سرمقاله
حلقه مفقوده توصیف 9 دی
رئیسجمهور روز گذشته، در جلسه هیئت دولت با گرامیداشت حماسه 9 دی درباره واکنش و حضور مردم در این روز گفت: «مردم زمانی که احساس کردند به باورها و ارزشهای دینی و اعتقادی آنها توهین شده و بیگانگان خیال دخالت در حوزههای اخلاقی و اعتقادی آنان را دارند، به حرکت درآمده، با حضور و اجتماعشان به بیگانگان پاسخ درخوری دادند. آنچه مردم را به حرکت درآورد، دلدادگی مردم ایران به عاشورا و ارزشهای انسانی برآمده از آن بود. مردم با هدف دفاع از اسلام، اهلبیت(ع) و انقلاب اسلامی به حرکت درآمدند، چون احساس کرده بودند به فرهنگ عاشورا اهانت شده و بیگانگان، زمینه را برای مداخله مناسب یافتهاند.»
دکتر روحانی، توصیف درست و دقیقی از انگیزه و علت حضور مردم در 9 دی ارائه کرد؛ اما این توصیف در عین درست و دقیق بودن، ناتمام است و حلقه مفقوده دارد. اهانت به باورها و ارزشهای دینی و اعتقادی مردم و دخالت بیگانگان نیز کاملاً درست است؛ اما این توصیف برای آیندگانی که آن را در تاریخ از زبان رئیسجمهور میخوانند و یا میشنوند، ابهامی دارد که مولد پرسشهای گوناگون است و کسانی هم که حوادث فتنه را با چشم مشاهده کردند، با شنیدن این سخنان، احساس میکنند این سخنان همه آنچه را که آنها درک و مشاهده کردند، پوشش نمیدهد و احتمالاً برای بسیاری، این پرسش ایجاد میشود که چرا این توصیف ناقص است و حال آنکه حلقه مفقوده و بخش ناقص آن، مانند سایر بخشها معلوم و در دسترس است؛ اما حلقه مفقوده و تمامکننده توصیف رئیسجمهور از 9 دی، نقش عوامل اصلی و کسانی است که آتش فتنه را برافروختند و بهعبارتی، علت اصلی آن بودند؛ «یعنی سران فتنه و حامیان و سببسازان داخلی آنها.» بدون تشریح این مسئله، روی آوردن به بیان دو مقوله بعدی یعنی بیگانگان و ارزشهای دینی و اعتقادی مردم، در عین درست بودن، مفهوم حقیقی که از آن، تحلیلی روشنگر و بازخوانی آموزنده برآید، افاده نمیکند و بیشتر حال و هوای بزرگداشت تشریفاتی و رفع تکلیف دارد.
ترجمه
ایران، متحد جدید ترکیه؟
گروه ترجمه - روزنامه نیویورک تایمز 30 دسامبر 2013 (9 دی) در مقالهای به قلم ولی نصر (از جمله بانفوذترین صاحبنظران مسائل غرب آسیا و شمال آفریقا در آمریکا) با طرح این پرسش که آیا ترکیه متحد جدید ایران است، نوشت: رسوایی رشوه و فساد مالی در ترکیه، دولت این کشور را در بحران فرو برده و بهطور جدی، اقتدار رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه را تضعیف کرده است. اردوغان حال با چالشهای جدی از دو طیف سکولارهای مخالف اسلامگرایی و نیز جنبش فتحالله گولن بهعنوان جنبشی اسلامگرا و قدرتمند روبهروست. رشد اقتصادی کند و عقبنشینیها در سیاست خارجی نیز بر ابعاد این چالشها افزوده است. دعوای سیاسی احتمالاً تا پیش از انتخابات سال آینده که در آنجا احتمالاً اردوغان پیروز خواهد شد، فروکش نخواهد کرد.
در ادامه مقاله آمده است: ترکیه طی یک دهه، روابط خود با همسایگان را تقویت کرده است. دیپلماتها و بازرگانان ترکیه در سراسر منطقه هستند و توافقهای سیاسی را میانجیگری میکنند. موفقیت اقتصادی چشمگیر ترکیه و دموکراسی اسلامی باثبات آن بهعنوان یک الگو مورد استقبال تمام منطقه قرار گرفت. با وجود این، طی سال گذشته، سیاست خاورمیانهای آقای اردوغان با سرگردانی همراه بوده است. اختلاف نظر در مورد سوریه و مصر، جهان عرب را سرخورده کرده و شکافی نیز بهویژه میان ترکیه و عربستان سعودی بهوجود آورده است. الگوی ترکیه برای دموکراسی اسلامی نسخه ملایمتر از دولت قبلی اخوانالمسلمین در مصر است که البته همانطور که دیدیم، ارتش مصر و سکولارها با کمک عربستان سعودی به سرنگونی آن کمک کردهاند. روابط ترکیه و اسرائیل[رژیم صهیونیستی] نیز از زمان حادثه کشتی اعزامی به غزه در سال 2010 همچنان پرتنش است. آمریکا بهموازات کاهش نقش محوری ترکیه در منطقه، توصیههای خود به ترکیه در مورد نحوه مدیریت خاورمیانه[غرب آسیا و شمال آفریقا] را متوقف کرده است. در مقابل، آمریکا نگران است اعتراضات ضددولتی در جهان عرب ممکن است به بیثباتی ترکیه بینجامد.
در پایان مقاله آمده است: حداقل بخت آقای اردوغان ممکن است تغییر کند. حال که آمریکا و ایران گفتوگوهای جدی دارند، مسئله میتواند متفاوت باشد. ترکیه در تضاد جدی با اسرائیل و پادشاهیهای خلیجفارس که در مورد توافق هستهای ایران هشدار دادهاند، منافع خود را در نقشآفرینی به عنوان پلی میان ایران و غرب و فراهم کردن گذرگاهی برای خروج ایران از انزوا میبیند. موضوع ایران در زمانی مناسب برای سیاست خارجی ترکیه بروز کرده است. ایران در دولت تحت حاکمیت شیعیان عراق و در سوریه تحت حاکمیت علویها نفوذ دارد. در عراق که توافق نفتی مهم ترکیه با آن کشور در جریان است، ترکیه به همکاری ایران نیاز دارد. همچنین ترکیه به کمک ایران در سوریه نیز نیاز دارد. ترکیه در ابتدا سیاست خود را در مسئله سوریه مطابق خواست آمریکا تنظیم میکرد، در عین حال، روابط جدید ترکیه با ایران تقویت شده و سطح آن به حدود 20 میلیارد دلار رسیده است. رقم واقعی ممکن است بالاتر باشد که دلیل آن، روابط تجاری پنهانی است که رسوایی اخیر مالی آن را برملا کرده است. درصورتی که ایران با غرب به توافق هستهای نهایی برسد، همچنان نمیتوان انتظار داشت که با جهان عرب سنی روابط گرمی داشته باشد. با توجه به اینکه شکافهای فرقهای در سراسر منطقه گسترش یافته، نگرانی پادشاهیهای خلیجفارس در مورد بلندپروازیهای منطقهای ایران تشدید خواهد شد. این شرایط میتواند به طور بالقوه ترکیه را به شریک راهبردی کلیدی در منطقه برای ایران تبدیل کند؛ بهویژه در صورتی که اقتصاد ایران با لغو تحریمها شکوفا شود. با توجه به روند کاهش نفوذ آمریکا در منطقه و همگرایی اسرائیل و پادشاهیهای خلیجفارس در مخالفت با ایران، ترکیه میتواند به دلیل پیوندهای خود با این کشور، نقشی محوری ایفا کند. روابط اقتصادی ترکیه میتواند توسعه تجاری ایران را تقویت کند که این مسئله به تقویت جایگاه سیاسی میانهروها در ایران منتهی میشود. ترکیه به منظور نمایش نقش منطقهای کلان خود باید نخست به غرب تضمین مجدد دهد که متحد مورد اعتماد ناتو باقی خواهد ماند و در عین حال، مخالفتهای سیاسی در داخل را توطئه متحدان غربی ترکیه نداند.
اخبار
گلایه مادر داغدار از فتنهگران
مادر یکی از کشتهشدگان منتسب به جریان فتنه که از همان ابتدای گفتوگو نمیخواست نامش منتشر شود، در گفتوگو با یک پایگاه خبری گفت: کسانی که به مردم دروغ گفتند و جوانها را با مزخرفاتی مثل تقلب فریب دادند، پاسخگوی خونهای ریختهشدهای مثل فرزند من باشند. خانم آ. اظهار داشت: چطور شد کسانی که با آنهمه ادعا از تقلب و تغییر رأی مردم سخن میگفتند، چند ماه بعد، بسیاری از آنها در دادگاه علیه یکدیگر اعتراف کردند. وی ادامه داد: اگر در انتخابات ۸۸ حقخوری شد و نظام، قابل اعتماد نبود، چرا امثال آقای هاشمی و خاتمی رسماً در انتخابات بعدی فعالیت کردند و اصلاً خود هاشمی آمد و کاندیدا شد؟ این آقایان جواب جوانهایی که در آشوبها جانشان را به خاطر حرف اینها از دست دادند، چگونه میدهند؟ خانم آ. اظهار داشت: اینها دروغگو و مردمفریب هستند... دو انتخابات که هر دو را یک دولت برگزار کرد، در اولی که رأی نیاوردند، آشوب و اغتشاشآفرینی کردند و در دومی که نتیجه(برایشان) تاحدودی رضایتبخش بود، حرف از دموکراتیکترین انتخابات زدند. اینها دروغگو نیستند که آنهمه بلوا آفریدند؟ اینها با خود در مورد خانوادههایی که آسیب دیدند و آبروهایی که ریخته شد، چه فکری میکنند؟ امروز همه ما شک نداریم که مملکت را برای ریاستطلبی به آتش کشیدند... . وی افزود: بارها با من تماس گرفتند از هزار شبکه خارجی، با خانوادهام تماس گرفتند که بیا با آمریکا حرف بزن. اگر اتفاقهای ۸۸ به آمریکا ربطی نداشت، چرا الآن از من میخواهند که با آنها مصاحبه کنم؟ چرا حتی تهدید میکنند و من را خائن مینامند؟ خانم آ. گفت: حتی در جایی گفتند که من مادر واقعی «ک» نیستم. گفتند اگر مادر بودم، این رفتار را نداشتم! اما چون مادرم و میدانم که خیانت شده، منتظرم تا عوامل اصلی را محاکمه کنند تا ببینم برای اینهمه سؤال چه پاسخی دارند.
اخبار کوتاه
* در حالی که حواشی حضور هیئت پارلمانی اروپایی در تهران درباره دیدار با دوتن از فتنهگران و بیاحترامی به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنان ادامه دارد، اخبار جدید حاکی از آن است که این هیئت، نشست مخفیانهای نیز با ضدانقلاب کُردی در تهران داشته است. در این راستا، هیئت پارلمانی اتحادیه اروپا این بار به سرپرستی «ایزابل دورانت» در مورخه 25/9/92 با تعدادی از عناصر گروهکهای ضدانقلاب کُردی که برای مخفی ماندن هویت خود از پوشش «فعالان سیاسی و مدنی کُرد» استفاده میکنند، در یکی از مناطق شهر تهران دیدار کردهاند.
* گروههای تروریستی فعال در سوریه تصویری را در صفحه توئیتر خود منتشر کردند که نشان میدهد اعضای گروه «داعش» (دولت اسلامی عراق و شام) در حال فوتبالبازی کردن با سرهای بریده شده چند نفر از شیعیان سوری هستند. گروههای تروریستی فعال در سوریه و در صدر آنها «داعش» و «جبهه النصره» در چند ماه اخیر به حدی رفتارهای غیرانسانی با اقلیتهای مذهبی و قومی داشتهاند که حتی آمریکا و غرب هم آنها را در فهرست گروههای تروریستی خود قرار دادهاند. البته همین گروهها در طول حدود سه سال گذشته، با کمکهای سخاوتمندانه غرب و کشورهایی چون عربستان و قطر تا این حد قدرت گرفتهاند.
* بهتازگی روزنامه اصلاحطلب اعتماد در یادداشتی به قلم محمدعلی سبحانی، معاون مؤسسه حفظ و نشر آثار امام خمینی(ره)، به بهانه انفجارهای لبنان نوشته است: ایران باید با اصلاح سیاستهای هشت سال گذشته خود در منطقه و با فعال کردن دیپلماسی و حضور اثرگذار در مسائل منطقه، خصوصاً در سوریه و لبنان، همراه با قدرتهای منطقهای و جهانی ایفای نقش کرده و برای مشارکت در روندی که مانع از رشد افراطگرایان در منطقه شود، اعلام آمادگی کند! در حالی این نویسنده پیشنهاد میدهد برای کاهش افراطگرایی، ایران خط مقاومت را رها کند و با قدرتهایی نظیر عربستان و آمریکا در مسائلی همچون سوریه و لبنان همراه شود که افراطگرایی در منطقه را همین کشورها بهوجود آوردهاند.
* اخبار رسیده حاکی از آن است که اختلافات میان اصلاحطلبان برای انتخابات آینده مجلس، رو به افزایش است. احتمال میرود اصلاحطلبان با تعدد فهرستهای انتخاباتی روبهرو باشند. بر همین اساس، اصلاحطلبان نزدیک به کارگزاران بنا دارند با تداوم ائتلاف با اعتدالگرایان یا همان حامیان و نزدیکان حسن روحانی، وارد انتخابات مجلس دهم شوند تا همانطور که سعید حجاریان گفته، با چهرههای یقهسفید، کرسیهایی از پارلمان را به دست آورند و در حال رایزنی با علیاکبر ناطقنوری هستند. اما از سوی دیگر، طیفهایی از اصلاحطلبان از محمدرضا عارف برای حضور در انتخابات مجلس دهم حمایت و فعالیتهای انتخاباتی خود را آغاز کردهاند.