ایران در میان 30 اقتصاد برتر جهان

ایران در تازه‌ترین گزارش بانک جهانی از نظر درآمد ناخالص ملی سی‌امین اقتصاد بزرگ جهان و از نظر رشد تولید ناخالص داخلی بیست و چهارمین اقتصاد بزرگ جهان است.
به گزارش ایسنا، بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود با عنوان «شاخص‌های توسعه جهان 2010 (WDI 2010)» که نسخه‌ای از آن در اختیار ایسنا قرار گرفته است، به تحلیل بخش‌های مختلف اقتصادی و غیر اقتصادی کشورهای جهان و ایران پرداخته و تمرکز اصلی خود را بر پیشرفت‌های به دست آمده درخصوص تحقق اهداف توسعه هزاره سازمان ملل معطوف کرده است.
بانک جهانی اعلام کرده است که در تهیه این گزارش از بیش از 900 شاخص توسعه‌ای برای تمامی کشورهای جهان استفاده کرده است و این گزارش شامل بخش‌های مختلفی همچون آموزش، بهداشت، فقر، محیط زیست، اقتصاد، تجارت و غیره است.
بانک جهانی در بخشی از گزارش خود اعلام کرد که ایران با رشد تولید ناخالص داخلی 8/7 درصدی در سال مالی 08ـ2007 رتبه بیست و چهارم جهان را به خود اختصاص داده است. همچنین سرانه رشد تولید، خالص داخلی ایران در سال فوق 4/6 درصد اعلام شده است.
در این بخش تیمور شرقی و آنگولا با رشد 2/13 درصدی در مکان نخست جای گرفته‌اند و لاتویا با رشد منفی 6/4 درصدی مکان آخر را به خود اختصاص داده است.
در همین حال درآمد ناخالص ملی ایران در سال‌های 2008 چیزی معادل 251 میلیارد و 500 میلیون دلار اعلام و گفته شده است که با چنین درآمدی ایران رتبه 30 جهان را از آن خود کرده است.
بانک جهانی در گزارش خود جمعیت ایران را در این سال 72 میلیون نفر برآورد کرده و گفته است که در ایران در هر کیلومتر مربع 44 نفر زندگی می‌کنند.
به اعتقاد بانک جهانی سرانه درآمد ناخالص ملی در ایران برابر با 3540 دلار است و با این سرانه ایران در میان کشورهای جهان در مکان 117 ایستاده است.
این گزارش نشان می‌دهد که از نظر درآمد ناخالص ملی، آمریکا با درآمدی معادل 14 هزار و 572 میلیارد دلار در مکان اول و ژاپن با درآمد 4869میلیارد دلاری در مکان دوم ایستاده است.
همچنین گینه بیسائو با درآمد ناخالص ملی 400 میلیون دلاری در انتهای جدول و در مکان 203 به چشم می‌خورد.
بانک جهانی همچنین در خصوص ساختار نیروی کار در ایران نوشته است که در سال 1990 در حدود 80 درصد نیروی کار ایران را مردان پانزده ساله و بیشتر تشکیل داده بودند که این میزان در سال 2008 به 75 درصد کاهش یافت. در همین حال زنان پانزده ساله و بیشتر در سال 1990 معادل 22 درصد نیروی کار ایران را تشکیل می‌داده‌اند که این میزان در سال 2008 به 31 درصد افزایش یافت.
بانک جهانی مجموع نیروی کار ایران در سال 1990 را 15 میلیون و 500 هزار نفر اعلام و گفته است که این میزان در سال 2008 معادل 27 میلیون و 800 هزار نفر بوده است.
در همین حال این بانک اعلام کرده است که در مجموع سهم زنان از نیروی کار ایران از 1/20 درصد در سال 1990 به 1/30 درصد در سال 2008 افزایش یافته است.
نکته جالب توجه در این گزارش اینکه، ایران از نظر سهم زنان شاغل در مقایسه با دیگر کشورهای جهان از نبود توازن بیشتری برخوردار است و با نسبت 1/30 درصدی فقط از 20 کشور جهان که عمدتا در منطقه خاورمیانه قرار دارند بهتر است.
در این گزارش 155 کشور جهان مورد بررسی قرار گرفته‌اند و آمارها نشان می‌دهد که بیشترین سهم زنان از نیروی کار مربوط به کشورهای فقیری همچون رواندا، سیرالئون، بروندی و لسوتو است.
در اغلب کشورهای پیشرفته آمریکایی، اروپایی و آسیایی سهم زنان و مردان‌اندک تفاوتی با یکدیگر دارند.
نرخ بیکاری
بانک جهانی در بخش دیگری از گزارش خود نرخ بیکاری ایران در فاصله سال‌های 1990 تا 1990 را 1/11 درصد برآورد کرده است. این بانک می‌گوید این نرخ در فاصله سال‌های 2005 تا 2008 به طور میانگین به 5/10 درصد کاهش یافته است. نرخ بیکاری نیروی کار مردان در دو فاصله فوق به ترتیب 5/9 و 3/9 درصد ذکر و اعلام شده است که بیکاری زنان در فاصله سال‌های 90 و 92 معادل 4/24 درصد بود که در سال‌های 2005 تا 2008 به 7/15 درصد کاهش یافته است.
این بانک به موضوع کودکان کار هم پرداخته و در این بخش آماری در خصوص ایران ارائه نشده است.
به اعتقاد بانک جهانی در سال 1990 از هر هزار کودک زیر پنج سال در حدود 73 نفر فوت ‌شده‌اند که این میزان در سال 2008 به 32 مورد کاهش پیدا کرده است. همچنین در بخش آموزش‌های ابتدایی سهم دختران وضع خوبی پیدا کرده است.
گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد که در سال 2008 زنان 1/491 درصد جمعیت ایران را تشکیل داده بودند و در این سال سن امید به زندگی در مردان 70 و در زنان 73 سال بود. همچنین سهم زنان در مشاغل دارای حقوق بخش‌های غیر کشاورزی 16 درصد اعلام شده و گفته شده است که سهم زنان در مجلس از دو درصد در سال 1990 به سه درصد در سال 2009 افزایش یافته است.
بیشترین سهم زنان از کرسی‌های مجلس مربوط به کشور روندا با 56 درصد است و در کشورهای عربی همچون قطر، عمان، عربستان و یمن این میزان صفر است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که جمعیت روستایی ایران از 44 درصد مجموع جمعیت کشور در سال 1990 به 32 درصد در سال 2008 کاهش یافته است و این امر نشان دهنده رشد منفی 3/0 درصدی این جمعیت در این سال‌هاست. به گفته این بانک از مجموع زمین‌های غیر شهری ایران با مساحت یک میلیون 6/628 هزار کیلومتر مربع چیزی حدود 8/6 درصد را جنگل تشکیل داده است.
مساحت زمین‌های کشاورزی در ایران در سال‌های 1990 تا 92 معادل 39 درصد از مجموع زمین‌ها بود که این میزان در فاصله‌ سال‌های 2005 تا 2007 به 29 درصد کاهش پیدا کرد و در همین حال سهم زمین‌های تحت آبیاری در سال‌های 2005 تا 2007 معادل 1/151 درصد ذکر شده است. میزان بارندگی در ایران درسال 2008 برابر با 228 میلی‌متر برآورد شده است.
بانک جهانی در بخش شهرسازی گزارش خود، جمعیت شهری ایران را در سال 2008 معادل 49 میلیون و 300 هزار نفر برآورد کرده است که نسبت به جمعیت 30 میلیون و 600 هزار نفری در سال 1990 افزایش چشمگیری نشان می‌دهد و این جمعیت که در فاصله سال‌های 1990 تا 2008 به‌طور متوسط سالانه 2.6 درصد رشد داشته است اکنون 68 درصد از مجموع جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد.
آمارها نشان می‌دهد که در سال 1990 معادل 180 میلیون تن انرژی در ایران تولید شده که این میزان در سال 2007 به 323 میلیون تن افزایش یافته است. در همین حال در زمینه مصرف انرژی ایران در سال 1990 چیزی معادل 68 میلیون تن انرژی مصرف می‌کرده است که این رقم در سال 2007 به 185 تن افزایش داشته که نرخ رشد سالانه این مصرف در فاصله دو سال فوق به طور میانگین 5.7درصد بوده است. از نکات دیگر این که سرانه مصرف انرژی در ایران در فاصله سال‌های 1990 تا 2007 بیش از دو برابر شده است و از 1256 کیلوگرم به 2604 کیلوگرم رسیده است.
بانک جهانی همچنین گفته است که تولید برق ایران رشد بیش از سه برابری داشته است و از 59 میلیارد کیلو وات ساعت در سال 1990 به 204 میلیارد کیلو وات ساعت در سال 2007 افزایش پیدا کرده است.
بنابر اعلام بانک جهانی ارزش صادرات کالای ایران در سال 1995 برابر با 18 میلیارد و 36 میلیون دلار بوده است که این میزان در سال 2008 به 116 میلیارد و 350 میلیون دلار افزایش پیدا کرده است، در این میان سهم مواد غذایی از مجموع صادرات در سال 2008 معادل 4درصد، مواد خام کشاورزی صفر درصد، سوخت 83 درصد، آهن و مواد معدنی 2درصد و تولیدات کارخانه‌ها 10 درصد بوده است.
همچنین ارزش واردات ایران در سال 2008 برابر با 57 میلیارد و 230 میلیون دلار اعلام شده است که این میزان در سال 1995 معادل 13 هزار و 882 میلیون دلار بوده است. در سال 2008 سهم مواد غذایی از واردات ایران 2درصد، مواد خام کشاورزی یک درصد، سوخت 4 درصد و تولیدات کارخانه‌ها 16 درصد بوده است. در بخش صادرات و واردات خدمات هم فقط آمارهای مربوط به سال 1995 موجود است.
بانک جهانی در این بخش مجموع شبکه‌های جاده‌ای ایران در فاصله‌ سال‌های 2000 تا 2007 را 172 هزار و 927 کیلومتر اعلام کرد که از این میزان 8/72 درصد جاده‌های آسفالته هستند.
در همین حال طول خطوط ریلی ایران در فاصله‌ سال‌های 2000 تا 2008 معادل 7335 کیلومتر اعلام شده است.
ترافیک کانتینرها در بنادر ایران 2 میلیون TEU اعلام شده است.
از دید کارشناسان بانک جهانی درسال 2008 در حدود 12 میلیون و 29 هزار مسافر از طریق خطوط هوایی در ایران جابه جا شده‌اند و این حجم برای بارهای جابه جا شده 97 میلیون تن اعلام شده است.
تورم در ایران
از سوی دیگر صندوق بین‌المللی پول در جدیدترین گزارش خود با پیش‌بینی رشد 2/4 درصدی برای اقتصاد جهان در سال 2010 رشد اقتصادی و نرخ تورم ایران در این سال را به ترتیب 3 درصد و5/8 درصد برآورد کرده است.
به گزارش فارس، صندوق بین‌المللی پول در جدیدترین گزارش خود که بر روند احیای اقتصاد جهان متمرکز است، از وجود نگرانی‌هایی در زمینه افزایش مخاطرات پیش روی روند رو به احیای اقتصاد جهان خبر داده است. افزایش بدهی‌های عمومی و کسری بودجه در کشورهای توسعه یافته یکی از نگرانی‌های عمده کارشناسان صندوق بین‌المللی پول ذکر شده است.
این گزارش در عین حال رشد اقتصادی جهان را بیشتر از آن چه انتظار می‌رفت دانسته است و پیش‌بینی صندوق از رشد اقتصادی جهان در سال 2010 را تا حد قابل توجهی افزایش داده است. در گزارش دی پارسال این سازمان رشد 9/3 درصدی برای اقتصاد جهان در سال 2010 پیش‌بینی شده بود ،اما در گزارش جدید این رقم به 2/4 درصد افزایش پیدا کرده است. در این گزارش آمده است: روند احیای اقتصاد جهان بیشتر از حد انتظار پیش رفته است.
برای ادامه این روند توصیه شده است اقدامات اصلاحی بیشتری در بخش مالی انجام شود و برای حمایت از اشتغال و بخش مستغلات در برخی کشورها همچنان سیاست ارائه بسته‌های محرک اقتصادی ادامه پیدا کند.
صندوق بین‌المللی پول با اشاره به وضع نامطمئن اقتصاد جهانی تصریح کرده است: چشم‌انداز فعالیت‌ها به‌طور غیر معمولی نامطمئن است. به طور کلی مخاطرات اقتصادی به سمت بخش‌های پایینی میل دارند و اگر چه برخی ریسک‌ها از میان رفته‌اند اما خطر رشد بدهی‌های عمومی در کشوهای پیشرفته مشخص‌تر و واضح‌تر شده است.
بر اساس این گزارش کسری مالی در کشورهای توسعه یافته به 9 درصد تولید ناخالص داخلی این کشورها افزایش یافته است و انتظار می‌رود این نسبت در سال 2014 به 100 درصد برسد.
این موضوع ممکن است رشد اقتصادی را از راه‌های مختلف تحت تأثیر قرار دهد. از جمله این که دولت‌ها را مجبور کند به طور حساب نشده ارائه بسته‌های محرک اقتصادی را متوقف کنند، اعتماد خانواده‌ها و سرمایه‌گذاران از دست برود و ابزار نرخ بهره‌نابسمان شود.
این گزارش رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه را تقریباً سه برابر کشورهای توسعه یافته در سال 2010 پیش‌بینی کرده است. رشد کشورهای توسعه یافته در سال 2010 بالغ بر 3/2 درصد پیش‌بینی شده است که این رقم نسبت به رشد منفی 2/3 درصدی سال قبل رقم قابل توجهی است. در عین حال رشد کشورهای توسعه یافته در این سال بالغ بر 3/6 درصد خواهد بود. این کشورها در سال 2009 هم با رشد 4/2 درصدی رو به رو شده بودند.
آمریکا که در سال 2009 رشد منفی 4/2 درصدی را تجربه کرده بود، پیش‌بینی می‌شود در سال 2010 رشد 1/3 درصدی داشته باشد. در گزارش ماه دی صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی آمریکا در سال 2010 حدود 6/2 درصد پیش‌بینی شده بود. رشد اقتصادی منطقه یورو یک درصد پیش‌بینی شده است که نسبت به گزارش ماه دی تغییری نداشته است. این منطقه در سال 2009 رشد منفی 1/4درصد را تجربه کرده بود. رشد اقتصادی آلمان در این منطقه 2/1 درصد ارزیابی شده است. انگلیس هم رشد 3/1 درصدی و ژاپن رشد 9/1 درصدی خواهند داشت. رشد برخی دیگر از کشورهای توسعه یافته عبارت است از فرانسه 5/1 درصد، اسپانیا 8/0 درصد، کانادا 1/3درصد، و ایتالیا 1 درصد. در میان کشورهای در حال توسعه رشد اقتصادی 10 درصدی برای چین در سال 2010 پیش‌بینی شده است. این رقم نسبت به پیش‌بینی قبل 2/0 درصد رشد داشته است. رشد اقتصادی هند هم 8/8 درصد پیش‌بینی شده است که نسبت به گزارش دی 1/1 درصد بیشتر است. متوسط رشد اقتصادی منطقه اروپای شرقی و مرکزی در سال 2010 بالغ بر 8/2 درصد است. این رقم برای کشورهای مستقل مشترک المنافع 4 درصد، برای آسیای در حال توسعه 7/8 درصد، برای خاورمیانه و شمال افریقا 5/4 درصد، برای آفریقای زیر صحرا 7/4 درصد و برای آمریکای لاتین 4 درصد پیش‌بینی شده است.
برآورد شاخص‌ها
بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول اقتصاد ایران نیز در سال 2010 رشد اقتصادی 3 درصدی را تجربه خواهد کرد که این رقم نسبت به سال 2009 افزایش خواهد داشت. در سال 2009 رشد اقتصاد ایران 8/1 درصد اعلام شده بود.
رشد اقتصادی برخی دیگر از کشورهای نفتی خاورمیانه برای سال 2010 به این ترتیب است: عربستان 7/3 درصد، الجزایر 6/4 درصد، امارات 3/1 درصد، کویت 1/3 درصد، عراق 3/7 درصد، قطر 5/18درصد و سودان 5/5 درصد.
رشد کشورهای مصر 5 درصد، مراکش 2/3 درصد، سوریه 5 درصد، تونس 4 درصد، لبنان 6 درصد و اردن 1/4 درصد پیش‌بینی شده است.