- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
با آغاز عملیات آزادسازی موصل از اشغال گروه تروریستی داعش، رفته رفته اوضاع منطقه شمال عراق پیچیده‌تر شده و درگیری لفظی میان مقام‌های ارشد بغداد و آنکارا بر سر دخالت نیروهای ترکیه در موصل به اوج خود رسیده است. با آنکه پنج روز از شروع بازپس‌گیری و پاکسازی این شهر از عناصر گروه داعش می‌گذرد؛ هنوز گزارشی از مداخله ارتش ترکیه به موصل مخابره نشده است.
با این حال بینالی ییلدیریم (نخست‌وزیر ترکیه) در 27 مهر اعلام کرد که هنوز جنگنده‌های این کشور در حملات موصل مشارکت نداشته‌اند اما در زمان مناسب در این عملیات حضور خواهند یافت.
چشم طمع ترکیه به موصل
«بعد از ترک موصل، هرگاه ترکیه قدرت پیدا کند، برای بازپس‌گیری آن اقدام خواهد کرد» این جمله معروف مصطفی کمال (آتاتورک)، پس از قرارداد 1926 است که در تاریخ سیاسی ترکیه به ثبت رسیده و نشان‌دهنده عمق سرخوردگی آتاتورک از جداشدن موصل از ترکیه و پیوستن آن به عراق است.
پس از سقوط امپراطوری عثمانی، ترکیه براساس توافقنامه سال 1926 بین انگلیس و عراق، موصل را ترک کرد و از آن زمان، به تصرف دوباره این استان می‌اندیشد. به گواه تاریخ، آرزوی سیطره بر موصل در اظهارات و کنش‌های سیاست‌مداران ترکیه دیده می‌شود؛ «تورگوت اوزال» رییس‌جمهور اسبق ترکیه در جریان «جنگ اول خلیج فارس» و حضور آمریکا در منطقه برای آزادسازی کویت، تلاش کرد نیروهای ارتش ترکیه، شمال عراق را تصرف کنند تا ضمن تشکیل یک دولت فدرال بین کردهای عراق و ترکیه، زمینه بازپس‌گیری موصل و به‌ویژه منابع نفتی آن را فراهم کند اما با مخالفت ارتش ترکیه و «ییلدیریم آک‌بولوت» نخست‌وزیر وقت مواجه شد.
در فوریه سال 2007 میلادی نیز «عبدالله گل» رییس‌جمهوری وقت ترکیه گفت: «در سال 1926 موصل را دادیم تا یک عراق یکپارچه تشکیل شود و امروز می‌خواهیم یک عراق یکپارچه در مقابل خود ببینیم.» جمله عبدالله گل بر این نکته اشاره داشت که اگر عراق تقسیم شود و یکپارچه باقی نماند، ترکیه حق تصرف موصل را دارد.
با توجه به آرزوی دیرین ترکیه در سیطره بر موصل و وضعیت کنونی منطقه به نظر می‌رسد دولت اردوغان در مداخله متجاوزانه خود به موصل 6 هدف را پیگیری می‌کند.
جلوگیری از افشای اسناد مربوط به ارتباط و همکاری ترکیه با داعش
اگر چه مقامات ارشد آنکارا در اظهارات متعددی، هرگونه رابطه و همکاری با گروه تروریستی داعش را رد و تکذیب کرده‌اند اما با توجه به قرائن و شواهد موجود ارتباط تنگاتنگی میان داعش و ترکیه وجود دارد. ترکیه تنها کشوری است که داعش گروگان‌های آن را به راحتی آزاد کرده و تا کنون هیچ گروگانی از این کشور به قتل نرسیده است. در جریان حمله دو سال پیش (خرداد 93) داعش به موصل، 81 تبعه ترکیه شامل 32 راننده کامیون و 49 کارمند کنسولگری ترکیه در موصل به اسارت درآمدند که پس از پیگیری دولت ترکیه همگی آنها آزاد شدند.
همین مساله نشان‌دهنده عمق همکاری ترکیه و داعش است و دیگر نیازی به طرح به مستندات گزارش جان دوندار (روزنامه نگار روزنامه جمهوریت) مبنی بر ارسال سلاح از ترکیه به داعش نیست. نکته دیگر آنکه «باسم العوادی» مدیر مرکز تحلیل‌های سیاسی الصیاد لندن در گفت‌وگوی چند روز قبل خود با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم از وجود 45 پایگاه جاسوسی ترکیه در شمال عراق خبر داده بود. با این حال در صورت تصرف موصل به دست نیروهای ارتش عراق، مستندات قابل توجهی از همکاری ترکیه با داعش به‌دست خواهد آمد.
حفظ منافع نفتی
دولت آنکارا طی سال‌های گذشته، زمینه صادرات نفت منطقه شمال عراق (سرقت و انتقال نفت) از اقلیم کردستان به بندرهای ترکیه را فراهم کرده است و همین مساله بارها موجب بروز تنش میان دولت نوری مالکی با مسعود بارزانی و ترکیه شده بود. حال آنکه چنانچه نیروهای حشدالشعبی بتوانند داعش را شکست داده و بر منطقه شمال عراق مسلط شوند، مانع بزرگی در مقابل سرقت نفت عراق به ترکیه ایجاد خواهند کرد.
محاصره «پ‌ک‌ک» و حمله احتمالی به آنها با نقاب حمله به داعش
طی ماه‌های گذشته، حجم جنگ داخلی میان ارتش و شبه نظامیان پ‌ک‌ک افزایش یافته و موجب افزایش ناامنی کم سابقه‌ای در ترکیه شده است. از دیگر سو اظهارات چند روز پیش اردوغان مبنی بر مقابله قاطع با خائنان ( پ‌ک‌ک) نشان‌دهنده عمق کینه وی از گروهک پ‌ک‌ک است از این‌رو ممکن است یکی از اهداف پشت پرده مداخله نظامی ترکیه در موصل، حمله هوایی یا زمینی به مقر شبه نظامیان پ‌ک‌ک از داخل خاک عراق باشد.
کاهش فشار افکار عمومی ترکیه
اردوغان چه بخواهد و چه نخواهد متهم به حمایت از داعش است. کمک‌های لجستیکی و نظامی ترکیه به داعش پیشتر توسط دو روزنامه نگار روزنامه جمهوریت افشا شد و همین مساله موجب برانگیخته‌شدن افکار عمومی علیه اردوغان شد. حال اردوغان با فکر مداخله نظامی به موصل با هدف نابود کردن داعش، ژست ضد داعشی بر خود گرفته و سعی خواهد کرد تا بخش قابل توجهی از افکار عمومی ترکیه را با خود همسو کند.
ترس از قدرت گرفتن شیعیان عراق
علی‌القاعده با پیروزی «حشدالشعبی» که فرماندهی معنوی حاج قاسم سلیمانی را همراه خود دارد، قدرت نفوذ دولت مرکزی عراق در شمال این کشور افزایش یافته و اختلافات به جا مانده میان اهل سنت و دولت تا حدود زیادی حل خواهد شد. این روند به یکپارچگی عراق و قدرتمند شدن آن کمک فراوانی خواهد کرد که این مساله ناراحتی ترکیه را به همراه خواهد داشت چرا که ترکیه همسو با قطر و عربستان به‌دنبال تجزیه عراق و ضعیف شدن این کشور است و در بستر چند پارگی عراق است که سودای تصرف بر موصل محقق می‌شود.
قهرمان‌سازی از ارتش ترکیه به وسیله پروپاگاندا
نگاهی به سیستم تبلیغاتی ترکیه به‌ویژه صنعت سینما و تلویزیون ترکیه نشان می‌دهد که ترکیه در قاب تصویر به‌دنبال ایفای نقش منجی‌گری برای مردم عراق است. نمونه آشکار این ادعا فیلم «دره گرگ‌ها» است که نیروهای اطلاعاتی ترکیه با قدرتی غیر قابل باور، به نبرد نیروهای اشغالگر رفته و مردم کردستان عراق را از چنگال آمریکا نجات می‌دهند. به نظر می‌رسد یکی از اهداف ترکیه در مداخله نظامی موصل ایفای نقش قهرمان و منجی برای مردم مظلوم عراق باشد؛ قهرمانی که پیشتر از طریق سینما به مردم عراق نشان داده شد.
http://sobhe-no.ir/newspaper/107/5/3041
ش.د9503019
