عبدالله عبادی/ تاریخ مناسبات آمریکا و عربستان به سال 1932 همزمان به پیدایش پادشاهی عربستان سعودی بازمی‌گردد.
در 14 فوریه 1945 «ملک عبدالعزیز» در نخستین سفر خود به خارج از کشور با «روزولت» رئیسجمهور وقت آمریکا در عرشه ناو یو‌اس‌ای کوئینس در کانال سوئز مصر ملاقات کرد، در این ملاقات با بحث و گفت‌وگو درباره موضوعات متعدد میان موضع عربستان در رابطه با مسئله فلسطین به طور آشکار مطرح شد و طرفین به تفاهمات مهمی دست یافتند، ارتقا روابط دو کشور به سطح سفارت، از جمله نتایج این ملاقات بود.
در این تفاهم‌نامه تأمین امنیت خاندان سعودی در قبال دسترسی به منابع نفت و حمایت نکردن از مقابله با خواست مردم فلسطین در تعیین سرنوشت خود مورد توافق قرار گرفت، در واقع این تفاهم‌نامه زیربنای سیاست آمریکا در خاورمیانه و مبنای 60 سال روابط عربستان و آمریکا محسوب میشود.
نخستین توافق‌نامه رسمی نظامی بین عربستان و آمریکا نیز در هجدهم ژوئن 1951 در ریاض منعقد شد. بر این اساس عربستان در جایگاه یکی از طرف‌های مهم خرید تسلیحات آمریکا قرار گرفت، به گونه‌ای که ارسال آنان با سمت‌گیری‌های امنیتی آمریکا در منطقه هم‌سویی نشان داده است.
عربستان در زمینه‌های بازرگانی و تجاری نیز یکی از شرکای عمده واشنگتن و از واردکنندگان بزرگ محصولات آمریکایی محسوب میشود، به طوری که اقتصاد آمریکا به واسطه حضور پنج شرکت بزرگ از هفت شرکت نفتی عمده در منطقه خلیج‌فارس و بهره‌مندی از منافع اقتصادی آن، درآمدهای سرشاری را به دست آورده است، تا حدی که درآمدهای مزبور 20 درصد از مجموع درآمدهای آمریکا را تشکیل می‌دهد. در سال 1974 کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور تشکیل شد که یکی از اهداف آن، انتقال تکنولوژی از آمریکا به عربستان بود.
همکاری‌های فرهنگی و مالی برای مقابله با اتحاد شوروی و کمونیسم مقابله با ارتش سرخ در افغانستان، همکاری در فرآیند جنگ عراق علیه ایران و نیز حضور فرهنگی در منطقه قفقاز، بخش دیگری از حوزه‌های همکاری آمریکا و عربستان در ده‌های گذشته محسوب میشود.
فشارهای ناشی از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بر کشورهای منطقه و پیامدهای جنگ هشت ساله عراق علیه ایران همراه با تأثیرات ناشی از هجوم شوروی به افغانستان و جنگی که سال‌ها ادامه داشت موجب افزایش اهمیت عربستان برای آمریکا شد.
اشغال کویت به دست عراق در دوم اوت 1990 پیامدهای گسترده و بزرگی در منطقه خلیج‌فارس به دنبال خود داشت، نتیجه این تجاوز، شکل‌گیری ائتلاف بزرگ عربستان‌ـ آمریکا بود تا ابتدا از عربستان و سپس کویت آزاد شود. پایان جنگ دوم خلیج‌فارس در بهار 1991 روابط عربستان و آمریکا را به نقطه اوج خود رساند.
وقوع انفجارهای 11 سپتامبر 2001 در آمریکا و مشخص شدن نقش اتباع عربستان در آن حادثه نقطه عطفی در روابط دو کشور به شمار می‌رفت.
با رخداد‌های 11 سپتامبر، عربستان از دایره متحدان راهبردی آمریکا فاصله گرفت و بعد از اولین ساعات حادثه، محافل تبلیغاتی، مطبوعاتی، مراکز تحقیقاتی و برخی از مراکز فرعی تصمیم‌گیری آمریکا و غرب هجمه تبلیغاتی گسترده‌ای را علیه عربستان سعودی به راه انداختند.
رویکرد تنش‌گرایانه واشنگتن و فشار آمریکا بر عربستان در این مقطع به طور عمده در راستای تغییر رفتار عربستان و همسوتر کردن آن با دیدگاه‌ها و سیاست‌های آمریکا در منطقه اعمال شده است. اگرچه واکنش به تهدیدات و فشارهای آمریکایی در سطوح غیر رسمی در مطبوعات و افکار عمومی سعودی وسعت و عمق بسیاری نداشت، به گونه‌ای که گاه تحریم کالاهای آمریکایی و دعوت به قطع روابط با آمریکا مطرح می‌شد؛ ولی در سطح رسمی مقامات عربستان سعودی به دنبال تغییر ناگهانی در مناسبات با واشنگتن نبوده و به دنبال بررسی و دستیابی به راه‌های مناسب برای کم کردن وابستگی عربستان به آمریکا بودند.
سفر «امیر عبدالله» به آمریکا در سال 2005 و استقبال گرم «بوش» از وی و متعاقباً اعلام موافقت آمریکا با پیوستن عربستان به سازمان تجارت جهانی، نشان داد که بحران دو کشور مهار و مدیریت و روابط تا حدی بازسازی شده است.
با پیروزی حماس و شروع جنگ سی‌وسه روزه حزب‌الله در مقابل رژیم صهیونیستی در سال 2006 به تدریج واقعیت‌های جدیدی در حوزه خاورمیانه کشف شد که در نهایت پیامدهای مهمی را برای رویکردهای آمریکا و عربستان در منطقه و روابط آنها با یکدیگر به دنبال داشت.
در کنار تحولات و واقعیت‌های جدید خاورمیانه در عراق، فلسطین و لبنان تداوم برنامه هسته‌ای ایران نیز نگرانی‌های آمریکا و عربستان را از برهم خوردن توازن قدرت منطقه‌ای و افزایش نقش ایران بیشتر کرد. این تحولات به تدریج و به ویژه بعد از سال 2006 به نزدیکی بیشتر این دو کشور برای حل‌وفصل مسائل منطقه‌ای و گذار از وقفه در روابط راهبردی شد و فرآیند شکوفایی روابط دو کشور دوباره به حالت عادی خود بازگشت. بستن قرارداد تسلیحاتی 60 میلیارد دلاری در دسامبر 2011 اوج این
روابط بود.
در مجموع اهمیت سیاسی، اقتصادی و راهبردی عربستان در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی از چنان جایگاهی برخوردار است که آمریکا نمیتواند خود را نسبت به آن بی‌تفاوت نشان دهد، عربستان سعودی همچنان از نظر نفت برای آمریکا و غرب از اهمیت حیاتی برخوردار است و آمریکا نیز برای تضمین امنیت عربستان نقش مهمی در منطقه خلیج‌فارس ایفا میکند، به نظر نمی‌رسد هیچ‌یک از دو کشور آمریکا و عربستان بتوانند هزینه از دست دادن دیگری را تحمل کند.
