مخالفت صاحب‌نظران با تجمیع انتخابات شوراها و مجلس

گروه سیاست: لایحه اصلاح‌ انتخابات مجلس قرار است در آینده نزدیک از سوی دولت به مجلس ارایه شود. دولت نهم به دنبال تجمیع انتخابات شوراها و مجلس است. چنانچه انتخابات تجمیع انتخابات شوراها و مجلس تصویب شود عمر دوره سوم شورا کاهش می‌یابد و عملا شوراهای سوم که ترکیبی از اصولگرایان و اصلاح‌طلبان است از عملی کردن شعارهایشان باز می‌مانند. این در حالی است که برخی معتقدند تجمیع این دو انتخابات معنادار است تا تحولاتی که در مجلس اتفاق می‌افتد همزمان با تحولات ریاست جمهوری باشد به نظر می‌رسد تجمیع انتخابات شوراها و مجلس معنای سیاسی دارد ولی انتخابات مجلس و ریاست فاقد معنای سیاسی خواهد بود. اگر مقصود از تجمیع انتخابات کاهش هزینه‌ها است تاثیرگذاری این طرح چقدر می‌تواند باشد به هر حال شوراها نهادهای مردمی هستند که مدیریت شهرها را فرماندهی می‌کنند و کاهش عمر شوراهای سوم صرفاً جز این که معنای سیاسی داشته باشد هدف دیگر را دنبال نمی‌کند. در پی واکنش‌های برخی صاحب‌نظران را در این باره مرور می‌کنیم.

با محدود کردن اختیارات دوره سوم شوراها ختم زندگی این نوزاد به دنیا نیامده را اعلام کرده‌اند

عضو منتخب شورای شهر تهران با اشاره به طرح تجمیع انتخابات شورای شهر و ریاست جمهوری و کاهش عمر دوره سوم شورای شهر به دو سال، گفت: با توجه به انواع محدودیت‌های ایجاد شده برای شورای شهر از اسفند 85 به بعد، منتخبان انتخابات شوراها باید به مردم اعلام کنند که توان تحقق شعارهایشان را ندارند. معصومه ابتکار به ایلنا، گفت: اتفاقاتی که به صورت فشرده و پی‌درپی برای شوراها افتاده است، همه را متعجب کرده و این سوال را در اذهان مطرح می‌کند که آیا تغییرات اعمال شده در اختیارات شوراها، سیاست کلی نظام است یا فقط بحث شورای شهر سوم مطرح است. وی تصریح کرد: در زمان انتخابات شوراها، مردم با توجه به مسایلی مثل قانون شوراها، وظایف شوراها و عمر شوراها، وکالت حقوقی اداره شهر را به اعضای شورا سپردند اما با اتفاقاتی که از اسفند 85 به صورت پی‌درپی برای نهاد شورا اتفاق افتاده است، تمام آن مناسبات به هم ریخته است و اصل وکالت را به لحاظ حقوقی زیرسوال برده است. عضو منتخب شورای شهر تهران تصریح کرد: در سالی که به نام اتحاد ملی نامگذاری شده است، بر همه دلسوزان و مسوولان است که به طوری جدی این قضیه را پیگیری کنند تا وضعیت از آنچه هست، بدتر نشود و به اتحاد ملی ضربه نخورد. ابتکار گفت: اگر دلیل محدود کردن اختیارات شوراها از جمله طول عمر آنها، ناکارآمدی‌ شوراها است، این بحث به یک ارزیابی همه‌جانبه و مقایسه با سایر دستگاه‌های اجرایی و اداری نیاز دارد. وی افزود: طیفی که به شورا اعتقاد ندارند، از نقد عملکرد این شورا به عنوان یک نهاد نوپا، برای تثبیت دیدگاه خودشان در محدود کردن اختیارات شوراها استفاده می‌کنند. ابتکار تصریح کرد:‌ این طیف از آغاز انقلاب وجود دارد و حتی در مقاطعی، از شوراها به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف خود استفاده کرده است. وی افزود: به لحاظ سیاسی تجمیع انتخابات مجلس و ریاست جمهوری معنادار است تا تحولاتی که در مجلس اتفاق می‌افتد، همزمان با تحولات ریاست جمهوری باشد و می‌تواند بین ارگان اجرایی و قانون‌گذاری هماهنگی ایجاد کند که عدم همزمانی این دو، باعث ایجاد موانعی برای دولت می‌شود اما تجمیع انتخابات شوراها و ریاست جمهوری معنای سیاسی ندارد زیرا این دو هیچ نسبتی با هم ندارند. اگر بحث کاهش هزینه‌ها و جذب مشارکت مردم است، جای تردید دارد که این طرح چگونه و چه مقدار می‌تواند در این باره تاثیرگذار باشد؟‌ ابتکار در پایان گفت: با بیان چنین مطالبی به صورت زودهنگام و قبل از آغاز به کار شورای شهر سوم، به نظر می‌رسد ختم زندگی‌ این نوزاد به دنیا نیامده را اعلام کرده‌اند.

طرح تجمیع انتخابات شوراها و ریاست جمهوری هیچ‌گونه توجیهی ندارد

همچنین رییس عالی شورای حزب همبستگی معتقد است: تجمیع انتخابات شوراها و ریاست جمهوری طرح خوبی نیست و هیچ‌گونه توجیهی ندارد. محمدرضا راه‌چمنی به ایلنا، گفت: کاهش دو ساله عمر شوراها برای تجمیع انتخابات آن با انتخابات ریاست جمهوری که ارتباط کاری با هم ندارند، هیچ توجیهی ندارد. وی افزود: اگر دلیل این کار کاهش هزینه‌هاست، هزینه برگزاری یک انتخابات قابل مقایسه با سایر هزینه‌هایی نیست که در کشور می‌شود. راه‌چمنی گفت: انتخابات شوراها و ریاست جمهوری برای مردم جالب و برانگیزاننده است و حضور جداگانه مردم در این دو انتخابات می‌تواند یک مانور سیاسی برای نظام و کشور باشد که باعث تقویت و استحکام آن است. وی با اشاره به تجمیع انتخابات شوراها و مجلس خبرگان در 24 آذر سال گذشته، گفت: مردم از اهمیت و جایگاه مجلس خبرگان اطلاعات کافی ندارند و تجمیع انتخابات شورا با مجلس خبرگان به دلیل حضور با انگیزه مردم در انتخابات شوراها، باعث حضور مردم در انتخابات مهم خبرگان هم شد. رییس شورای عالی حزب همبستگی با اشاره به سیاست‌های ابلاغی اصل 44 قانون اساسی، تصریح کرد: باید کارها را به مردم و بخش خصوصی واگذار کرد و صلاح نیست که دولت با توجه به این سیاست‌ها بیش از حد متصدی باشد و وظایف شوراها را محدود کند. راه‌چمنی افزود: شوراها نهادهای مردمی هستند و مدیریت شهرها باید به طور کلی در اختیار شورا و شهردار باشد و دولت تنها وظیفه نظارتی داشته باشد.

تجمیع انتخابات مجلس و ریاست جمهوری مهم‌تر از تجمیع انتخابات شوراها و ریاست جمهوری است

از سوی دیگر سخنگوی حزب اعتمادملی گفت: تجمیع انتخابات شورا و ریاست جمهوری که به دلیل رویکرد و محتوای این دو نهاد در اولویت‌های بعدی طرح تجمیع انتخابات قرار دارد در حالی که عدم همزمانی انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی اختلاف ساختاری ایجاد کرده است. اسماعیل گرامی مقدم به ایلنا، گفت: دلیل اصلی طرح تجمیع انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، مشکل‌ تداخل وظایف میان این دو قوه است و تجمیع این دو انتخابات در اولویت قرار دارد. وی با بیان اینکه زمان پایان کار دولت و مجلس همواره با یک سال اختلاف همراه است، ادامه داد: این مساله باعث فراز و فرودهایی می‌شود چنانکه وقتی مجلس تازه‌ کار خود را شروع کرده است، دولت در حال اتمام کار خود است و در این زمان هیچ‌گونه نهاد نظارتی ارزیابی از نهاد اجرایی ندارد و بالعکس وقتی که یک سال از عمر دولت باقی مانده است، مجلس جدید کار خودش را شروع می‌کند و دولت در این زمان برای رفع مشکلات کشور لوایحی را به مجلس ارایه می‌کند که به دلیل تازه کار بودن مجلس و شرایط تازه آن، تصویب آن لوایح نامشخص است. نماینده بجنورد در مجلس هفتم تصریح کرد: با وجود این، اختلاف زمانی، دو انتخابات مهم از انتخابات چهارگانه کشور دارای اختلاف ساختاری است. وی با اشاره به اینکه تجمیع انتخابات از ضروریات است، درباره تجمیع انتخابات شوراها و ریاست جمهوری، گفت: ادغام انتخابات شوراها و ریاست جمهوری که به لحاظ عملکرد و محتوا با هم متفاوت هستند ـ یکی نهادی دولتی و دیگری نهادی مدنی است ـ باید بررسی دقیق و کارشناسی شود. گرامی‌مقدم افزود: سوال این است که آیا همزمان نبودن این دو انتخابات در گذشته خللی در عملکرد دستگاه اجرایی و حکومتی داشته است؟ به نظر می‌رسد برطرف کردن تداخل وظایف میان مجلس و دولت در درجه اول اهمیت قرار دارد که همواره با هم یک سال اختلاف زمانی دارند. وی تصریح کرد: کاهش هزینه‌ها تنها یکی از دلایل تجمیع انتخابات است بنابراین اگر نخواهیم به طرح تجمیع انتخابات شوراها و ریاست جمهوری بار سیاسی بدهیم، تنها فایده آن کاهش بار مالی برگزاری انتخابات است.

اصلاح‌ پی‌درپی قانون شوراها به تضعیف جایگاه و کاهش اختیارات آن‌ها منجر می‌شود

این در حالی است که وزیر سابق کشور می‌گوید: اصلاحیه‌های پی‌درپی قانون شوراها به جای تثبیت جایگاه آنها، به تضعیف جایگاه و کاهش اختیارات آنها منجر می‌شود. سید عبدالواحد موسوی لاری در گفت‌وگو با ایلنا با ابراز تاسف از اینکه در دو سال اخیر شوراها به عنوان نماد حضور مردم در عرصه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند، گفت: آنچه در مجلس شورای اسلامی در خصوص اختیارات شوراها مطرح و پس از ارسال به شورای نگهبان دوباره به مجلس اعاده شد، نگاه انقباضی نسبت به اختیارات شورا و محدود کردن اختیارات این نهاد مردمی است. وی ادامه داد: محدود کردن اختیارات شوراها برخلاف نص صریح قانون است و ما از نمایندگان مجلس که خود را به آرای مردم منتسب می‌دانند، انتظار داریم که رای آنها را مورد احترام قرار داده و نگذارند شوراها به یک نهاد بی‌خاصیت که در تصمیم‌گیری‌ها هیچ نقشی ندارد، تبدیل شود. دبیر اجرایی مجمع روحانیون مبارز خاطرنشان کرد: با روند فعلی اصلاحیه‌هایی که در خصوص قانون شوراها صورت می‌گیرد، نه تنها جایگاه شوراها تثبیت نمی‌شود بلکه روند موجود به تضعیف جایگاه و کاهش اختیارات آنها منجر خواهد شد. موسوی لاری گفت: توقف اصول مربوط به شوراها که در قانون اساسی آمده است، تنها به بی‌اعتمادی بین مردم ـ دولت منجر خواهد شد. وی با بیان اینکه شوراها مظهر حضور پایین‌ترین سطوح جامعه در عرصه تصمیم‌گیری هستند، گفت: در دورافتاده‌ترین روستاها نیز شاهدیم که چند نفر به عنوان عضو شورا از طرف مردم انتخاب می‌شوند تا در مورد نحوه آبادانی و توسعه روستای خود تصمیم‌گیری کنند. موسوی لاری تصریح کرد: هر اندازه دستگاه اجرایی به مردم احترام گذاشته و به قانون اساسی پایبند باشد، به همان اندازه شوراها مورد اهتمام بیشتر قرار می‌گیرند.

دولت به دنبال تجمیع انتخابات شوراها و مجلس است

و سرانجام یک عضو هیأت رییسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به لایحه اصلاح انتخابات مجلس که خبر ارایه آن در آینده نزدیک به مجلس از طرف دولت منتشر شده است، گفت: دولت به دنبال تجمیع انتخابات شوراها و مجلس است. لذا قصد دارد تا با آوردن لایحه دیدگاه خود را در مورد انتخابات و بهتر شدن نحوه انتخابات به مجلس ارایه کند. حمیدرضا حاجی‌بابایی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار داشت: تغییر و تحولات در بحث قانون انتخابات، نحوه و شیوه اجرا و حل مشکلاتی که در گذشته، وزارت کشور با آنها مواجه بوده است از جمله اصلاحاتی است که در لایحه اخیر لحاظ خواهد شد. وی در عین حال مهم‌ترین این اصلاحات را تجمیع انتخابات شوراها و مجلس دانست.