حسن خدادی/ اهمیت تحلیل صحیح و درست پدیده‌ها و مسائل گوناگون سیاسی در جامعه اسلامی به قدری حیاتی است که سبب شده است امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در دیدار اخیر خود با مردم قم با اشاره به وجود دو گونه از دستگاه‌های محاسباتی، وجود دستگاه محاسباتی و معرفتی توحیدی و اسلامی را از مهم‌ترین عوامل توانمندی نظام اسلامی در تحلیل واقعیت‌ها و وجود دستگاه محاسباتی لیبرال دموکراسی را از مهم‌ترین دلایل شکست‌های پیاپی دشمنان نظام اسلامی دانستند و فرمودند: «قیام مردم قم صف‌بندی دو دستگاه محاسباتی، صف‌بندی دو نظام معرفتی و صف‌بندی دو الگوی تحلیلی در مقابل یکدیگر را نشان داد، یکی نظام معرفتی لیبرال دموکراسی دروغین پای در گل غربی، یکی نظام معرفتی توحیدی و اسلامی.»(19/10/۱۳۹۷) حال با عنایت به اهمیت این مسئله، مبحث حاضر را به این موضوع اختصاص داده، به مؤلفه‌ها و لایه‌های سازنده دستگاه محاسباتی توحیدی و اسلامی اشاره می‌کنیم.
۱ـ خدا محوری؛ محور اصلی در دستگاه محاسباتی توحیدی، باید «الله» باشد و همه چیز از «الله» شروع و به «الله» ختم شود، و هیچ چیز شریک او نشود که محاسبه شرک‌آمیز با توحید اسلامی سازگاری ندارد. در دستگاه محاسباتی توحیدی محاسبات با نیت خالص و قصد تقرب الی‌الله انجام می‌گیرد و این نیت خالص را در تمام طول تحلیل حفظ می‌کند و محاسبات را به خاطر خدا و در جهت رضای او، طبق «ما انزل الله» تهیه می‌کند و در تمام موارد کلی و جزئی، فقط خواست خدا و رضای او را رعایت کند.
۲ـ تمسک به کتاب و عترت؛ اساس دستگاه محاسباتی توحیدی بر اساس معیارها و ضوابطی است که از «کتاب و عترت» که دو رکن اساسی هستند، سرچشمه می‌گیرد تا بر مبنای حدیث «ثقلین» با تمسک به کتاب و عترت، تحلیل دچار ضلالت و گمراهی و بیراهی و سرگردانی نشود و از شخصیت‌گرایی و جوپذیری مصون بماند.
۳ـ هدف‌جویی؛ دستگاه محاسباتی توحیدی هدف روشنی دارد که در راستای اهداف کلی اسلام و منطبق با هدف و نظام جهان هستی صورت می‌گیرد تا دچار هدف‌های غیرواقعی و سراب‌گونه نشود.
۴ـ حقیقت‌طلبی و واقع‌نگری؛ دستگاه محاسباتی توحیدی همواره در طلب حقیقت و آرمان‌هاست، از این رو بلندنگر و دوراندیش و غایت‌بین است و در جهت حقیقت و استقرار اصول و اهداف والای مکتب، حرکت می‌کند و در تحلیل وقایع دچار ذهن‌گرایی و خیال‌پردازی و خوش‌خیالی نمی‌شود؛ زیرا واقعیت را در نظر می‌گیرد و وقایع را آنچنان که هست می‌بیند، نه آنچنان که دوست دارد آن‌گونه باشد. بنابراین، دستگاه محاسباتی توحیدی تسلیم وقایع روز و فضای آلوده نمی‌شود.
۵ـ پایبندی و تعهد به اصول و معیارها؛ مقتضای سیاست این است که افزون بر اصول و جریان‌های ثابت همواره دستخوش تغییرات فراوان و حوادث ناگهانی است؛ از این رو دستگاه محاسباتی توحیدی دائم جریان امور را لحاظ می‌کند و از این رو دائماً مواظبت و مراقبت می‌کند که در این تغییرات و تحولات، از اصول محاسبات و سنت‌های الهی منحرف نشده و دچار التقاط و غلط‌نگاری نشود.
۶ـ آرمان‌خواهی؛ اصل در دستگاه محاسباتی توحیدی، تحقق آرمان‌های الهی است، نه قدرت‌یابی و غلبه و حکومت و این اصل در تحلیل باید فراموش نشود؛ یعنی دین اسلام اگر حکومت را می‌خواهد، برای تحقق آرمان‌های الهی و رفع موانع راه خداست. بنا بر این مفاهیم، بسیاری از واژه‌ها از جمله پیروزی و شکست، در این مورد با دیگر مکاتب و مسالک به کلی متفاوت است.
۷ـ پرهیز از یک‌سونگری و شتابزدگی؛ درباره پرهیز از یک‌سونگری و شتابزدگی در دستگاه محاسباتی توحیدی، هر قضاوت و اظهارنظری مبتنی بر حداقل معينی از مدارک است و تا این مدارک و شواهد لازم درباره مسئله‌ای جمع نشود، هر گونه اظهار نظری، از روی شتابزدگی بوده، در آن امکان لغزش اندیشه وجود دارد.
