- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
ممكن است عوامل گوناگونى در زندگي سبب سختى شود؛ مانند گناهان، توجه نكردن به مهارت‌هاى زندگى يا سوء‌مديريت شغلى و اقتصادى كه در اين صورت انسان بايد پاسخگو باشد؛ اما در صورتى كه انسان هنگام سختى‌ها صبر كند و برخورد صحيحى با حل مشكلات داشته باشد، از پاداش آخرتى و رشد معنوى بهره‌مند خواهد شد. براى بررسى بيشتر مشكلات در زندگي و نقش آنها در تكامل و رشد مى‌توان به 11 مورد اشاره كرد.
1ـ عامل رشد و حركت
انسان خودساخته و مؤمن دنيا و رنج رهايي آن را بد نمى‌داند، بلكه اين رنج را عاملى براى تحرك به شمار مى‌آورد؛ زيرا اين ويژگى دنياست كه با سختى‌هايش و تغيير احوال و اوضاع، تجربه آدمى را زياد مى‌كند و به او آگاهى مى‌دهد.
سختى‌ها و شدايدي كه خداوند تبارك و تعالى در دنيا براى انسان پيش مى‌آورد و حتى نعمت‌هايى كه انسان در دنيا به دست مي‌آورد، براى اين است كه استعدادهاى باطنى‌اش بروز كند و از قوه به فعليت برسد. همان گونه كه جسم انسان از كودكى تا جوانى با افت و خيز رشد مى‌كند و ورزشكاران با تمرين‌هاي سخت نيرومند مى‌شوند، روح انسان نيز در كوران حوادث و ناملايمات و مبارزه با وسوسه شيطان نيرومند مى‌شود و با جهاد نفس رشد مى‌كند. خداوند مى‌فرمايد: «و قطعاً شما را به چيزى از [قبيلِ] ترس و گرسنگى و كاهشى در اموال و جان‌ها و محصولات مى‌آزماييم و مژده ده شكيبايان را.» بايد اين سختى‌ها پيش بيايد. در اين صورت آن صبرها، مقاومت‌ها، پختگى‌ها و كمال‌ها براى انسان پديدار شده و نويد و بشارت الهى شامل حال او مى‌شود.
2ـ پالايش گناهان
رسول خدا(ص) در اين باره فرموده‌اند: «مصيبت و گرفتارى همواره گريبان مرد و زن مؤمن را مى‌گيرد و آنها در مال يا بدن خود نقصان مشاهده مى‌كنند، يا فرزندان خود را از دست مى‌دهند و اينها براى اين است كه هرگاه در محضر پروردگار حاضر شدند گناهى نداشته باشند.»
3ـ دورى از غفلت
هنگامي كه انسان همواره خود را سلامت ببيند، ممكن است به مرور زمان از ولى نعمت و خالق خود غافل شود؛ اما تلنگري در زندگى مانند بيمارى، وى را بار ديگر به ياد الهى مى‌اندازد. در روايتى نقل شده است كه حضرت موسى در گفتارى با خداوند عرض كرد: خدايا دوست ندارم كه بيمار و ضعيف شدم و در عبادت من سستى پيدا شود و هم دوست ندارم هميشه سالم باشم كه تو را فراموش كنم، بلكه دوست دارم گاهى بيمار شوم كه تو را ياد كنم و گاهى سالم شوم و تو را شكر گزارم.
4ـ شكر نعمت الهى
پيامبر(ص) فرموده‌اند: «دو نعمت پوشيده و ناشناخته است؛ امنيت و عافيت»؛ بنابراين وقتى انسان به واسطه مشكل، نعمتى مانند سلامتى را از دست داد، قدر سلامتى را مي‌داند و شكرگزار نعمت‌هاى الهى خواهد شد.
5ـ استجابت دعا
اميرالمؤمنين(ع) از پيامبر خدا(ص) نقل مى‌كند كه به سلمان فارسى فرمود: «اى سلمان! براى تو در بيماري است سه خصلت است: تو در ياد خدا هستى و دعاى تو در آن حالت مستجاب است و بيمارى براى تو هيچ گناهى را باقى نمى‌گذارد، مگر اينكه آن را از بين مى‌برد.»
6ـ امتحان و آزمايش
حضرت على(ع) فرمودند: «بلا و گرفتارى براى ستمگر ادب است و براى مؤمن امتحان و براى پيامبران درجه و براى اوليا كرامت مى‌باشد.» مشكلات و گرفتارى بندگان از ابزارهايى است كه خداوند متعال براى مشخص شدن بندگان صالح و غير صالح به كار مى‌گيرد. در قرآن كريم آمده است: «وَ نَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَيْرِ فِتْنَةً»؛ «ما شما را به وسيله بدى‌ها و خوبى‌ها امتحان مى‌كنيم.»
7ـ كسب ثواب و پاداش الهى
شخص گرفتار با تحمل مشكلات پاداش‌هاى عظيم الهى را كسب مي‌كند. رسول خدا(ص) فرموده‌اند: «بلاى بزرگ به اجر بزرگ پاداش داده مى‌شود و هرگاه خدا بنده‌اى را دوست بدارد، او را به بلاى بزرگ گرفتار مى‌سازد؛ پس هر كه به بلا راضى شود، خدا از او راضى است و هر كه به بلا راضى نشود، خدا از او راضى نمى‌شود.»
امام صادق(ع) فرمودند: «خداوند متعال مؤمن را به مصيبت و بلا گرفتار مى‌كند و او را به بيمارى در بدن مبتلا مى‌سازد و يا در مصيبت اهل و فرزند قرار مى‌دهد و يا يكى از مصيبت‌هاى دنيا را متوجه او مى‌كند تا او را پاداش دهد.»
8ـ مانع از طغيان
يكى از خطراتى كه همواره انسان‌ها را در مسير خودسازى و تكامل تهديد مي‌كند طغيان است. اين خطر زمانى متوجه انسان‌ها مي‌شود كه در خود احساس بى‌نيازى كنند؛ همانگونه كه خداوند متعال فرمود: «چنين نيست (كه شما مى‌پنداريد) به يقين انسان طغيان مى‌كند. از اينكه خود را بى‌نياز ببيند.» در جاى ديگر خداوند متعال فرموده: «هرگاه خداوند روزى را براى بندگانش وسعت بخشد، در زمين طغيان و ستم مى‌كنند؛ از اين رو به مقدارى كه مى‌خواهد (و مصلحت مى‌داند) نازل مى‌كند كه نسبت به بندگانش آگاه و بيناست.» اما با دچار شدن انسان‌ها به مشكلات بار ديگر وابستگى به خداوند متعال درك شده و همين امر مانع از طغيان آنها مي‌شود.
9ـ بازگشت به مسير حق
قرآن مى‌فرمايد: «هيچ پيامبرى را به نقطه‌اى نفرستاديم مگر اينكه مردم آنجا را با سختى مواجه ساختيم تا تضرع كنند.» «و به راستى قوم فرعون را به خشكسالى و كمى ميوه دچار نموديم تا متذكر شوند.»
10ـ ارتقاي درجات
گاهى بلاها و حوادث تلخ زندگى براى دست يافتن به مقامات و درجات برتر و عالى است؛ زيرا از مقامات افراد برجسته و اولياى خدا، صبر و پايدارى در مقابل مصائب و خشنود بودن به قضاى الهى است كه اين خود موجب اعتلاى درجه آنان است.
از حضرت صادق(ع) سؤال شد كه عزيزترين مردم در نظر خدا كيست؟ فرمود: «كسى كه به هنگام عطا سپاسگزار باشد و به هنگام بلا و گرفتارى صبر و تحمل نمايد.» ايشان در روايت ديگرى فرمودند: «در بهشت مقامى هست كه هيچ كس به آن جايگاه نمى‌رسد، مگر اينكه در بدن خود ناراحتى و گرفتارى داشته باشد.»
11ـ تقويت عقل و ايمان
حضرت صادق(ع) فرموده‌اند: «ابتلا و گرفتارى‌هاى دنيوى براى مؤمن زينت است، و كرامت و عزت است براى كسانى كه صاحبان تدبر و عقل باشند.» زيرا در مباشرت و مصاحبت با بلا هرگاه صبر و ثبات قدم صورت بگيرد، ارتباط ايمان و اعتقاد، محكم‌تر، قوى‌تر، پاك‌تر و نورانى‌تر و آلودگى‌ها و تيرگى‌هاى دل برطرف خواهد شد.
