آنجا حرم امن ملائک روی کره خاکی بود، آنجا حرم پدر یتیمان بود حرم علی(ع) کودکان یتیم آنجا را کعبه آمال خود میدانستند اما صدای انفجار شقاوت انسانها را در برابر چشمان معصوم آنها به تصویر کشید. اول رجب بود و شب آرزوهای آسمانی گویا کودکان آن شب آرزوی پرواز کرده بودند، اما نمیدانستند که این صدای مهیب درهای آسمان را گشوده است.
آنان که در خون غلطیده بودند انگار آوای ملکالموت را از کنار حرم امن علی(ع) عاشقانه شنیده بودند. همان روز بود که 82 پرستو پرواز کردند تا پیکر قطعه قطعه شده مریدشان، آیتالله حکیم را روی بال فرشتهها تشییع کنند.
کودکان خونین آن روز آخرین نفسهای حکیم را در حریم امن حرم علی (ع) استشمام کردند. آنها در شیونهای کودکانهشان. لالایی فرشتگان را میشنیدند و در نگاههای حیرانشان پرواز یک روح بلند را با همراهانش مشاهده میکردند.
حکیم و حکیمیان رفتند تا قطعهای از آسمان را روی کره خاکی به مهمانی دعوت کنند. آنها آسمان کبود را به میدان خون و انفجار کشاندند. آنها پرواز کردند اما هنوز هم وقتی به آن کرانه دور مینگریم، میبینیم در آن دوردستها، جایی که دریا به آسمان میرسد، شطی از خون بر دل کبود آسمان جاری شده تا سرخی خونشان چشم روشنی قلبهای عاشق شود.
شهید والامقام آیتالله سیدمحمدباقر حکیم در سال 1358 هجری قمری (1939 میلادی) در شهر مقدس نجف اشرف متولد شده است. از آنجائی که خانواده ایشان یک خانواده اهل علم و روحانی بودند، او نیز وارد این مسلک شده بود و مراحل اولیه دروس حوزوی را با سرعت گذرانده و در مراحل بالاتر نزد اساتید بزرگواری همچون اخوی ایشان آیتالله سیدیوسف حکیم، مرحوم حضرت آیتالله العظمی سیدابوالقاسم خوئی و شهید بزرگوار حضرت آیتالله العظمی سیدمحمدباقر صدر تلمذ یافته است.
در سال 1964 میلادی بود که به عنوان استادیار شروع به تدریس (علوم قرآن) و (فقه مقارن) در دانشگاه اللهیات بغداد ـ که به نام دانشکده اصولالدین معروف بود ـ نموده و تا زمان تعطیل آن دانشکده توسط حکومت بعث عراق در سال(1976 میلادی ) به کار خود ادامه دادهاند. البته در زمانی که در دانشکده مشغول تدریس بودند، علامه سیدمرتضی عسکری از عراق مهاجرت نموده و ایشان از سال(1970 تا سال 1979میلادی) عهدهدار سرپرستی کمیته علمی دانشکده شدهاند. همزمان با تدریس در دانشکده از (1979 تا 1400 هجری قمری)مشغول تدریس سطوح (کفایه، رسائل، مکاسب) در حوزه علمیه نجف اشرف بوده است.
در سال (1943 هجری قمری) بود که موفق به دریافت جایزه اجتهاد در فقه و اصول و علوم قرآن از حضرت آیتالله شیخ مرتضی آلیاسین شدند. ضمنا در سال (1342هجری شمسی) نیز در معیت شهید بزرگوار حضرت آیتالله العظمی سید محمدباقر صدر و چند تن از علمای حوزه نجف اشرف مدرسه علوم انسانی در نجف اشرف را تاسیس و به نمایندگی از سوی والد معظم ایشان عهدهدار سرپرستی آن شدند. این مدرسه اولین تلاش از نوع خود برای ایجاد نظم و انسجام در حوزه علمیه به شمار میآمد.
با عنایت به اینکه ابوی بزرگوار ایشان مرجع مطلق جهان تشیع برای بیش از یک دهه بود، شرط برای ایشان طوری بود که توانست از آغاز جوانی در فعالیتهای سیاسی و تبلیغاتی بسیاری شرکت فعالانه داشته باشند. از این رو بود که ابتدا مسئول امور طلاب عراقی در حوزه نجفاشرف و سپس مسوولیت امور تبلیغاتی و فعالیتهای سیاسی اسلامی و ارتباط با حرکت اسلامی و دانشجویی در سراسر عراق را بر عهده گرفتتند. درسال (1337 هجری شمسی)مجله (الاضواء) ارگان رسمی جامعه روحانیت نجفاشرف با نظارت (کمیته ارشادی) آن جامعه که ایشان عضو آن بودند منتشر شد و همچنین مسوولیت بعثه حج مرحوم آیتالله العظمی حکیم(قده) از سال 1961-1969 م.
هنگامی که عضو کمیته ارشادی جامعه روحانیت عراق مسوولیت گروههای انصار جماعه العلما که گروه ضربت آن جامعه به حساب میآمد به ایشان واگذار شد، در این راستا نیز بود که آن بزرگوار به نمایندگی از پدر ایشان به مراسم مختلف مذهبی سیاسی و مردمی بسیار زیادی به مناطق مختلف عراق عزیمت و در افتتاح بسیاری از مساجد و کتابخانهها در داخل و خارج عراق به وکالت از طرف ایشان شرکت نموده است. در سال (1347 هجری شمسی) بعثه حج ابوی ایشان- که اولین بعثه اعزامی توسط یک مرجع شیعه بود- تاسیس و تا سال (1347 هجری شمسی) ریاست آن را بر عهده داشته است. به نمایندگی از سوی والده و به همراه برادر ایشان علامه شهید سیدمهدی حکیم در کنفرانس اسلامی عمان در سال (1346 هجری شمسی) که پس از شکست اعراب در جنگ شش روزه با اسرائیل منعقد گردید- شرکت جست، ایشان در تاسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان نیز سهمی را ایفا کرده است.
همزمان با فعالیتهای سیاسی و تحمل مسوولیتهای سنگین هدایت جنبشهای مردمی و مجاهدین مسلمان عراق از ابتدای ورود به ایران در سال 1359 در کنفرانسهای بسیاری که در داخل جمهوری اسلامی ایران برگزار گردیده و میگردد شرکت نموده است، از جمله کنفرانسهای وحدت، کنفرانسهای پیروزی انقلاب کنفرانسهای برگزار شده توسط مجلس اعلی (بررسی جنایات صدام، کادرهای اسلامی، همیاری ملت عراق) کنفرانسهای علمی متعددی که با فرهنگ و تمدن اسلامی ارتباط داشته باشد و بسیاری مراسم و کنفرانسهای دیگر که ذکر همه آنها در اینجا نمیگنجد.
ایشان نایب رئیس شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت (ع) و رئیس شورایعالی مجمع التقریب بین المذاهباسلامی نیز بودند.
در زمینه تالیفات و سخنرانیها و مقالات، ایشان سخنرانیهای بسیار زیاد سیاسی و فرهنگی و غیره انجام داده است که بسیاری از آنها غیر مکتوب هستند، و مقالات بسیاری نیز نوشتهاند که در مجلات و روزنامهها و دیگر انتشارات منتشر شده است.
فعالیتهای تدریسی:
1- دانشکده اصول دین- بغداد (1964-1975) که شامل درسهای زیر:
الف- علوم قرآن، در چهارپایه و مدت 10 سال (از سال 1965 تا سال 1975 میلادی).
ب- الفقه المقارن- برای مرحله سوم دانشکده
2- تدریس سطوح در حوزه علمیه نجف اشرف از سال 1379-1400 هجری قمری (کفایه، وسائل و مکاسب).
3- تدریس فلسفه اسلامی (فلسفتنا) و اقتصاد ما (اقتصادنا) در مدرسه علوم اسلامی در نجفاشرف به مدت شش سال.
4- تدریس قرآن در نجف و کربلا در دورههای کوتاه مدت تابستانی میان سالهای 66 تا 1968 میلادی.
5- مقدمه تفسیر و تفسیر سوره حمد تا نصف سوره بقره به مدت سه سال که در حوزه علمیه قم و از پخش عربی رادیو تهران پخش میشد.
6- تفسیر سورههای حشر، صف، جمعه، منافقون،تغابن، حدید، حجرات، مجادله، ممتحنه، قدر.
7- تدریس خارج(القضا)_تهران به مدت یکسال و در حوزه علمیه قم (الجهاد و الامر بالمعروف) به مدت یکسال و فعالیتهای دیگر.
8- دروس در حوزه قم که بعضی از اینها در رادیو و دیگری در تلویزیون پخش شده است و اکنون به طور مکتوب موجود است.
مسئولیتهای فرهنگی:
1- عضویت در کمیته نظارت بر محله (الاضواء) ارگان جماعه العلماء نجف که در سال 1959 میلادی تاسیس شده است.
2- سرپرستی مدرسه علوم دینی نجفاشرف که توسط حضرت آیتالله العظمی حکیم تاسیس شده است از سال 81- 95هجری قمری. 3- سرپرستی کمیته علمی دانشکده اصول دین از سال 1970-1975 میلادی بعد از رفتن آقای عسکری
4- عضویت شورای عالی مجمع التقریب و رئیس فعلی این شورا.
5- عضویت شورای عالی مجمع اهلبیت و نایب رئیس این شورا.
6- ریاست مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق.
مقالهها:
مقاله نام نشریه
1- غزوه بدر الاضواء
(ارگان جماعهالعلماء نجفاشرف)
2- صلح الحدییه الاضواء
(ارگان جماعه العلماء نجفاشرف)
3- المستشرقون و شبهاتهم حول القرآن رساله الاسلام
(ارگان دانشگاه اصول دین بغداد)
4- محاضرات فی علوم القرآن
(سلسله مقالات در مجله رساله الاسلام)
5- القصه فی القرآن رساله الاسلام
(ارگان دانشگاه اصول دین بغداد)
6- الفکر السیاسی للامام الخمینی بین النظریه و التطبیق
(کیهان فارسی)
7- العلاقه بین القیاده و الامه من خلال رویه نهجالبلاغه لواء الصدر
8- دور اهلالبیت فی بناء الکتله الصالحه
(سلسله مقالات در مجله رساله الثقلین 2 تا 8)
9- المحاریه فی السنه الشریفه (قسمت اول)
(الفکرالاسلامی)
10- جرائم امن الجماعه (قسمت دوم)
(الفکر الاسلامی)
11- ابحات فی تفسیر القرآن (3 قسمت)
(الحوار الفکری و السیاسی – قم)
12- سیره الامام الحکیم الذاتبه و العلمیه و المرجعیه مقدمه بر کتاب (دلیلالناسک).
کتابهای تالیفی:
1- علوم القرآن این کتاب یک بار توسط مجله رساله الاسلام و بار دیگر توسط مجمع علمی اسلامی به چاپ رسیده پس از بازنگری و اضافات برای چهارمین بار برای چاپ فرستاده شده است.
2- الهدف من نزول القرآن و آثار علی منهجه فی التغییر چاپ شده.
3- القدوهالصالحه و دورها فی عملیه البناء تکثیر شده با تیراژ محدود.
4- الحکم الاسلامی بین النظریه و التطبیق چاپ شده
5- الوحده الاسلامیه من منظور التقلین چاپ شده.
6- التفسیر عند اهلالبیت (ع) آماده چاپ.
7- الجماعهالصالحه آماده چاپ.
8- المجمع الانسانی فی القرآنالکریم چاپ شده.
جزوههای تالیفی:
1-مننظرات جماعه العلماء المجاهدین فی العراق.
2-القدوهالصالحه و دورها فی عملیه البناء.
3-ثورهالحسین- هزه ضمیر و حیاه رساله.
4-ثورهالحسین- یقظه الضمیر وتحریر الاراده.
5- ثورهالحسین- و تحقیق الهدف.
6- الفضینه الکردیه.
7- ازمهالخلیج، الاسباب و النتائج.
8- السید النقوی و مدرسه اهلالبیت (ع).
9- العمل الجهادی و الغظاءالسیاسی.