اکبر کریمی/ گندم محصولی استراتژیک و مهم برای ما ایرانیان محسوب میشود و نان ماده غذایی پر مصرفی است که در سبد غذایی تمامی اعضای جامعه ایرانی قرار دارد. گزارش این هفته اختصاص به فعالیتی دارد که این محصول استراتژیک را به آرد تبدیل می‌کند.
تغییر کاربری کارخانه
پس از چهار سال تعطیلی
سیدمصطفی موسوی متولد ماهیدشت کرمانشاه است. او برای تأمین بخشی از نیازهای اقتصادی خانواده، از سنین نوجوانی و در مقطع ششم ابتدایی وارد عرصه کار شد. مدتی کارگر ساده بود، سپس پیمانکار ساختمان شد. با وقوع انقلاب اسلامی، عضو کمیته انقلاب و از این طریق وارد سپاه پاسداران میشود اما عضویت در این سازمان نظامی هیچ وقت او را از فعالیت اقتصادی مورد علاقه‌اش در حوزه ساختمان جدا نمی‌کند، تا اینکه در سال 78 بازنشسته میشود و حوزه فعالیتش را تغییر می‌دهد.
منطقه سرپل ذهاب زمینهای کشاورزی وسیع و آب فراوانی دارد و اقلیم آن به گونه‌ای است که در طول سال امکان سه بار کشت در آن وجود دارد. در این منطقه در فصل دوم پس از برداشت گندم، ذرت کاشته میشود. محصول ذرت این منطقه از نظر کیفیت با محصولات برتر جهانی برابری می‌کند. سیدمصطفی موسوی از این قابلیت منطقه در تولید محصول راهبردی ذرت مطلع بود؛ ازاین‌رو، پس از بازنشستگی کارگاه کوچک خشک‌کنی ذرت راه می‌اندازد و در این حوزه موفق ظاهر میشود. او سپس در سال 86 کارخانه بزرگ 10 هزار متری تولید آرد و بلغور ذرت در سرپل ذهاب ایجاد می‌کند که هم عمل خشک کردن ذرت را انجام می‌دهد و هم آرد و بلغور ذرت تولید می‌کند. آرد ذرت برای تولید چیپس و مواد خوراکی دیگر به کار میرود و بلغور آن نیز کاربردهای گوناگون و مهمی در صنعت و پتروشیمی و حوزه غذایی دارد.
به دلیل نبود تقاضای بالا برای محصول آرد و بلغور ذرت در داخل کشور، سیدمصطفی موسوی توفیق چندانی به دست نمی‌آورد و پس از دو سال کارخانه‌ای که برای راه‌اندازی‌اش بیش از یک میلیارد تسهیلات گرفته بود را تعطیل می‌کند و ورشکسته و بدهکار بانکی میشود.
اما این شکست برای او پایان کار نبود. کارخانه موسوی دارای دستگاه‌های مجهز و به‌روزی بود که قابلیت آرد گندم را نیز داشت، اما او به مدت چهار سال از این قابلیت کارخانه بی‌اطلاع بود، تا اینکه به توصیه و راهنمایی یکی از دوستانش مجوزهای لازم برای تولید آرد گندم را می‌گیرد و کاربری کارخانه‌اش را تغییر می‌دهد.
تخصیص یارانه دولتی به بخش آرد گندم
در ایران به دلیل اهمیت محصول گندم، بخش فراوانی از تولیدات کشاورزان را دولت می‌خرد و برای کنترل قیمت محصول نهایی که همان نان است، دولت تمامی مراحل تا تبدیل گندم به نان را در اختیار دارد و خود در این بخش‌ها قیمت‌گذاری می‌کند.
با این توضیح، کارخانه سیدمصطفی موسوی، هم در تأمین مواد اولیه و هم در فروش محصول تولیدی به نوعی طرف حساب دولت است. هم‌اکنون 22 نیروی کار در مجموعه او مشغول به فعالیت است و حدود 60 خانواده نیز به صورت غیر مستقیم از این طریق امرار معاش میکنند.
کارخانه آقای موسوی در طول سال فعال است، او دو سیلوی ذخیره گندم نیز با ظرفیت 12500 تن دارد که با ذخیره گندم در فصل برداشت، بخشی از ماده اولیه کارخانه را برای کل سال در این دو سیلو ذخیره می‌کند.
موسوی از درصد بالای تخصیص یارانه دولتی در این بخش چنین می‌گوید: «دولت در بخش آرد گندم بیش از 50 درصد یارانه می‌دهد. دولت در سال گذشته گندم کشاورزان را با مبلغ کیلویی 1330 تومان می‌خرید و هر کیلو آرد را به نانوایی‌های دولتی و آزادپز، به ترتیب 665 تومان و 900 تومان می‌فروخت و امسال نیز با همین مبلغ آرد توزیع می‌کند.»
امکان فرآوری گندم وارداتی و صادرات آن
استان کرمانشاه به تنهایی 17 کارخانه آرد گندم دارد و کارخانه سیدمصطفی یکی از این کارخانه‌هاست که اکنون تمام نیاز نانوایی‌های سرپل ذهاب و روستاهای آن و بخشی از نیاز آرد شهرستان‌های گیلانغرب، قصر شیرین، دالاهو و اسلام‌آباد را تولید و تأمین می‌کند. اما با وجود این هنوز 50 درصد توان این کارخانه خاموش است.
وی در این باره می‌گوید: «تعداد کارخانه‌های استان نسبت به نیاز موجود زیاد است و تقریباً تمامی کارخانه‌های آرد نیز با وضعیت مشابه کارخانه ما فعال هستند.» در صورت تأمین گندم بیشتر که با افزایش تولید داخلی یا واردات ایجاد میشود، این کارخانه‌ها توان تولید دو برابری را دارند و میشود از توان خاموش آنها برای تولید بیشتر و صادرات نیز بهره برد و موجبات اشتغال و ارزآوری را برای کشور فراهم کرد.
پاسخ به یک شبهه
از این فعال اقتصادی درباره این شبهه که گندم تولید ایران نسبت به گندم وارداتی کیفیت پایینی دارد و امکان تولید آرد خوراکی از گندم داخلی نیست، می‌پرسم. او این شبهه را از اساس نادرست می‌داند و می‌گوید: «گندم تولیدی ایران به مراتب کیفیت بالاتری نسبت به گندم وارداتی دارد. ما حتی اگر بخواهیم با 100 درصد گندم وارداتی آرد تولید کنیم و از آن نان بپزیم کسی آن را نمی‌خرد، چون آرد این نوع گندم کیفیت پایینی دارد و ما مجبوریم هنگام تهیه آن، درصد بالایی گندم ایرانی نیز مخلوط کنیم تا آرد کیفیت مطلوبی پیدا کند.» اما درباره نحوه برداشت محصول از زمین کشاورزی، برخی از کمباین‌دارها گندم را به همراه کاه و خاک زمین برداشت میکنند و موقعی که این محصول به کارخانه آرد یا سیلوهای نگهداری گندم منتقل میشود، باید فرایند پاک‌سازی روی آن انجام گیرد.
راه‌اندازی کارخانه گونی‌بافی
سیدمصطفی موسوی قصد دارد در آینده‌ای نزدیک کارخانه گونی‌بافی را در شهرک صنعتی زاگرس راه‌اندازی کند تا بخشی از نیاز کارخانه‌های تولید آرد، گچ و... استان را تأمین و بخشی از تولید را نیز صادر کند. او پیش‌بینی می‌کند با راه‌اندازی این کارخانه 60 شغل پایدار و مستقیم ایجاد شود.
برای تهیه گزارش از فعالیتهای اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 تماس بگیرید.
