به مناسبت ارتحال آیت الله مشکینى ؛ عالم قرآنى /آیت الله سید احمد خاتمى

عالمان در نگاه قرآن و روایات بزرگ‌اند و ستودنی، آنها دوستان و امناى خدایند و نزدیکترین مردم به پیامبران و وارثان آنان، مرکب آنان برتر از خون شهیدان است نگاه به آنان عبادت است و مرگشان شکافى است در دین . لکن سخن این است که این فضایل از آن کدام عالم است ؟!

آیا عالمى است که کانون اصطلاحات است و بایگانى افکار و آراى دیگران ؟! قطعا چنین نیست عالمان مورد ستایش قرآن و روایات عالمانى هستند با ویژگى‌هاى ذیل: 1 - از عمق جان خدا باورند نه تنها خدا شعار! ،‌با گوشت ،‌پوست و خون و جانشان خداباورى عجین است . لذا فداکارى در راه او منش جاودانه آنهاست 2 - وارسته از دنیایند و آراسته به فضایل اخلاقى ورع و خدا ترسى تواضع ، رفق و مدارا، حلم و بردباری،‌ سکوت و سخن بجا، دلسوزى براى مردم و خیرخواهى و ... و .... منش آنهاست . 3 - خود اهل عمل به آنچه مى‌گویند هستند که مى‌دانند علم بى‌عمل همانند درخت بى‌ثمر یا همانند کمان بى‌زه است . آنان اقتدا کننده به اولیاى بزرگ دین پیامبر(ص) و معصومین (ع) هستند که در خط مقدم عمل به علم بودند. علم اینجا هم یعنى علم به خداوند و رسم بندگى .

4 - مسئولیت پذیرند و کفر ستیز،‌ظلم ستیز ، بدعت و انحراف ستیز، آنها بر این باورند که در برابر بدعت‌ها این عالمان دین‌اند که مسئولیت روشنگرى و مواجهه را دارند که اگر این وظیفه را انجام ندهند مشمول لعنت خداوند بوده و نور ایمان از آنان گرفته خواهد شد.

آیت الله مشکینى (ره) در زمره این‌گونه عالمان قرآنى بود. او از عمق جان خداباور بود و عاشق حضرت حق و این به وضوح در منش و گفتار او ملموس بود. او مصداق این روایت حضرت مسیح (ع) بود که وقتى از حضرت پرسیدند با چه کسى همنشین باشیم؟ حضرت فرمود: آن کس که دیدنش شما را به یاد خدا بیندازد و گفتارش بر علمشان بیفزاید و رفتارش شما را ترغیب به آخرت کند. او بحق وارسته از دنیا بود و سمبل زهد و ساده زیستى . این فضیلت والاى اخلاقى عجین با جانش بود او به هیچ جلوه اى از جلوه هاى دنیا دل نبست، نه مال، نه ریاست و ... در آغاز انقلاب برخى از بزرگان به ایشان پیشنهاد مرجعیت و آمادگى براى این مسئولیت را دادند ولى او با این منطق که هستند کسانى که این بار را به دوش کشند از آن کنار کشید. او در 4 دوره مجلس خبرگان رهبرى رئیس بى‌بدیل بود ولى این همه ذره‌اى او را مغرور نساخت و از تواضع و فروتنى او نکاست.

بیان و قلم او بیش از آنکه بیان وقلم علم باشد، بیان و قلم "عمل" بود. او مى‌فرمود روایتى را براى شما نمى‌خوانم مگر آنکه ابتدا خود به آن عمل ‌کنم. بدین جهت بود که نصایح او بر دل مى‌نشست که سخن کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند. آیت الله مشکینى در کنار این همه فضایل عالمى با بصیرت، زمان شناس و کفرستیز و ظلم ستیز بود. او از مجاهدان دوره غربت انقلاب در زمان حکومت سیاه پهلوى بود و رنج تبعید‌ها و اهانت‌هاى مکرر را به جان خرید و قهرمانانه مقاومت کرد و بعد از پیروزى انقلاب هم در خط مستقیم ولایت فقیه در هر سنگرى که حضورش ضرورى بود در صحنه حاضر بود، از جبهه‌هاى نبرد گرفته تا جبهه مبارزه با تهاجم فرهنگی؛ آیت الله مشکینى (ره) رزمنده نستوه بود. درباره او باید همان را گفت که پیامبر اعظم (ص) در داغ عثمان بن نطعون فرمود: وقتى او را غسل دادند و کفن نمودند پیامبر(ص) 3 بار پیشانى او را بوسیده و ناله‌اى آتشین از سینه برکشید و فرمود: خوشا به حالت از دنیا رفتى و دنیا نتوانست تو را بیالاید. گفتنى‌ها درباره این فقیه و عالم وارسته فراوان است. ان شاءالله ارادتمندان و شاگردان ایشان در این زمینه انجام وظیفه خواهند کرد. روحش شاد و راهش پر رهرو.