عامل خشونت‌ها ظاهرپرست‌ها هستند

رئيس‌جمهور اسبق كشورمان با بيان اينكه در مرام اهل‌بيت عليهم‌السلام، تحميل نبود؛ اما "تحمل" بود، تاكيد كرد: خشونت زباني و غيرزباني در روش آنان نبود، به مخالف خود هم احترام مي‌گذاشتند و به ضايع شدن حق آنها راضي نبودند، در نظر آنها ايماني ارزش دارد كه از روي آگاهي و اختيار به دست آيد و دائما به مردم هشدار مي‌دادند كه خودشان حق را بشناسند، از آن دفاع كنند و در مقابل باطل و ناحق اعتراض كنند. مراسم گراميداشت سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) طبق سنت هر ساله، شب گذشته در دفتر حجت‌الاسلام والمسلمين سيدمحمد خاتمي با حضور اصحاب فرهنگ و هنر، شخصيت‌هاي سياسي، علما و روحانيون و... برگزار شد.

وي در اين مراسم اظهار داشت: درباره فضايل حضرت زهرا(س) و درك و باورداشت‌ آنها، نبايد مشكل زيادي وجود داشته باشد؛ زيرا هر انسان منصفي با رجوع به تاريخ مي‌تواند خيلي ساده و روشن اين فضايل را دريافت كند و روايات متعدد شيعه و سني، تعابير علي(ع) و ساير بزرگان در اين مورد وجود دارد و حتي در قرآن كريم هم آياتي درخصوص حضرت زهرا(س) يا مجموعه‌اي كه ايشان در آن حضور داشتند نازل شده است كه مصداق بارز آن سوره كوثر است؛ يعني علاوه بر آنچه پيامبر(ص) از قول خداوند در مورد فاطمه(س) نقل مي‌كنند، در قرآن هم تعابير والايي در مورد آن بانوي بزرگوار به كار رفته است.

وي در ادامه سخنان خود با بيان اينكه بحث‌هاي مربوط به بينش، منش و روش اسلام گسترده است، افزود: من امروز به يك مورد از اين منش اشاره مي‌كنم؛ بينش توحيدي اسلام مشخص است؛ محور اين دين توحيد، اعتقاد به معاد و گسترده‌تر بودن زندگي واقعي، از زندگي مادي و اين نكته است كه انسان مسئول، مكلف و در عين حال ذي‌حق است. اما بينش متعلق به اهل‌بيت‌(ع) علاوه بر اينها، دو ويژگي "عقل" و "عدل" هم دارد كه معمولا پيروان اهل‌بيت(ع) را عدليه و عقليه گفته‌اند؛ عقلي كه بزرگترين داده الهي است و عدل هم در معناي واقعي خود بسيار وسيع‌تر از آن چيزي است كه اين روزها عمدتا حول مسائل اقتصادي گفته مي‌شود - گرچه اين هم جزء عدل است - بلكه الگوي عدل آن مرام، بينش و مكتبي است كه پيامبر(ص) مودت آن را اجر رسالت دانسته و خداوند شهادت داده است كه پاكيزه‌اند؛ آنها مروج عدل بودند و رفتار آنها ملاكي براي عدل است.

سيدمحمد خاتمي تصريح كرد: منظور از "مودت" فقط دوست داشتن نيست؛ بلكه مودت يعني سر سپرده‌ بودن و الگو گرفتن از كسي كه او را دوست داريم و در مورد منش اهل‌بيت(ع) به طور خاص بايد از "اخلاق" آنها نام ببرم كه در طول تاريخ همواره مطرح بوده است و صرف‌نظر از سخن پيامبر(ص) كه فرمودند "اني بعثت لاتمم مكارم الاخلاق"؛ كانون اين اخلاق و تجلي‌گاه آن، خاندان بزرگوار ايشان از جمله حضرت صديقه طاهره(س) است كه در جاي خود بحث مفصلي دارد. رئيس موسسه بين‌المللي گفتگوي فرهنگ و تمدن‌ها درخصوص روش اخلاقي اهل‌بيت(ع) گفت: همه وجود اين بزرگواران، عبوديت خدا و همه رسالت آنها دعوت به دين خدا و اجراي دين خدا در زندگي اجتماعي و فردي انسانها بوده است.

اما روش آنها، روش "تحميل" نبود و ما در رفتار پيامبر(ص)، علي(ع) و حضرت زهرا(س) هيچ‌گاه روش تحميل را نمي‌بينيم، بلكه روش آنها تعليم، توجيه و دعوت بود. رئيس دولت اصلاحات تصريح كرد: در مرام اهل‌بيت(ع)، تحميل نبود؛ اما "تحمل" بود. آنها حتي به مخالف خود احترام مي‌گذاشتند و به ضايع شدن حق آنها راضي نبودند. چرا كه در نظر آنها ايماني ارزش دارد كه از روي آگاهي و اختيار به دست آيد و نيز دائما توسط آنها به مردم هشدار داده مي‌شد كه خودشان حق را بشناسند، از آن دفاع كنند و در مقابل باطل و ناحق اعتراض كنند.

وي ادامه داد: در عين حال در هيچ مرحله‌اي، در روش اهل‌بيت(ع) خشونت زباني و غيرزباني را نمي‌بينيم و اين روش در ميان آنها جايي ندارد و حتي خشونت‌هايي كه در بعضي دوره‌ها اتفاق افتاد، مورد تاييد بزرگان اين مكتب نبود و در طول تاريخ شيعيان - خصوصا شيعيان 12 امامي - هيچ‌گاه توسل به خشونت يافت نمي‌شود و حتي برخي فرقه‌هاي اسلامي كه قيام بالسيف را سرلوحه كار خود قرار داده بودند مورد توجه قرار نگرفتند.

خاتمي يادآور شد: روش عقلاني اهل‌بيت(ع) از ظاهرپرستي فاصله مي‌گيرد و اصولا تفاوت اين مكتب با ديگران اين است كه به عقل و خرد اعتماد مي‌كند و از ظاهرپرستي احتراز دارد و دين را در ظواهر نمي‌بيند. آنها براي تحميل ظواهر دنيايي اعمال خشونت نمي‌كردند و حتي با آنكه حكومت عدل را ترويج مي‌كردند، پايه آن را رضايت مردم مي‌دانستند نه تحميل؛ وگرنه امامان ما مي‌توانستند عده و عُده جمع كنند و حتي به برخي از آنان پيشنهاد شد كه با توجه به عده و عُده جمع شده حكومت را به دست گيرند؛ تا جايي كه شعار بني‌عباس در ابتدا، خشنودي آل‌پيامبر(ص) بود، اما آنها بدون آگاهي و خواست مردم نخواستند با زور و كودتا حتي حكومت عدل را بر پا كنند.

وي با اشاره به وضعيت فعلي جهان اسلام اظهار داشت: امروز خشونت توسط كساني كه ظاهرپرست هستند اتفاق مي‌افتد و اگرچه از گذشته در شيعيان اخباري‌گري كمتر به چشم خورده و مكتب عقل و اجتهاد آن را بيرون رانده است؛ اما در دوره خودمان، عده‌اي ظاهرپرستي را همه دين دانسته و رسالت خود را تحميل ظواهر دين بدون احترام به حقوق انسانها مي‌بينند؛ اما همه اينها استثناء است و ارتباطي با اهل‌بيت(ع) ندارد. رئيس‌جمهور اسبق كشورمان تأكيد كرد: بايد روش و منش خاندان اهل‌بيت‌(ع) را پيگيري كرد و با شخصيت آنها آشنايي داشت و به روش‌هاي محكم مورد تاييد آنها در زندگي فردي و اجتماعي رسيد تا به "مودت في القربي" عمل كنيم و نيز با توجه به معناي آيه تطهير آن چهره‌ها را همانگونه كه پاك و مطهر بودند، بيابيم و در اين زمينه به كار تحقيقاتي نيازمند هستيم.