- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
کشمکش‌ها برای تحویل گاز روسیه به اوکراین و اروپا، نگرانی‌ها در مورد امنیت تامین انرژی در این اتحادیه را افزایش داده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که اروپا باید به دنبال منابع گازی جایگزین، از جمله ایران باشد.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا یک چهارم گاز مصرفی خود را از روسیه می‌خرند و اغلب این گاز وارداتی نیز از طریق خاک اوکراین به کشورهای اروپایی انتقال داده می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از پاریس، <آژانس بین‌المللی انرژی> اعلام کرد بیست و پنج کشور عضو اتحادیه اروپا در مجموع پنجاه و هفت درصد گاز مصرفی خود را از طریق واردات تامین می‌کنند که چهل و یک درصد (بیست و چهار درصد کل مصرف گاز اتحادیه اروپا) از روسیه تامین می‌شود. بقیه گاز مصرفی این کشور تا بیست و یک درصد (پانزده درصد از کل مصرف کشورهای عضو اتحادیه اروپا) از نروژ و هجده درصد (یازده درصد از کل مصرف گاز کشورهای عضو اتحادیه اروپا) از الجزایر تامین می‌شود.
براساس اعلام <آژانس بین‌المللی انرژی> اتحادیه اروپا در سال دو هزار و هفت در مجموع پانصد و پنج میلیارد مترمکعب گاز طبیعی مصرف کرد که نسبت به سال ماقبل آن از نظر عددی یک و نیم درصد کاهش را نشان می‌دهد.
براساس اعلام <یوروگاز> فدراسیون صنعت گاز اتحادیه اروپا نیز در سال دو هزار و پنج، گاز طبیعی در مجموع بیست و پنج درصد کل مصرف انرژی کشورهای عضو این اتحادیه را تشکیل می‌داد و این درحالی است که نفت سی و هفت درصد، ذغال سنگ هجده درصد و انرژی هسته‌ای چهارده و سه دهم درصد از مصرف انرژی‌های کشور عضو را تشکیل می‌داد.
فدراسیون صنعت گاز اتحادیه اروپا همچنین پیش‌بینی کرده است که در فاصله سالهای دو هزار و پنج تا دوهزار و سی مصرف گاز کشورهای اروپایی چهل‌وسه درصد افزایش یابد.براساس اعلام یورو، گاز تولید داخلی گاز در خود اتحادیه اروپا با درنظر گرفتن نروژ شصت درصد تقاضای مصرف آن را تشکیل می‌دهد.
<فدراسیون صنعت گاز اتحادیه اروپا> با انتشار گزارشی در همین خصوص تصریح کرده است که عرضه گاز در اتحادیه اروپا هر سال نسبت به سال قبل به ویژه در انگلیس که اصلی‌ترین تولیدکننده گاز در کشورهای اروپایی است و هلند کمتر می‌شود. در مجموع تولید گاز اتحادیه اروپا تنها یک سوم مصرف کل اتحادیه را تا سال دو هزار و بیست تشکیل خواهد داد. براساس این گزارش، تولید گاز اتحادیه اروپا تا سال دوهزاروسی نیز به یک چهارم گاز مصرفی کشورهای عضو اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد.
با توجه به این شرایط وابستگی اتحادیه اروپا به گاز وارداتی و به ویژه گاز وارداتی از روسیه سال به سال درحال افزایش فزاینده است. توسعه سریع بازار گاز طبیعی مایع یک منبع متنوع برای تامین انرژی را تشکیل می‌دهد زیرا انتقال این نوع گاز از طریق کشتی نیز ممکن است.
به گزارش ایسنا، روزنامه آلمانی <دی ولت> معتقد است که مردم این کشور از گازپروم روسیه وحشت دارند. گاز روز به روز گران‌تر می‌شود و کشور نیز وابسته‌تر. در سال 2008 میلادی کتابی تحت عنوان <گازپروم، تجارت با تکیه بر قدرت> وارد بازار شد که پیش‌بینی می‌شد در فهرست پرتیراژترین کتاب‌ها قرار گیرد.
نویسندگان این کتاب والری پانیوشکین و میخائیل سویگار، خبرنگاران روس هستند که بیش از چهار سال برای تحقیقات خود وقت صرف کردند. در این کتاب آمده است که 45 درصد گاز آلمان، 75 درصد گاز اتریش و 100 درصد گاز فنلاند را گازپروم تامین می‌کند.
حال گازپروم صادرات بخشی از گاز خود را به 10 کشور اروپایی قطع کرده و اروپائی‌ها نیز به این اندیشه افتاده‌اند که منابع گازی دیگری، از جمله منابع گازی ایران، را جایگزین آن کنند. برخی از صاحب‌نظران غربی این فکر را مطرح می‌کنند که شانس فروش گاز ایران به اروپا، اکنون بیش از هر زمانی افزایش یافته است.
گاز سلاحی است که می‌سوزد، منفجر می‌شود و می‌تواند جان آدمی را بگیرد. این سخنان ویچسلاو شرمت، یکی از روسای اسبق گازپروم است. حال بنا به ادعای ولادیمیر سوکور، کارشناس موسسه تحقیقی بنیاد جیمز تاون در واشنگتن، روسیه این سلاح را علیه اروپا به‌کار گرفته است.
ولی سوکور نیز همچون برخی دیگر از کارشناسان تاکید دارد که قطع گاز روسیه فرصت طلائی برای کشورهای دیگر صاحب انرژی گاز از جمله ایران و کشورهای آسیای مرکزی فراهم کرده است تا وارد بازار گاز اروپا شوند. گاز ایران و حوزه دریای خزر به نظر این کارشناس می‌تواند در آینده وابستگی اتحادیه اروپا به روسیه را کاهش دهد.
کارشناس بنیاد تحقیقی جیمزتاون معتقد است که ایران به عنوان دومین کشور صاحب ذخایر گازی دنیا، در حال حاضر با یک فرصت طلائی مواجه شده است.
وی تاکید می‌کند که اگر ایران در قبال گاز سیاست نوینی را اتخاذ و فعال‌تر عمل کند، قادر خواهد بود در آینده با روسیه در بازار اروپا رقابت کند.
سوکور با مثال‌آوردن مواضع برژینسکی، مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره ریاست جمهوری جیمی‌کارتر، و رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا، به رویکرد جدید ایالات متحده در رابطه با ایران نیز اشاره کرده و می‌گوید که در آمریکا نغمه‌هایی‌‌‌شنیده می‌شود که مذاکره با ایران را مطرح می‌کنند. طرفداران سیاست دیالوگ در آمریکا موفق خواهند شد.
به نظر برخی کارشناسان، غرب نیاز شدیدی به گاز دارد و انرژی جایگزینی نیز تا به حال یافت نشده است. بیشترین گاز آلمان از هلند و نروژ خریداری می‌شود. آلمان و اروپا بایستی برای رفع نیازهای خود به تنوع منابع گازی اولویت دهند. این کارشناسان در رابطه با ایران به برخی موانع سیاسی نیز اشاره می‌کنند.
یک استاد دانشگاه دیپلماسی و روابط بین‌الملل در ژنو، موانع سیاسی را از جانب غرب نیز می‌بیند و می‌گوید من فکر می‌کنم یک بخشی از این سیاست، بهترشدن روابط ایران با این کشورهاست، ولی بخش عمده آن مساله نوعی واقع‌گرائی و واقع‌بینی در سیاست کشورهای غربی است. یعنی قبول بکنند که نمی‌توانند ایران را از معادله سیاسی، اقتصادی و امنیتی منطقه دریای خزر بیرون نگاه‌دارند و بالاجبار قبول بکنند که ایران در این زمینه نقشی را داشته باشد.
به نظر برخی از کارشناسان غربی، مخالفت با سرمایه‌گذاری در صنعت گاز ایران به ضرر اروپاست. آنها دلیل می‌آورند که این مساله به نزدیکی بیشتر ایران و روسیه انجامیده است. به‌ویژه به این مساله اشاره می‌کنند که روسیه مخالف ورود ایران به بازار گاز اروپاست و دولت ایران نیز با روسیه همراه شده است.
این کارشناسان هشدار می‌دهند که مشارکت روسیه و ایران در امور گاز سبب خواهد شد که کنترل گاز ایران در درازمدت به دست روس‌ها بیافتد و به این مساله هم اشاره می‌کنند که با ادامه روند کنونی، شاید ایران گاز خود را از طریق لوله‌های گازپروم به اروپا صادر کند. ایران به روسیه وابسته خواهد شد و مسکو در سیاست‌های آتی ایران در حوزه انرژی، حق تصمیم‌گیری خواهد داشت. در نهایت مسکو در حجم و مقدار تولید گاز ایران و این‌که به کدام کشور فروخته شود نیز تاثیرگذار خواهد بود.
یک کارشناس با اشاره به پروژه‌های مختلف خط لوله روسیه ادعا می‌کند که گاز روسیه کاهش خواهد یافت و پاسخگوی بازارهای اروپا نخواهد بود، ولی روسیه از طریق ترانزیت گاز دیگر کشورها، قصد دارد بازار گاز اروپا را در انحصار خود نگاه‌دارد.
با توجه به قطع صدور بخشی از گاز اروپا، اکنون بحث پیرامون منابع غیر روسی نیز شدت یافته است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا مصمم هستند با دور زدن روسیه، برای دسترسی مستقیم به گاز حوزه دریای خزر اقدام کنند.
ولادیمیر سوکور، کارشناس بنیاد تحقیقی جیمزتاون بر این باور است که با روی کار آمدن باراک اوباما در آمریکا، مذاکره با ایران در خصوص تامین گاز اتحادیه اروپا ضرورت بیشتری پیدا خواهد کرد.
وی اشاره می‌کند که عدم سرمایه‌گذاری در صنایع گاز ایران، سیاست نابخردانه‌ای است و قطع صدور گاز روسیه به اروپا نیز نادرستی این سیاست را تائید کرده است.
با شدت یافتن بحران گازی در اروپا، اتحادیه اروپا برای نخستین بار، تامین امنیت انرژی را یکی از اولویت‌های سیاست خارجی خود اعلام کرده است.
ولادیمیر سوکور کارشناس در امور گاز به این مساله چنین اشاره می‌کند: <اروپا بالاخره پس از 10 سال درک کرد که مسئله خرید گاز ایران و ترکمنستان نه توسط بخش خصوصی، بلکه از سوی مقامات بلندپایه بروکسل، مستقیما برنامه‌ریزی شود.>
تاسیس شرکت انرژی خزر موسوم به "Caspian Energy Company"توسط "RWE" آلمان و شرکت"OMV" اتریش، نخستین اقدام جهت صدور گاز حوزه دریای خزر است که توسط دولت‌های اروپایی، حمایت سیاسی و اقتصادی می‌شود. این کمپانی قصد دارد نخست در زمینه صدور گاز حوزه دریای خزر به اروپا تحقیق کند.
دکتر اشتفان مایستر، تاسیس شرکت انرژی گاز در لندن را حتی اولین نشانه تغییر سیاست‌های آمریکا در قبال ایران ارزیابی می‌کند. این کارشناس شورای روابط خارجی آلمان می‌گوید که گفت‌وگوها پیرامون گاز، هم‌زمان با کشورهای آسیای مرکزی، باید با ایران نیز انجام شود.
ناگفته نماند؛ ایران با برخورداری از مرزهای طولانی زمینی و دریایی و دستیابی به بازارهای جهان از طریق خلیج‌فارس باصرفه‌ترین مسیر انتقال انرژی آسیای مرکزی و دریای خزر به حساب می‌آید.
الکساندر رار - کارشناس شورای روابط خارجی آلمان می‌گوید: ساده‌ترین راه برای دسترسی به انرژی منطقه گزینه ایران است. در این خصوص مذاکراتی نیز انجام شده و ایران بخشی از انرژی این منطقه را به بازار جهانی می‌رساند، ولی لازمه اجرای پروژه‌های انتقال انرژی ثبات در کشور و هم‌سوئی سیاست‌های ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر است.
به نظر الکساندر رار، مسایل ژئوپلیتیک در حوزه خلیج‌فارس در چند سال آینده ادامه خواهد یافت و این مسئله موجب شده است که عرب انرژی دریای خزر را جایگزین مناسبی برای انرژی منطقه خلیج‌فارس بداند.
در همین زمینه جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرده است که گاز و نفت آسیای میانه و دریای خزر را به بازارهای جهانی انتقال دهد. در این خصوص ایران می‌گوید: خط لوله گاز <سرخس - جاسک> بهترین گزینه برای انتقال گاز از مناطق مرزی شمالی ایران در محدوده دریای خزر است.
ترکمنستان نیز پیشنهاد می‌کند که گاز میدان دولت‌آباد این کشور از طریق سرخس به جاسک منتقل شود.
گفته می‌شود برای ترکمنستان، قزاقستان و ازبکستان این کوتاه‌ترین مسیر به بازارهای آینده است.
