عبدالله عبادی/ هرچند در زمان حکومت بن علی حضور سازمان‌های وهابی در تونس آشکار بود، اما از آنجایی که دولت بن علی به شدت سکولار بود، از گسترش اصول اسلامی هرچند در قالب وهابیت جلوگیری می‌کرد. با سقوط دولت بن علی و از بدو بیداری اسلامی در تونس یکی از کشورهایی که سعی داشت با ارائه کمک‌های اقتصادی به نوعی دولت جدید تونس را وامدار خود کند، رژیم آل‌سعود بود. رژیم سعودی با ارائه وام‌ها و کمک‌های اقتصادی بلاعوض نقش مهمی در استحاله قیام مردم تونس علیه ظلم و ستم دولت بن علی داشت. وام‌های متعدد و کمک‌های سعودی در همان ماه‌های اولیه جواب داد و دولت تازه‌کار تونس با فشار آمریکا و عمال سعودی میزبان اجلاس دوستان تونس در این کشور شد.
کنفرانس «دوستان سوریه» با حضور نمایندگان نزدیک به ۷۰ کشور جهان در تونس به منظور یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به بحران و ناآرامی‌های مرگبار سوریه در روز ۲۴ فوریه ۲۰۱۲ (پنجم اسفند ۱۳۹۰) در تونس برگزار شد.
همزمان با برگزاری این نشست، اصلی‌ترین گروه مخالف دولت سوریه از حاضران در این نشست خواسته است به پیکارجویان مخالف بشار اسد، اجازه واردات تسلیحات داده شود.
امضای تفاهم‌نامه‌های اقتصادی
با شعله‌ور شدن تنور جنگ سوریه و وجود هزاران بیکار در تونس این کشور به بزرگ‌ترین صادرکننده تروریست به سوریه تبدیل شد؛ به گونه‌ای که شیوخ سلفی که همگی تحصیل‌کرده عربستان بودند، با دادن وعده‌های توخالی جوانان تونسی را برای جهاد به سوریه اعزام کردند.
با آغاز حملات ددمنشانه عمال سعودی به یمن، الباجی قائد السبسی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی العربیه گفت که عربستان دوست و برادر تونس است و ما به اقدام این کشور در یمن احترام می‌گذاریم. به این ترتیب حاکمان تونس نشان دادند در قبال دریافت کمک‌های نقدی رژیم آل‌سعود حاضر به هرگونه حمایت از این رژیم هستند؛ البته عربستان نیز این حمایت را بی‌پاسخ نگذاشت و در آذر ماه 1395 اعلام کرد 800 میلیون دلار وام برای اجرای طرح‌های توسعه به تونس اعطا خواهد
کرد.
به گفتۀ یوسف البسام، معاون رئیس صندوق توسعه عربستان، 100 میلیون دلار از این مبلغ کمک بلاعوض است که صرف ساخت یک بیمارستان و یک دانشگاه می‌شود.
عربستان همچنین مسجد جامع عقبه‌بن‌نافع، یکی از مهم‌ترین مساجد تونس را که در شهر تاریخی قیروان واقع شده است، بازسازی و ترمیم کرد. اعطای وام کم‌بهره و کمک مالی عربستان به تونس در حالی بود که ریاض تلاش می‌کرد نفوذ خود را در این کشور آفریقایی، به ویژه در دورۀ پس از انقلاب تونس حفظ کند.
نفوذ عربستان در بدنه دولت تونس به حدی است که در آبان ماه 1395 نخست‌وزیر تونس، عبدالجلیل‌بن‌سالم وزیر امور مذهبی را به دلیل انتقاد علنی از عربستان برکنار کرد.
بن سالم در مجلس این کشور گفته بود این «جرئت» را داشته که در گفت‌وگو با سفیر عربستان در تونس و همچنین برخی دیگر از مقامات سعودی، وهابیت عربستان را به عنوان عامل تروریسم زیر سؤال ببرد.
بن سالم همچنین مدارس مذهبی بنیادگرایانه عربستان را الهام‌بخش ایدئولوژی‌های افراطی در منطقه دانسته بود.
سازمان‌های وهابی حاضر در تونس
1ـ صندوق توسعه سعودی
یکی از شرکت‌های اقماری عربستان که در راستای گسترش ایدئولوژی خاندان سعودی اقدامات زیادی در سراسر جهان دارد، صندوق توسعه سعودی است. صندوق توسعه سعودی در سال 1974 میلادی با فرمان پادشاه وقت عربستان تأسیس شد و فعالیت خود را به طور رسمی از ابتدای مارس 1975 آغاز کرد. این صندوق فعالیت خود را با سرمایه دولتی به میزان 10 میلیارد ریال آغاز کرد و طی سه مرحله سرمایه آن افزایش یافت و به 31 میلیارد ریال سعودی رسید.
بعضی از اقدامات صندوق توسعه سعودی در تونس به شرح زیر است:
در سال 2004، با هدف افزایش محصولات کشاورزی و تأمین نیازهای داخلی تونس، صندوق توسعه سعودی مبلغ 40 میلیون ریال سعودی در بخش کشاورزی این کشور سرمایه‌گذاری کرد. در این سال با توجه به کمبود فضاهای آموزشی، به ویژه مدارس فنی و حرفه‌ای این صندوق مبلغ 5/37 میلیون ریال سعودی در این بخش نیز سرمایه‌گذاری کرد.
در سال 2009، صندوق توسعه سعودی با هدف بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی مردم ایالت سیدی بوزید و افزایش تولیدات کشاورزی، 75 میلیون ریال سعودی در بخش کشاورزی و آبیاری این ایالت سرمایه‌گذاری کرد که با چنین سرمایه‌گذاری حدود 2400 هکتار از زمین‌های این ایالت زیر کشت انواع محصولات کشاورزی رفت.
برنامه این صندوق برای سال 2010، زهکشی سواحل رودخانه‌ها و تعریض آنها در مناطق شمالی تونس بود. بر اساس این، هزینه زهکشی و تعریض حدود 140 میلیون ریال سعودی بود که صندوق 70 میلیون ریال آن را برعهده گرفت.
در سال 2015، این صندوق با توجه به کمبود برق در تونس در ساخت یک نیروگاه برقی‌ـ گازی با دولت این کشور همکاری کرد. مبلغ مورد نیاز برای ساخت این نیروگاه 1346 میلیون ریال بود که صندوق سعودی 483 میلیون ریال آن را تقبل کرد.
2ـ سازمان امداد جهانی اسلامی
در سال 2015، این سازمان در راستای بهبود وضعیت آموزشی و پرورش در تونس کارگاه‌های آموزشی برای معلمان پایه‌های گوناگون این کشور برگزار کرد تا آنها با آخرین روش‌های آموزشی آشنا شوند. همچنین به منظور ارتقای وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان تعدادی از کلاس‌های مدارس را به ویدیو پروژکتور و دیگر تجهیزات جنبی مجهز کرد و به وزارت آموزش و پرورش تونس به منظور چاپ کتاب‌های درسی جدید بر اساس روش‌های آموزشی مدرن کمک کرد؛ این موارد از جمله اقدامات این سازمان در کشور
است.
