یادداشت: دیپلماسی اقتصادی و خطر نفوذ

پایگاه بصیرت:حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان در نشست با مدیران شرکت‌های آمریکایی با بیان اینکه فضای پساتحریم، اوضاع جدید اقتصادی و سیاسی را فراهم کرده است که شرکت­های بزرگ تجاری، اقتصادی و صنعتی باید از آن استفاده کنند، گفت: «تهران برای حضور شرکت‌های آمریکایی منعی قائل نیست و این شرکت‌ها نیز می‌توانند در فضایی رقابتی از شرایط پساتحریم، برای سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری به ایران بهره بگیرند». نظر به اهمیت موضوع، توجه به دو نکته در این‌باره ضروری به نظر می‌رسد:

1- با نگاهی مثبت می‌توان این سخن آقای روحانی را اقدامی در راستای برون­نگری در اقتصاد کشور دانست که البته شرط موفقیت آن، در اولویت قرار دادن تقویت ساخت درونی کشور است. به بیان دیگر، صرف حضور شرکت­های خارجی در کشور نباید با هدف ادغام اقتصاد کشور در اقتصاد جهانی صورت گیرد، ‌بلکه باید به‌دنبال «ادغام راهبردی» بود؛‌ بدین معنا که دروازه­های اقتصاد کشور را فقط باید به‌منظور تقویت درون­زایی و شکوفایی استعدادهای درونی به روی شرکت­های خارجی گشود. بنابراین،‌ مسئله اساسی حتی در دوره پساتحریم، چگونگی تقویت ساخت درونی کشور است، نه فعالیت شرکت­های خارجی که در درجه اول به دنبال بازار مصرف، منابع طبیعی و نیروی کار ارزان هستند. در این بین، باید به اولویت‌های نهادهای مسئول و کمیته‌های تخصصی برای ورود شرکت‌ها و مؤسسات اقتصادی، به‌ویژه مالی - بانکی توجه جدی شود.

2- در هر ارتباطی با آمریکا باید مواظب خدعه­ها و توطئه­های دیگر آن بود؛ زیرا در اینجا اگرچه نفس ارتباط با آمریکا ماهیت اقتصادی دارد،‌ اما طرف مقابل اشتهای فراوانی برای تسری آن به حوزه­های دیگر دارد، به‌ویژه اینکه در اوضاع کنونی راهبرد آمریکا در مقابل کشورمان بر محور نفوذ فرهنگی استوار است و این ارتباط می­تواند تسهیل­کننده نفوذ فرهنگی آمریکا در کشور باشد. نکته­ای که هوشیاری و دقت مضاعف دولتمردان را می­طلبد.