- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
ترجمه: نادر مازوجی
باراک اوباما که روز 4 نوامبر به عنوان چهل و چهارمین رئیس جمهوری ایالات متحده انتخاب شد و از بیستم ژانویه 2009 رسما وارد کاخ سفید می‌شود، با 10 چالش مهم و اساسی در عرصه سیاست خارجی مواجه است.
نقش آمریکا در جهان
یک نتیجه از انتخابات آمریکا این است که رای‌دهندگان آمریکایی خواهان تغییر عمده در سیاست‌های خارجی دوران جرج‌بوش پسر هستند. این تغییر ممکن است حرکت از یکجانبه‌گرایی به چندجانبه‌گرایی و استفاده کمتر از عبارت <آمریکا تنها ابرقدرت جهان است> باشد. سیاست مواجهه و رویارویی ممکن است جای خود را به دیپلماسی بدهد. در هر حال روسای جمهوری آمریکا فارغ از انتظارات و توقعات، اغلب به سمت بحران‌ها کشیده می‌شوند، برای همین نباید انتظار داشت که دوره ریاست جمهوری اوباما خالی از بحران باشد.
عراق
اوباما می‌گوید به فرماندهان ارتش آمریکا خواهد گفت که ماموریت خود را در عراق از نو تعریف کنند که به نظر می‌رسد طبق این تعریف، ماموریت آنها پایان دادن موفقیت‌آمیز به جنگ عراق خواهد بود. اوباما در سخنانش خواهان خروج مرحله‌ای بیشتر نیروهای آمریکایی از عراق طی 16 ماه پس از آغاز به کارش شده است. اما آنچنانکه کارشناسان می‌گویند، دولت اوباما نیز در نهایت ممکن است به دو دلیل منافع استراتژیک آمریکا و ترس از تسلط تروریست‌ها بر عراق، تعدادی از نیروهای آمریکایی را ولو‌اندک برای همیشه در عراق نگه دارد.
افغانستان
شاید بزرگترین چالش پیش روی اوباما افغانستان باشد و اگر در عراق هر از گاهی نشانه‌هایی از بهبودی اوضاع حس می‌شود، در افغانستان آن مقدار بهبودی نیز قابل لمس نیست. اوباما گفته است دو تیپ زرهی دیگر را روانه افغانستان خواهد کرد و همچنین متعهد شده به رهبران القاعده هرجا که باشند حتی در خاک پاکستان، حمله کند.
بدیهی است بهبود وضعیت افغانستان و عملکرد دولت حامد کرزای و نیز در پیش گرفتن سیاست‌های موثر از سوی دولت پاکستان برای تضعیف القاعده و طالبان، می‌تواند در همین ابتدای کار به عنوان برگ برنده‌ای برای اوباما و دولت جدیدش به حساب آید.
جنگ علیه تروریسم
عبارت جنجال برانگیز جرج‌بوش مبنی براینکه <در جنگ علیه تروریسم هر کس که با ما نیست علیه ما است> در دوران ریاست جمهوری اوباما از اهمیت کمتری برخوردار خواهد بود. اوباما خواهان تمرکز روی مسئله‌ای است که کمیته موسوم به 11 سپتامبر آن را نبرد عقاید خواند و طبق آن واشنگتن با نیروهای میانه‌رو جهان اسلام برای مقابله با تفکر سلفی القاعده شریک خواهد شد. البته اوباما باید درباره دو موضوع مهم یعنی زندان گوانتانامو و قانون مربوط به استفاده از شکنجه توسط سیا، تجدید نظر کند.
ایران
اگر ایران کماکان به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد، دولت جدید آمریکا به تحریم‌ها علیه تهران ادامه خواهد داد و شاید در صدد گسترش این تحریم‌ها نیز برآید. اوباما گفته است که بدون پیش شرط آماده گفتگو با ایران در سطح ریاست جمهوری است. البته بعید به نظر می‌رسد که ایران از غنی‌سازی اورانیوم دست بردارد و به همین دلیل هر توافقی میان دو کشور باید شامل به رسمیت شناختن برخی حقوق ایران در موضوع غنی‌سازی باشد.
صلح خاورمیانه
جرج بوش امیدوار است که اسرائیل و فلسطینی‌ها تا پایان سال جاری میلادی به توافق صلح دست یابند اما این مسئله غیرممکن به نظر می‌رسد. به همین دلیل اوباما با این سوال روبه‌رو است که تا چه‌اندازه در روند صلح دخالت کند؟
ریچارد‌هالبروک که از او به عنوان یکی از نامزدهای وزارت خارجه دولت اوباما یاد می‌شود، ایده <هلال بحران> را مطرح کرده که طبق آن با مسائل مختلف از ترکیه تا پاکستان برخورد می‌شود. این روزها باید سوریه را نیز در این هلال گنجاند که کمکش برای برقراری ثبات در عراق ضروری است.
روسیه
وقایع اخیر در گرجستان منجر به بروز بحرانی میان روسیه و غرب شد که از زمان جنگ سرد بی‌سابقه بوده است. این بحران، این سوال را ایجاد کرده که دولت جدید آمریکا سیاست خود را در برابر روسیه چگونه تنظیم خواهد کرد؟ آمریکا برای حل مسائلی چون دارفور و ایران که شورای امنیت در آن نقش دارد نیازمند کمک روسیه است. موضوع مهم دیگر، روند پیوستن گرجستان و اوکراین به ناتو است که به شدت مورد مخالفت مسکو است. وزیران خارجه ناتو در دسامبر سال جاری، این مسئله را بررسی خواهند کرد و تیم اوباما پشت درهای بسته نظرات خود را در این خصوص اعلام خواهد کرد. موضوع استقرار سپر موشکی آمریکا در لهستان و جمهوری چک نیز از دیگر چالش‌های موجود در روابط مسکو - واشنگتن است.
کره شمالی
قرار است در ازای توقف برنامه هسته‌ای کره‌شمالی، نام این کشور از فهرست کشورهای حامی تروریسم مورد نظر آمریکا حذف شود. اما بعید است پیونگ‌یانگ سلاحهای هسته‌ای خود را نابود کند. مسئله اصلی برای اوباما این است که آیا می‌تواند کره شمالی را به کنار گذاشتن تسلیحات هسته‌ای قانع کند یا نه؟
چین
روابط با چین برای آمریکا مهم است. چین که از اعضای دائم شورای امنیت است در اقتصاد آمریکا دارای قدرت اثرگذاری زیادی است. چین به خودی خود مشکلی برای آمریکا نیست اما حمایت واشنگتن از استقلال تایوان که پکن آن را یکی از استان‌های خود می‌داند، به عنوان یکی از چالش‌های موجود در روابط دیپلماتیک میان دو کشور محسوب می‌شود.
اقتصاد، انرژی و اوضاع جوی
بحران کنونی بازارهای مالی، اوباما را وادار می‌کند تا سیاست جدیدی را برخلاف روند همیشگی در پیش گیرد. در مورد تغییرات آب و هوایی، اوباما خود را متعهد به انجام اقدامات بیشتری در مورد گرمایش زمین کرده و به دنبال آن است که تا سال 2050، هشتاد درصد گازهای گلخانه‌ای را بکاهد. پیمان کیوتو در سال 2012 پایان می‌یابد و مذاکرات در مورد آن بی‌نتیجه باقی مانده است. انرژی به خصوص نفت، چالش دیگری برای اوباما است. او متعهد شده که اتکای آمریکا به نفت خاورمیانه و ونزوئلا را تا 10 سال آینده از بین ببرد.
