق توافق! بلکه این رویکرد مذاکرات‌شان قدرت‌محور است، در یک گام برخی مسائل را برای خودشان تصویب کرده و از آنجا حرکت بعدی را شروع می‌کنند‌. این رفتاری است که در حوزه برجام هم دیده شد. در واقع، آمریکایی‌ها عملاً زیاده‌خواهی می‌کنند؛ یعنی به آنچه در توافق کسب کرده‌اند، راضی نیستند و در حال حاضر دور بعدی فشارها را شروع کرده‌اند.

 ایزدی: ایشان حداقل پس از انقلاب در حال مطالعه آمریکا هستند و به دلیل مسئولیت‌هایی که در نظام داشته‌اند، چه در زمان مسئولیت رهبری و چه در زمانی که مسئولیت‌های دیگر داشتند، به نوعی با آمریکا مرتبط بودند. اگر فردی بیش از سه دهه موضوعی را مطالعه کند، به طور حتم شناخت عمیقی از آن موضوع پیدا می‌کند. از سویی معظم‌له از نظر هوشی و بصیرت از افراد معمولی خیلی قوی‌تر هستند  و وقتی چنین شخصیتی سی‌وچند سال برای مطالعه موضوعی وقت بگذارد، به یقین کارشناس آن موضوع می‌شود. من این نکته را بارها گفته‌ام که شاید بهترین کارشناس ایران در موضوع آمریکا معظم‌له هستند و  بهتر از ایشان کی در حوزه کارشناسی آمریکا نیست. با توجه به این سابقه ایشان به این مسئله پی برده‌اند که طرف آمریکایی قابل اعتماد نیست. افراد دیگری هم که در انتقاد برجام نقش داشتند، این موضوع را مطالعه می‌کردند و از ابتدا با این مسئله درگیر بودند. اینها هم کم سابقه نداشته‌اند! برخی از اینها سال‌ها در شورای‌ امنیت ملی حضور داشتند آمریکا مطالعه می‌‌کردند؛ اما وقتی به متن برجام رجوع می‌کنید این مسئله به طور کامل مشخص می‌شود که متن براساس اعتماد به آمریکایی‌ها نوشته شده برای درک این مسئله هم لازم نیست شما دیپلمات کارکشته‌ای باشید. مردم معمولاً توافقی را می‌نویسند و امضا می‌کنند؛ هر‌ کسی یک ماشینی یا خانه‌ای خریده، مهم در این زمینه متن قرارداد است؛ یا شما به طرف قرارداد اعتماد دارید و به محتوا اهمیت نمی‌دهید یا اینکه اعتماد ندارید و به گونه‌ای دقت می‌کنید که سرتان کلاه نرود! متن برجام به گونه‌ای نوشته شده است که طرف ایرانی به طرف آمریکایی اعتماد کرده است و اگر طرف آمریکایی آن را نقض کند، دست‌مان به هیچ‌جایی بند نیست و اگر ایران کوچک‌ترین کاری هم بکند می‌تواند به نقض برجام متهم شود. در حقیقت، در صورت نقض برجام از سوی آمریکا راهکار برون‌رفت وجود ندارد؛ اما معظم‌له هم در زمان مذاکرات و هم در نامه‌ای که به رئیس‌جمهور نوشتند و شروطی را تعیین کردند، بی‌اعتمادی صرف به آمریکا مشهود بود؛ اما متأسفانه آن کسانی که مسئول این کار بودند، به این نکات توجه نکردند و وضعیت فعلی پیش آمد. 

*مهم‌ترین مواردی که امام خامنه‌ای نسبت به آمریکا انتقاد داشتند و معتقد بودند نقض برجام انجام می‌شود، چه بود؟

 جمشیدی: ما در توافق هسته‌ای چند موضوع مهم داریم؛ اول، شناسایی و تثبیت حقوق هسته‌ای و دوم، رفع تحریم‌ها. از منظر رهبر معظم انقلاب این دو محور اصلی هستند و هر حرکتی که این منفعت را به چالش بکشد یا اساساً خود توافق به چالش برود، مشکل دارد. به تازگی نیز ایشان فرموده‌اند این چه توافقی است که هر غلطی آنها انجام می‌دهند، نقض برجام محسوب نمی‌شود و هر کاری که ما انجام می‌دهیم، نقض برجام است. ایشان تأکید کردند، توافق‌نامه را منصفانه بنویسید؛ اما آمریکایی‌ها در هر دو مورد زیاده‌خواهی کرده و نقض کرده‌اند.بر اساس برجام، قرار بود دیگر تحریم‌های جدید وضع و در کنگره مطرح نشود؛ اما آمریکایی‌ها به وفور این کار را انجام می‌دهند. نکته مهم است که این برجام باید به گونه‌ای نوشته می‌‌شد یا د به شکلی مطرح می‌شد که تفسیرپذیر نباشد و تفسیرهای متعدد پشت آن نیاید. قرار نیست هر روز آمریکایی‌ها انتظارات جدید پیدا کنند و آن را بیاورند جزء برجام! به نظرم این موضوع از مهم‌ترین مباحثی است که مدنظر رهبر معظم انقلاب بوده است.

*این پیمان‌شکنی آمریکا تا کجا ادامه پیدا می‌کند و شامل چه مواردی می‌شود؟ چرا آمریکا، باوجود اینکه می‌داند مردم ایران نسبت به این کشور بدبین می‌شوند به تکرار این رفتار اصرار دارد؟ 

 جمشیدی: آمریکایی‌ها نشان داده‌اند نگاه‌شان به مردم ایران صرف بهره‌برداری و ابزاری است. آنها می‌خواهند از جامعه ایران علیه حاکمیت و نظام استفاده کنند. برای آنها تأمین منافع‌شان اهمیت دارد؛ یعنی به دلیل این مسئله اساساً سیاست خودشان را تغییر نمی‌دهند؛ افکار عمومی جهان و مردم خودشان هم همین طور هستند. آنها می‌خواهند این افکار را مدیریت کنند، نه اینکه افکار عمومی جهان را مبنا قرار بدهند و براساس آن برنامه‌ریزی کنند. آمریکا یک‌سری منافع دارد و می‌خواهد دست ایران را در حوزه‌های دیگر ببندد و محدودیت‌های راهبردی علیه قدرت نظام جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند. به عبارتی، برنامه اصلی‌ آمریکا تحریم و فشار اقتصادی است! حال باید مشخص شود که برنامه اصلی ایران در این قبال چیست؟ به ویژه اینکه برنامه هسته‌ای ایران برای آنها موضوعیت دارد. البته نظر من این است که هدف اصلی‌ آنها خود برجام نیست؛ بلکه محدود کردن قدرت منطقه‌ای ایران است. در واقع، آنها از تمرکزی که بر روی برجام دارند، به منظور قانع کردن ایران برای ورود به مذاکرات منطقه‌ای و موشکی استفاده می‌کنند؛ از این رو سیاست آمریکا این است و مسائل دیگر، مانند افکار عمومی برای‌شان چندان موضوعیت ندارد.

 ایزدی: آمریکا دشمن مردم ایران است و دستور اخیر ترامپ هم که اجازه ورود اتباع ایرانی را محدود کرده، نشان می‌دهد آمریکایی‌ها با مردم ایران مشکل دارند. (در ونزوئلا تنها مقامات را به آن لیست اضافه کردند و با مردم آن کشور کاری ندارند.) به عبارتی، برخلاف ادعای‌شان در زمینه احترام به افکار عمومی ایران، در عمل بیشترین ضربه را به مردم زدند؛ چرا که متوجه شده‌اند این مردم بودند که در این کشور انقلاب کردند. از این رو کینه عمیقی با مردم دارند و نشان دادند با انجام سیاست‌های‌شان با افکار عمومی توجه دیگری ندارند و سعی می‌کنند وجهه خودشان را کمی اصلاح کنند؛ اما سیاست‌های خودشان را تغییر نمی‌دهند و این جای تعجبی ندارد. دولت آمریکا سال‌ها با جمهوری اسلامی دشمن است، چیزی که طبیعی نیست، این است که شما به طرف مقابل اعتماد کنید. طرف مقابل دنبال تعامل با شماست؛ در حالی که می‌خواهد به شما ضربه بزند و نقض‌های مختلف را توجیه کند. 

*به نظر شما، رفتار ما باید چگونه باشد تا آمریکا از تخلف در برجام به منزله یک اهرم فشار علیه ما استفاده نکند؟

 جمشیدی: متأسفانه، آمریکایی‌ها از برجام به مثابه ابزار فشاری علیه ما استفاده کرده و در حوزه‌های دیگر هم آن را دنبال می‌کنند. مهم‌ترین مسئله این است که اینها این کار را براساس یک محاسبه و برآوردی انجام می‌دهند و احساس می‌کنند که آنجا با یک مشکلی مواجه می‌شود. این نوع تفکرات آنها در اینجا غلط است. به عبارتی، باید سیاست، مواضع و کارهایی را در پیش بگیریم که اینها احساس کنند ایران محتاج برجام نیست و فشار بر ایران جواب نمی‌دهد. مهم‌تر از آن، اثر معکوس می‌گذارد؛ لذا دولت ما باید به گونه‌ای رفتار کند که نگاه آنها به جمهوری اسلامی تغییر کند؛ به همین دلیل لازم است در مقابل رفتارهای آمریکایی‌ها اقدام عملی کنیم که این اصلاً به معنای نقض برجام نیست. در واقع، باید به صورت هوشمندانه طراحی‌هایی داشته باشیم که آمریکا مقصر این رفتار خصمانه‌اش بشود.

 ایزدی: این موضوع باید در متن برجام دقت می‌شد که انجام نشد و حالا باید برجام را مدیریت کنیم. قرار بود برجام مشکلات کشور را حل کند؛ اما در حال حاضر آمریکایی‌ها سعی می‌کنند برجام را به یک مشکل تبدیل کنند؛ یعنی چیزی که قرار بود مشکل کشور را حل کند، خودش به یک مشکل تبدیل شده! و همواره به جای حل مشکلات بهانه‌جویی می‌کنند. و در حوزه نفوذ نظامی فشار می‌آورند. به هر روی سیاست کشور باید به گونه‌ای باشد که از برجام درس بگیرد و دوباره این تفکر تکرار نشود و دنبال برجام دو و سه نروند که الان گروهی پیگیر هستند و می‌خواهند این کار را در داخل کشور انجام بدهند. باید عبرت‌های برجام به صورت شفاف مطرح شود تا برجام بیشتر از اینها به منافع ملی ضربه وارد نکند.

میلاد عرفان‌پور، شاعر جوان می‌گوید قرار بود پس از مراسم شب‌های محرم به همراه آقای حدادیان خدمت حضرت آقا برسم، بالاخره فرصت دیدار فراهم شد. ابتدا از الطاف همیشگی و حمایت‌های محبت‌آمیز ایشان تشکر کردم و خواستم دعا کنند لیاقت این عنایات را داشته باشیم. ایشان فرمودند امید من به شما جوان‌ها است. جوان‌های نسل شما امثال حججی‌ها امید من هستند برای آینده.

   مهدي سعيدي/ تحقق عدالت و تلاش براي برقراری مساوات در جامعه و مقابله با رانت‌خواري و مفاسد اقتصادي يکي از مهم‌ترين آرمان‌هاي جامعه اسلامي است که متأسفانه پس از گذشت نزدیک به چهار دهه از پيروزي انقلاب اسلامي به شکل مطلوب و ايده تحقق نيافته و کار دشواري پيش روي مسئولان باقي است.

فساد همچون آفتي ريشه‌هاي انقلاب را سست کرده و بنياني‌ترين توان جمهوري اسلامي را که اعتماد و حمايت و پشتيباني مردم است، مورد هجمه قرار داده و حاصل شيوع آن ايجاد گسست ميان ملت و حاکميت خواهد بود؛ از این رو بدون تحقق عدالت هيچ يک از اقدامات کشور به طور کامل به ثمر نخواهد رسيد يا آنکه به طور حداکثري در خدمت مردم به‌کار گرفته نخواهد شد. با همين نگاه بود که حکيم فرزانه انقلاب اسلامي در آغاز دهه چهارم انقلاب اسلامي، آن را دهه تحقق «پيشرفت و عدالت» ناميدند تا سرلوحه همه تلاش‌ها و جهت‌گيري‌هاي دولت‌مردان نظام اسلامي تحقق عدالت باشد و در نگاهي فراتر، متضمن تحقق پيشرفت شود.

اين مسئله در مرحله سوم از تمدن‌سازي اسلامي ـ که مرحله تشکيل دولت اسلامي است ـ نيز بيش از پيش ضرورت يافته است. بی‌شک، يکي از مهم‌ترين ويژگي‌های دولت اسلامي دولت سالم و به دور از فساد است. دولتي که در آن امکان به قدرت رسیدن فاسدين وجود داشته يا آنکه فساد در ساختارها نهادينه و قانوني شده باشد، با تابلوي دولت اسلامي هيچ تناسبي نخواهد داشت.

نماد و سردمدار مبارزه با فساد را مي‌توان قوه قضائيه دانست که وظيفه مقابله با هرگونه کژي و تخلف را مطابق با قانون اساسي برعهده دارد و همه به عملکرد آن چشم دوخته‌اند. در سال‌هاي اخير، اخبار پرونده‌های متعدد فساد مالي از سوی افرادي که به برخي مسئولان و شخصيت‌هاي نام‌آشناي کشور منتسب بوده‌اند، رسانه‌اي شده که افکار عمومي را سخت متأثر کرده است. آخرين نمونه در اين زمينه انتشار خبر بازداشت برادر معاون اول رئيس‌جمهور است که در روزهاي گذشته انتشار يافته و به يکي از داغ‌ترين اخبار افکار عمومي و فضاي رسانه‌اي بدل شده است. وي که رئيس‌گروه مالي گردشگري و نايب‌‌رئيس‌ اتاق بازرگاني تهران است، سمت‌هاي ديگري چون رئيس ‌هيئت‌‌مديره مجتمع فولاد صنعت بناب، عضو هيئت‌‌رئيسه فدراسيون هندبال، رئيس‌ هيئت‌مديره شرکت نگين گردشگري، رئيس‌ هيئت‌مديره شرکت هلدينگ صنايع و معادن ماهان را نيز بر عهده دارد و در آيين بزرگداشت روز جهاني جهانگردي از وي به عنوان کارآفرين برتر اين صنعت تقدير و تنديس شايستگي به دست روحاني به او اهدا شده بود. در مواجهه با انتشار اخبار اين چنيني مردم و افکار عمومي از مسئولان چنين انتظاراتي دارند: 1ـ قاطعيت و تسليم نشدن در برابر فشارهاي سياسي که ممکن است براي آزادي مجرمان احتمالي به قوه قضائیه وارد شود و کار را ابتر بگذارد. طبيعي است که اين قاطعيت بايد با قانون همراه باشد و گناهکار واقعي از بي‌گناه به درستي تشخيص داده شود. 2ـ پاسخگويي، اطلاع‌رساني و شفاف‌سازي دقيق و به موقع، ديگر ضرورتي است که در کنار قاطعيت مورد تأکيد است. اين امر خواهد توانست اعتماد مردم به دستگاه قضايي را دوچندان کند و از ديگر سو از پخش هرگونه شايعات و اخبار دروغين که با هدف مخدوش کردن افکار عمومي و بدنام کردن مسئولان و دستگاه قضايي انتشار مي‌يابد، جلوگيري کند. واقعيت آن است که در عصر فراگيري فضاي مجازي و رسانه‌هاي ديجيتال، هرگونه تأخير، سانسور و... جاي ندارد و بهترين راه اطلاع‌رساني صحيح و به موقع است. 3ـ برخورد فراگير و به دور از شائبه سياسي با همه متخلفان با هر مرام و مسلکي که دارند، يکي ديگر از مطالباتي است که مردم از قوه قضائيه داشته و دارند. آنها انتظار دارند اگر دستگاه قضايي با فردی از منسوبان معاون اول رئیس‌جمهور برخورد کرده، با ديگر افرادي هم که در معرض اتهام فساد با گرايش‌هاي سياسي مخالف جهانگيري هستند، برخورد کنند. هر چند در اين باره اطمينان است که دستگاه قضايي چنين مرام و مسلک و رويه‌اي را در پيش دارد؛ اما متأسفانه شایعه‌پراکني رسانه‌هاي ضد انقلاب و حتي بي‌مبالاتي بخشي از سياسيون داخلي نيز موجب ترديدافزايي شده است. برای نمونه، اسحاق جهانگيري در واکنش به دستگيري برادرش در صفحه شخصي خود در اينستاگرام مي‌نويسد: «اطلاع دقيقي از دليل، چگونگي دستگيري، اتهام، ضابط و شاکي برادرم ندارم، البته وي هيچ‌گونه مسئولیت و فعاليت دولتي ندارد. مسئله قابل پيش‌بيني بود و بايد صبر کرد. اميدوارم سوءاستفاده سياسي نباشد و عدالت، مبارزه با فساد و حاکميت قانون براي همه يکسان اجرا شود.»! 4ـ طبيعي است که در اين مسير دستگاه قضا مورد هجمه و اتهام قرار گيرد و دشمنان عدالت با جعل شايعات و دروغ‌پراکني و متهم کردن نزديکان و منسوبان دستگاه قضايي به جنگ با عدالت‌خواهان برخيزند. در اين بين، بهترين راهکار ايستادگي در مسير تحقق عدالت است؛ عدالتي که همچنان تحقق آن در صدر مطالبات ملت بزرگ ايران قرار دارد و مي‌تواند انقلاب را در برابر بسياري از تهديدات مصون کند.

 پیام عارف به روحانی

عارف در مجلس و پس از کارت زرد مجلس به دو وزیر کار و کشور به آقای ربیعی گفت: «رأی مجلس پیام روشنی برای دولت داشت که با مجلس تعامل صادقانه داشته باشد.» دکتر عارف به آقای ربیعی گفت: «لطفاً به آقای روحانی از قول من بگویید دولت و وزرا با مجلس و نمایندگان یک‌رو و صادقانه تعامل داشته باشند و این دو کارت زرد مجلس، پیام هشداری برای دولت بود که مجلس در وظیفه نظارتی خود جدی است.»

پیش‌بینی عجیب!

محمدسعید احدیان، مدیرمسئول روزنامه «خراسان» می‌گوید: «سقف حضور لاریجانی در عرصه سیاسی کشور جایگاه ریاست مجلس است و او هیچ‌گاه نمی‌تواند با حرکت در مرز اصول‌گرایی و اصلاح‌طلبی، همچون روحانی بر کرسی ریاست‌جمهوری تکیه بزند.» این تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است: «لاریجانی نمی‌تواند هیچ بدنه اجتماعی برای خودش جذب کند و چون پایگاه اجتماعی شخصی ندارد و دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب هم حاضر نیستند و نمی‌توانند پایگاه اجتماعی خود را در اختیار او قرار دهند، بنابراین در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز میدان نمی‌شود.»

تذکر به رئیس‌جمهور

آیت‌الله حاج سیّدکاظم نورمفیدی گفت: «وقتی آقای روحانی را برای اولین بار بعد از ریاست‌جمهوری دیدم، به ایشان تذکر دادم که گفتنی نیست؛ اما می‌گویم. من به ایشان گفتم احساسم این است که عده‌ای می‌خواهند بین شما و رهبری جدایی بیندازند، آقای روحانی حواس‌تان باشد. در تذکری دیگر هم گفتم؛ از منتقدان عصبانی نشوید، سعه صدر داشته باشید.»

ناکارآمدی اصلاح‌طلبان

مصطفی تاج‌زاده گفت: «چه بخواهیم و چه نخواهیم پیروزی و شکست آقای روحانی به پای ما نیز نوشته می‌شود. همچنانکه پیامدهای عملکرد احمدی‌نژاد هرگز اصولگرایان را رها نخواهد کرد. حتی اگر شب و روز بگویند که ما یکی نبودیم و از اول با هم اختلاف داشتیم. به همين دليل بايد بكوشيم كه دولت روحاني پيروز شود. هرگونه انديشه‌اي جز اين، يا فرصت‌طلبي است يا زمان‌نشناسي. فرصت‌طلبي به معناي غيراخلاقي‌اش مدنظر نيست، به لحاظ زماني و زمان‌نشناسي، نيز مدنظر است.»

سیاست شیطانی

علاءالدین بروجردی، نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی در واکنش به اخبار کذب برخی رسانه‌ها درباره اقدامات جاسوسی دختر رئیس قوه قضائیه گفت: «توطئه‌ها و طراحی‌های دشمنان علیه جمهوری اسلامی تنها در حوزه مسائل خارجی و منطقه‌ای نیست؛‌ متأسفانه تخریب چهره‌های نظام، یکی از اقداماتی است که از ابتدای انقلاب به منزله یک سیاست شیطانی از سوی آمریکا و انگلیس دنبال شده است.» وی افزود: «اعتماد ملت به مسئولان عالی‌رتبه نظام و ضعف مسائل شیطانی عنوان شده، قطعاً توطئه‌ها را خنثی می‌کند.»

قرار حزبی شهرداری

در اقدامی کاملاً سیاسی نشست مشترکی با حضور هیئت‌‌رئیسه شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، هیئت‌رئیسه فراکسیون امید، رؤسای شوراها و شهرداران کلان‌شهرها در حالی در شهرداری تهران برگزار شد که   نجفی پیش از انتخاب در سمت شهردار تهران اعلام کرده بود: «بی‌تردید در صورت انتخاب بنده از همان روز اول، جامه سیاسی از تن درمی‌آورم و جامه خدمت خواهم پوشید؛ چراکه شهردار باید موضعی فراجناحی داشته باشد.»

 محمد علیان/  رهبر معظم انقلاب در دیدار فرماندهان سپاه در سال 92 سخن از نرمش قهرمانانه به میان آوردند و فرمودند: «ما مخالف با حركت‌های صحیح و منطقی دیپلماسی هم نیستیم؛ چه در عالم دیپلماسی، چه در عالم سیاست‌های داخلی. بنده معتقد به همان چیزی هستم كه سال‌ها پیش اسم‌گذاری شد؛ «نرمش قهرمانانه». نرمش در یك جاهایی بسیار لازم است، بسیار خوب است؛ عیبی ندارد، اما این كشتی‌گیری كه دارد با حریف خودش كشتی می‌گیرد و یك جاهایی به دلیل فنّی نرمشی نشان می‌دهد، فراموش نكند كه طرفش كیست؛ فراموش نكند كه مشغول چه كاری است؛ این شرط اصلی است؛ بفهمند كه دارند چه‌ كار می‌كنند، بدانند كه با چه كسی مواجهند، با چه كسی طرفند، آماج حمله‌ طرف آنها كجای مسئله است؛ این را توجه داشته باشند.» این هشدارها هنوز هم مصداق دارد، اما حریف ضربه‌های خود را به دلیل غفلت ما بیشتر کرده است و اکنون کسی جرئت بیان بازی «برد‌ـ برد» را ندارد. در این شرایط که ظریف در یک پیشگویی از رفتار آمریکا اعلام کرده است که ترامپ پایبندی ایران را امضا نخواهد کرد، این سؤال مطرح است که آیا او نمی‌توانست پیش از این، رفتارهای آمریکا را حدس بزند. در این شرایط که کمتر از یک هفته به اعلام نظر ترامپ مانده است، ظریف این پیشگویی را کرده که از مدت‌ها پیش رهبر معظم انقلاب در جمع‌های عمومی بیان کرده بودند، شاید اکنون برای واکنش اندکی دیر شده باشد؛ اما دولت همچنان به آمریکا خوشبین است، به گونه‌ای که تصمیم ندارد جلسات کمیته برجام را برای مقابله با عهد‌شکنی‌های آمریکا ادامه دهد. رئیس‌جمهور آمریکا 15 اکتبر درباره برجام اعلام موضع می‌کند که اگر اعلام موضع او منفی بود، که پیش‌بینی ایران همین است، برجام به کنگره آمریکا می‌رود، یعنی 60 روز پس از اعلام نظر رئیس‌جمهور، کنگره باید تحریم‌های پیش از برجام را یا برگرداند، یا منتفی کند. اگر رئیس‌جمهور آمریکا نظر منفی بدهد و کنگره هم تحریم‌ها را برگرداند، قطعاً ادامه برجام برای جمهوری اسلامی ایران معنا ندارد؛ چون هدف ما این است که تحریم‌ها لغو شود و اگر قرار باشد تحریم‌ها برگردد، ما هم به حالت پیش از برجام برمی‌گردیم.

 جدایی‌طلبان شکست‌خورده

پس از شکست پی‌در‌پی غرب و شرکای منطقه‌ای آن در سوریه و عراق، نوبت به بحران‌آفرینی در شمال عراق فرا رسیده تا راهبردهای قدیمی به مرور به مرحله اجرا درآیند. حمایت اصلاح‌طلبان تندرو از جدایی‌طلبی کردستان عراق همان اشتباه راهبردی و محاسباتی است که سال‌ها درباره سوریه و جبهه مقاومت ارائه می‌دادند و جمود فکری این جریان چنان هولناک است که درس‌ها و تجربیات گذشته هرگز مانع ارائه تحلیل‌های اشتباه جدید نمی‌شود. تجزیه یک کشور در منطقه به معنای شروع دومینوی سرسام‌آور و خونین تجزیه دیگر کشورهاست.

نکته:‌ دوستم که به اسپانیا سفر کرده بود خاطره جالبی رو تعریف کرد،‌ او می‌گفت در یکی از روستاهای اسپانیا وارد قهوه‌خانه‌ای شدم و برای خود و همراهم قهوه سفارش دادم. در حالی که منتظر سفارش‌مان بودیم، در کمال تعجب دیدیم که بعضی از مشتریان جلوی پیشخوان آمده و در حالی که تنها بودند سفارش دو تا قهوه می‌دادند؛ یکی برای خود و دیگری برای دیوار. با حیرت متوجه شدیم پیشخدمت یک برگه کوچک که روی آن چای یا قهوه نوشته است به دیوار پشت سرمان چسباند و جالب اینکه دیوار پشت سر ما پر از این برگه‌ها بود. در ذهن‌مان به دنبال دلیل این کار بودیم... که آدم فقیر و ژنده‌پوشی وارد قهوه‌خانه شد و سفارش یک قهوه داد، اما با این جمله:‌ «ببخشید بی‌زحمت یک قهوه از حساب دیوار»! پیشخدمت یک قهوه رایگان به آن مرد فقیر داد. 

نظر: در سال‌های اخیر قدم‌های خوبی برای کمک به فقرا و نیازمندان برداشته شده است. دیوار مهربانی، فیش‌های فلافل، یخچال مهربانی و به تازگی هم دیده‌ام برخی از دانشجویان دو نفر یک غذا می‌خورند و یک غذا را به فقرا می‌بخشند. یکی می‌گفت همه این کارهای نیک گوشه‌ای از یک اختلاس از بیت‌الماله! راست می‌گفت این لقمه‌لقمه‌ها چگونه می‌تواند آن شکاف هزار میلیاردی را پر کند؟! اما با کمی تأمل دیدیم همین لقمه‌لقمه‌ها، کافی است برای تربیت یک نسل  نه فقط سیر کردن یک شکم گرسنه؛ با این لقمه‌های کوچک هم می‌شود شکاف‌های میلیاردی آینده را پوشاند.

 عزیز غضنفری/ جریان اصول‌گرایی یکی از جریان‌های ریشه‌دار و تاریخی کشور به شمار می‌آید که دیرینه و پیشینه فکری و گفتمانی آن به سال‌های پیش از انقلاب اسلامی برمی‌گردد. از نظر مبانی اعتقادی و اندیشه‌ای، این جریان معطوف به تحکیم مؤلفه‌های اسلام سیاسی، حفظ استقلال و نفی استکبار صورت‌بندی شده است؛ اما در این جریان دینی و سیاسی، دو تشکل روحانی متعلق به حوزه علمیه، یعنی جامعه مدرسین حوزه و جامعه روحانیت مبارز نقش تعیین‌کننده‌ای در تولید فکر و پشتوانه تئوریک برای جریان اصولگرا داشته و از این نظر مهم‌ترین کارکرد و جایگاه را در بین گروه‌های سیاسی اصولگرا به خود اختصاص داده‌اند.

اما نکته اساسی آن است که این دو تشکل، امروز در شرایطی خاص و انفعال‌گونه قرار گرفته‌اند؛ به گونه‌ای که به نظر می‌رسد بین نقش و کارویژه تولید گفتمانی جامعتین با دیگر هسته‌ها و احزاب سیاسی اصولگرا و بدنه اجتماعی نوعی انفکاک و انشقاق ایجاد شده و دیگر نه تنها رغبتی از سوی این دو نهاد فکری و سیاسی برای بازیابی جایگاه تعیین‌کننده خود در فضای سیاسی کشور صورت نمی‌گیرد؛ بلکه در گذر زمان نیروها و گروه‌های این جریان سیاسی نیز اشتیاقی از خود برای اتصال به مبانی معرفتی و دینی این دو نهاد نشان نمی‌دهند.

بررسی علل کم‌تحرکی و بی‌انگیزگی جامعتین در حوزه سیاسی به مجال دیگری نیاز دارد؛ اما آنچه مهم است پیامدهای این بی‌تحرکی است که جامعتین و اعضای آن به طور اخص و دیگر نیروهای جریان سیاسی اصولگرا به طور اعم باید بدانند که نقش جامعتین در تولید فکر و نظر مطابق با اقتضائات و شرایط زمانی و مکانی کاملاً تعیین‌کننده است و این کارکرد مهم لزوماً نباید معطوف به نتایج انتخاباتی کم‌رنگ شده یا به فراموشی سپرده شود. جامعتین افزون بر منسجم‌سازی و تعادل‌بخشی در جامعه هدف، عَلَم تولید و بازتولید گفتمان اسلام سیاسی و خوانش معتبر از این نظریه را  نیز به دوش می‌کشند. شاهد مثال این مدعا، نقش‌ها و کارکردهای جامعتین در طول تاریخ انقلاب است که فراتر از نقشی محدود و جناحی، از جهاتی کارکرد گفتمانی و تئوریک در دو سطح گفتمان انقلاب اسلامی و جهت‌دهی جریان‌های سیاسی کشور را بر عهده داشته است. 

یکی از پیامدهای منفی انفعال جامعتین در سطح انقلاب و نظام سیاسی جمهوری اسلامی به تطبیق رفتارها و روندهای سیاسی با دین و الزامات الهی برمی‌گردد که این کارکرد از جمله مسئولیت‌های مهم جامعه روحانیت و جامعه مدرسین به شمار می‌آید. تولید فضای اخلاقی و دین‌مدارانه در بین نخبگان، احزاب و جامعه خصوصیت مهم این دو تشکل مهم از روز شکل‌گیری تاکنون بوده است. در شرایطی که برای برخی احزاب و گروه‌های سیاسی کسب قدرت به هر شکل ممکن موضوعیت یافته است، جامعتین که از نظر اعتقادی در مغایرت با این خصلت، رفتار سیاسی و ارزش‌گرایانه خود را تنظیم کرده، می‌تواند با انتشار فضیلت‌های اخلاقی و ترویج مبارزه با رذیلت‌های قدرت‌طلبانه نقشی اساسی در تطهیر حوزه کنشگری سیاسی جامعه ایفا کند.

پیامدها و آثار دیگر انفعال و حاشیه‌نشینی جامعه روحانیت و جامعه مدرسین خود را در سطح جریان سیاسی اصولگرا و احزاب و گروه‌های منسوب به این جریان نشان می‌دهد. واقعیت آن است که قوام فکری و گفتمانی جریان اصول‌گرایی و وزانت سیاسی گروه‌های سیاسی به اتصال آنها با شبکه روحانیت اصیل و دغدغه‌مند جامعتین مربوط می‌شود. بی‌توجهی اصولگرایان به کارکردهای گفتمانی جامعتین به دلیل شکست‌های انتخاباتی یا علل دیگر سبب رواج احساس‌گرایی به جای عقل‌گرایی و غلبه دیدگاه‌های سطحی‌نگرانه بر تحلیل‌های ژرف‌اندیشانه می‌شود. از سوی دیگر، اگر احساس بی‌نیازی به علما در بین نیروها و گروه‌های اصولگرا تعمیق شود، با آفت افزایش روحیه قدرت‌طلبی و سکولاریسم پنهان در این ساحت مواجه خواهیم شد.

از این رو، لازم است جامعتین بار دیگر مسئولیت و کارکردهایی را که در نظام اسلامی و حوزه گفتمانی بر عهده دارد، بازخوانی کرده و متناسب با اقتضائات زمان و مکان و تحولات و تغییرات اجتماعی، تحلیل‌ها و راهکارهای عالمانه خود را برای رویارویی با رخدادها و مسائل سیاسی جامعه ارائه کنند.