مجادله در آمریکا بر سر فروش اف-۱۶ به پاکستان

گروه بین‌الملل: بحث درخصوص فروش جنگنده های F-16 آمریکا به پاکستان، این روز ها نقل محافل خبری آمریکا است و به نظر می رسد این معامله پنج میلیارد دلاری، شکاف عمیقی میان کاخ سفید و کنگره آمریکا ایجاد کرده است. مقامات وزارت امور خارجه آمریکا می گویند فروش ۳۶ فروند جت جنگنده آمریکایی به پاکستان می تواند به یکی از متحدان بزرگ آمریکا در جریان برنامه مبارزه با تروریسم کمک برساند. اما فروش F-16 به پاکستان در عین حال باعث شده است که صداهای منتقد زیادی نیز در کنگره شنیده شود و «جان هیلن» معاون امور سیاسی و نظامی وزارت امور خارجه آمریکا تحت انتقاد شدید نمایندگان کنگره قرار گیرد. این نمایندگان کنگره آمریکا معتقدند سابقه فعالیت هسته ای پاکستان نشان می دهد آمریکا نباید همکاری نظامی گسترده ای را با پاکستان شکل دهد. منتقدان فروش F-16 به پاکستان می گویند انتقال فناوری نظامی پیشرفته به پاکستان در عین حال می تواند احتمال دسترسی برخی کشور های نزدیک به پاکستان ازجمله چین را به این فناوری افزایش دهد. با این وجود، «جان هیلن» معتقد است که فروش جنگنده های F-16 به پاکستان، نشانه متقنی از تعهد آمریکا به همکاری دراز مدت با پاکستان است و می تواند قدرت و نفوذ پرویز مشرف و دولتش را در حمایت از برنامه مبارزه با تروریسم بیش از پیش افزایش دهد. در همین حال، «هیلن» با حضور در مقابل کمیته روابط بین المللی مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد دغدغه ها درخصوص درزکردن فناوری نظامی و تسلیحاتی به پاکستان را می توان با برنامه امنیتی جدید آمریکا مرتفع کرد. براساس این برنامه، در مورد انتقال هواپیما و اجزای آن به ناوگان هوایی پاکستان، دقت و ملاحظه زیادی انجام خواهد گرفت. با وجود تضمین هایی که کاخ سفید قصد دارد در این خصوص ارائه دهد، «گری آکرمن» سیاستمدار دموکرات نیویورکی در تلاش است برنامه هایی را برای مقابله با فروش این جنگنده ها به پاکستان به مجلس نمایندگان آمریکا ارائه دهد.
در صورت ادامه انتقادات علیه فروش جنگنده های F-16 به پاکستان، کنگره آمریکا این اختیار را دارد که با تصویب رای مخالف کنگره و مجلس نمایندگان در این خصوص، در راه این برنامه کاخ سفید، ایجاد مانع کند. «هنری هاید» رئیس کمیته روابط بین المللی مجلس نمایندگان آمریکا هم با تاکید بر تلاش کاخ سفید برای بی اعتنایی به مخالفت کنگره با فروش جنگنده های F-16 به پاکستان، وزارت امور خارجه آمریکا را به در پیش گرفتن اقداماتی که مخالف امنیت و ثبات ملی آمریکا است متهم کرده است. یکی دیگر از اعضای این کمیته، یعنی تام لانتوس نماینده دموکرات آمریکایی نیز این «گستاخی» کاخ سفید را باعث نقض قانون اساسی آمریکا ارزیابی کرده است. در همین حال، کاخ سفید مدعی است که فروش هواپیماهای F-16 به پاکستان هیچ تهدید امنیتی علیه آمریکا نیست و حتی می تواند شرایط امنیتی بهتری برای این کشور به وجود آورد. اما ظاهراً نمایندگان کنگره آمریکا چندان با او هم عقیده نیستند و از به دست گرفتن کنترل فناوری های پیچیده نظامی توسط «کشورهای نامطمئن» ابراز نگرانی می کنند و مهم ترین عامل نگرانی خود را نیز سابقه پاکستان در انتقال فناوری هسته ای نظامی به کشورهای دیگر و در چارچوب شبکه عبدالقدیرخان می دانند.
بحث در این خصوص زمانی آغاز شد که دولت آمریکا رسماً به کنگره اطلاع داد برنامه هایی برای فروش ۳۶ جنگنده F-16 به پاکستان دارد. در واقع از همان روز بیست و هشتم ماه ژوئن که این بحث در محافل آمریکا مطرح شد، انتقادات فراوانی نسبت به این تصمیم کاخ سفید مطرح شد و مهم ترین دغدغه مخالفان هم احتمال انتقال این فناوری از پاکستان به برخی کشورهای دیگر منطقه است. به نظر می رسد شبح «عبدالقدیرخان» دانشمند هسته ای پاکستان بیش از هر چیز بر مذاکره در خصوص فروش جنگنده های F-16 به پاکستان سایه افکنده است زیرا مخالفان برنامه کاخ سفید معتقدند احتمال آنکه شبکه هسته ای پاکستان به رهبری عبدالقدیر خان هم وارد این جریان شود وجود دارد و به همین جهت باید موضع محتاطانه ای را در این خصوص در پیش گرفت. بر همین اساس، قانون گذاران آمریکایی مخالف برنامه فروش جنگنده F-16 به پاکستان طرحی را به کنگره ارائه داده اند که براساس آن قراردادهای فروش تسلیحات آمریکا باید هر سه ماه به روز شود و فروش تسلیحات هم با بحث و بررسی دقیق کنگره همراه شود تا بخشی از نگرانی ها در این خصوص مرتفع شود.