سرمقاله
رفتار متعارض مقامات آمریکا با متن بیانیه لوزان
مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5، معروف به گفتوگوهای لوزان 2 سرانجام پس از تلاشهای فشرده نُهروزه با صدور بیانیه مشترک به پایان رسید. پس از توافقنامه ژنو که گام اول ایران برای به نمایش درآوردن «نرمش قهرمانانه» بود، صدور این بیانیه گام دوم تعیینکننده محسوب میشود. پس از قرائت این بیانیه مشترک که ظریف و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مسئولیت آن را به عهده داشتند و انتشار بیانیه، مطابق پیشبینی و براساس رویه آمریکاییها مقامات آمریکایی صحبتهای مغایر با متن بیانیه را آغاز کردند. در این سخنان برای مقامات آمریکایی دو اصل وجود داشت: یکی نشاندادن چهره پیروز و موفق و دیگری بلاتکلیف نشاندادن موضوع تحریم که لغو کامل آن برای ایران اهمیت دارد. اصل دوم چیزی بود که مقامات آمریکایی بر آن تأکید جدی داشتند؛ زیرا تنها عامل اثبات اصل اول بود که بیشتر جنبه ادعا داشت و نیازمند اثبات بود. از آنجایی که در دسترسبودن متن بیانیه رقیب جدی این ادعا بود و در مواردی تقریباً به صراحت آن را رد میکرد، مقامات آمریکایی بهناچار مجبور بودند برای فریب مخاطب و متقاعدکردن آنها در ادعایی که داشتند، بهطور غیرمستقیم از خود تعریف و تمجید کنند یا پای موضوعات حاشیهای را به میان آورند. گذشته از این رفتار آمریکاییها که با علامت سؤال بزرگی مواجه است، درباره این دوره از مذاکرات میتوان گفت، با اینکه بهنظر میرسد در کلیات پیشرفتها و موفقیتهایی حاصل شده، اما وجود این کلیات نگرانیهایی را ایجاد کرده است که اظهارات مقامات آمریکایی بر این نگرانیها افزوده؛ البته نه از این نظر که مسیر انتخابشده و راه طیشده اشتباه است؛ بلکه از این نظر که رفتار طرف مقابل نشان میدهد، قصد دارد در ادامه و در ورود به جزئیات اخلال ایجاد کند؛ از اینرو به نظر میرسد، لازم است در تدوین متن مکتوب توافق جامع که گویا کار آن براساس کلیات بیانیه مذکور آغاز شده است، به این مسئله توجه جدی شود. ناگفته نماند که براساس متن بیانیه مذکور دستاوردهای ایران قابل توجه است و باید در جا و مجالی فراختر به آن پرداخته شود. انشاءالله
ترجمه
اختلاف بر سر زمانبندی لغو تحریمها
گروه ترجمه- روزنامه دیلیمیل 4 آوریل 2015 (15 فروردین) در مقالهای به ابعاد توافق هستهای ایران و گروه 1+5 پرداخت و نوشت: طی ساعات اعلام رسمی توافق مقدماتی ایران و گروه 1+5 تفاسیر مختلفی درباره آن صورت گرفت. آمریکا در اظهارات علنی خود تأکید کرد که تحریمها علیه ایران با گذشت زمان «تعلیق» خواهد شد و در عین حال چارچوب اقدامات تنبیهی علیه ایران در صورت عهدشکنی این کشور به قوت خود باقی خواهد ماند؛ اما جواد ظریف، وزیر خارجه ایران پنجشنبه شب در توییتر خود نوشت، این چیزی نیست که کشورش درباره آن توافق کرده است. ظریف نخست در کنفرانس مطبوعاتی و سپس در صفحه توییتر خود نوشت که تحریمها پایان خواهد یافت.
در ادامه مقاله آمده است: ظریف با تکرار بیانیه مشترک ایران و گروه 1+5 که «آمریکا کاربرد تمام تحریمهای اقتصادی و مالی ثانویه مرتبط با برنامه هستهای را متوقف خواهد کرد»، گفت: «آیا این تدریجی است؟» در پیام توییتری دیگر، ظریف به بخشی دیگر از بیانیه اشاره کرد که مطابق آن «اتحادیه اروپا اجرای تمام تحریمهای مالی و اقتصادی مرتبط با برنامه هستهای را پایان خواهد داد» و سپس با طرح این نکته که محتوای بیانیه هیچ دلالتی بر وجود زمانبندی برای برداشتهشدن تحریمها ندارد، این پرسش را مطرح کرد که آیا مفهوم محتوای این بیانیه چیزی غیر از این است؟ همچنین، وی از آمریکا بهدلیل انتشار متنی که دربرگیرنده جزئیات توافق است، انتقاد کرد و گفت: «راهحلها برای تمام طرفها مطلوب است. نیازی نیست که این متون زودهنگام منتشر شوند». روز پنجشنبه پس از پایان گفتوگوهای لوزان، وزارت خارجه آمریکا متنی شامل مفاد توافقنامه میان ایران و گروه 1+5 را منتشر کرد. براساس این متن، تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا مرتبط با برنامه هستهای ایران، تنها پس از تأییدیه آژانس بینالمللی انرژی هستهای درباره گامهای کلیدی ایران برداشته خواهند شد و «در صورتی که ایران به تعهدات خود پایبند نباشد، این تحریمها باز خواهد گشت».
در پایان مقاله آمده است: باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا نیز در اظهاراتی مدعی شد که برداشتهشدن تحریمهای آمریکا و جامعه بینالملل «در صورت پایبندی ایران به توافقنامه برداشته خواهند شد». اوباما با متذکرشدن این نکته که سایر تحریمها علیه ایران بهدلیل فعالیتهای تروریستی، نقض حقوق بشر و برنامه موشکی بالستیک این کشور به قوت خود باقی است، گفت: «در صورتی که ایران توافقنامه را نقض کند، تحریمها بازگردانده خواهند شد». اظهارات آمریکا در پرتو ادعاهای مکرر ظریف مطرح شد که گفته بود، تحریمها پایان خواهند یافت. وزارت خارجه آمریکا یا سخنگوی شورای امنیت ملی، هیچکدام به درخواست روزنامه دیلیمیل برای اظهار نظر در این مورد پاسخ ندادند. کنگره آمریکا با توجه به اینکه قدرت حقوقی برای لغو دائم تحریمهای ضدایرانی در اختیار دارد، متذکر شده است تا زمان دریافت تأییدیه پایبندی ایران به توافقنامه، به لغو این تحریمها رأی مثبت نخواهد داد. کاخ سفید قاطعانه اعلام کرده است، کنگره نباید در گفتوگوها حرف آخر را بزند؛ اما واقعیت این است که قدرت لغو تحریمها در اختیار کنگره است. تاکنون جمهوریخواهان کنگره متذکر شدهاند، در صورت نارضایتی، با حمایت بسیاری از دموکراتها توافقنامه رسمی با ایران را رد خواهند کرد.
اخبار و تحلیلها: طرف آمریکایی بلافاصله پس از خواندهشدن بیانیه مشترک ایران و گروه 1+5، عملیات روانی- تبلیغاتی را علیه ایران آغاز کرد که نشانههای بارز آن در سخنان اوباما و کری مشهود است. کانون اصلی این عملیات نیز موضوع بسیار مهم تحریمهاست. بهعبارتی، آنها قصد دارند اعلام کنند با گرفتن امتیاز از ایران در موضوع محوری، یعنی تحریمها که برای ایران اهمیت دارد، به ایران امتیازی ندادهاند و بحث درباره تحریمها به نتیجه نرسیده و رفع آن در گرو اما و اگرهایی است که ایران باید تکلیف آن را روشن کند. برخلاف ادعای مقامات آمریکا و به استناد بیانیه مشترک، سخنان مقامات ایرانی قریب به صحت است؛ مگر اینکه آمریکاییها برنامه و هدف دیگری را درنظر داشته باشند.
اخبار
1- ناسازگاری جو فرار با وزیر فراری یمن
وزیر مستعفی امور خارجه یمن که به ریاض گریخته است، خواستار اعزام نیروی زمینی از کشورهای عربی به یمن برای مقابله با آن چیزی شد که نفوذ ایران خواند. ریاض یاسین در پاسخ به این پرسش که آیا نیروهای سپاه پاسداران ایران در یمن حضور دارند، یادآور شد: این مسئله تقریباً قطعی است. ایران از چند هفته پیش پل هوایی را بین تهران و صنعا برای انتقال سلاح و تجهیزات نظامی ایجاد کرده بود. قاسم سلیمانی و شمار دیگری از فرماندهان سپاه پاسداران در یمن حضور دارند. ایران در کمک به حوثیها درباره چگونگی راهاندازی موشکهای بالستیک و اسکاد کوتاهی نکرده است. ایران همچنین قطعات یدکی آتشبارهای موشکها را در اختیار حوثیها قرار میدهد. ریاض یاسین در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است ایران اریتره را برای اقدام علیه یمن و اشغال بعضی از جزایر تحریک کند، افزود: ایران ممکن است برای تنشآفرینیهایی تلاش کند؛ اما عملکرد کنونی تهران بیشتر شبیه بمب صوتی است؛ زیرا این کشور در برابر قدرت عظیم کشورهای عربی با عملیات طوفان قاطعیت سردرگم شده و بهشدت نگران است. ایران فکر نمیکند که کشورهای عربی به فرماندهی عربستان با یکدیگر متحد شوند. ایران بهشدت نگران است که عربها پس از پیروزی در یمن در گام بعدی عملیات را برای آزادسازی جزایر تنب کوچک و تنب بزرگ آغاز کنند.
اخبار و تحلیلها: این وزیر فراری که خوب میداند ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان (که بیشتر شعار است و نه عمل) و نیز بمبارانهای وحشیانه غیرنظامیان قادر نیست که صحنه یمن را تغییر دهد و به یاد میآورد که رسانهها در جنگ سعودیها با حوثیها در سال 1388 نوشتند، تعدادی از چتربازان سعودی پیش از رسیدن به زمین از ترس در هوا بیهوش شدند، به این ادعاهای دروغ روی آورده است تا توجیهی برای شکست قطعی عربستان در کشتار مردم یمن دستوپا کند؛ این در حالی است که بیشتر کارشناسان به قدرت برتر نیروی زمینی انصارالله بر سعودیها اذعان دارند.
2- ایران کشور قدرتمند منطقه خاورمیانه است.
ولادیمیر ژیرینفسکی، رهبر حزب لیبرال دموکرات روسیه و معاون سابق دوما گفت: ایران کشور قدرتمند منطقه خاورمیانه است و در راستای تأمین ثبات این منطقه تلاش میکند. ژیرینفسکی در بیانیهای یادآور شد، توافق هستهای میان ایران و گروه 1+5 موجب گسترش توانمندی و امکانات ایران برای ایفای نقش سازنده خود در منطقه خاورمیانه و حل مسائل این منطقه راهبردی و بسیار مهم جهان میشود. رهبر حزب لیبرال دموکرات روسیه در بیانیه خود یادآور شد: ایران با گروه تروریستی داعش مبارزه میکند و از کشورهای منطقه، از جمله عراق و سوریه در مبارزه با این گروه و گروههای تروریستی دیگر کمک میگیرد. وی افزود، عربستان سعودی به حمایت از داعش میپردازد و نمیتواند نقش مثبتی در حل مسائل منطقه ایفا کند و تهاجم هوایی به یمن این واقعیت را نشان میدهد.
اخبار کوتاه
* سهشنبه شب درحالیکه تنها چند ساعت به پایان ضربالاجل خودخوانده ۳۱ مارس باقی مانده بود، جان کری و ارنست مونیز به چادری بزرگ در لوزان وارد شدند و در کنفرانس ویدئویی با اوباما شرکت کردند. کری از داخل این چادر که برای اجتناب از جاسوسی و شنود برافراشته شده بود، به مشورت با اوباما پرداخت.
* «یوال اشتاینیتز»، وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی گفته است: این رژیم تمام اقدامات لازم را برای جلوگیری از برنامه هستهای ایران انجام خواهد داد. وی که با رادیو اسرائیل[رژیم صهیونیستی] صحبت میکرد، گفت: تمامی گزینهها، از جمله اقدام نظامی علیه ایران روی میز است. چند هفته پیش ژنرال «مایکل هایدن»، مدیر سابق آژانس امنیت ملی آمریکا در مصاحبهای با شبکه خبری «اماسانبیسی» گفت، اسرائیل توان نظامی حمله به ایران را ندارد. وی گفت: «اسرائیل توان این کار را ندارد و این کار عاقلانه هم نیست». هایدن گفت: «فاصلهها زیاد است، نیروی هوایی اسرائیل کوچک- خوب است اما کوچک- و مواضع مورد نظر، متعدد، پراکنده و سخت».
* پنجشنبه شب در کربلای معلی حین عبور آیتالله اراکی از بینالحرمین، مسئول ایستگاه تبلیغاتی سیدصادق شیرازی، رئیس یک فرقه انحرافی شیعه با تحریک دو سه تن از اوباش وابسته به این جریان، تلاش کردند تا برای آیتالله اراکی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی مزاحمت ایجاد کنند و به وی آزار برسانند. البته اقدام آنان موجب حضور زائران و مجاوران حرم مطهر حسینی در حمایت از آیتالله اراکی شد و این گروه افراطی از هرگونه اهانت و آزار نسبت به وی ناکام ماندند.
* محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در پیامی در صفحه فیسبوک خود نوشت، پیامها در شبکههای اجتماعی برای دعوت به حضور مردم در خیابانها و مقابله با گروهی خاص ارتباطی با او ندارد و او چنین روشی نداشته و ندارد.