توضیح محمد رضا جلائی پور

با سلام و درود و احترام. از اینکه نوشتار اینجانب را در صفحه سیاست (7/4/85) روزنامه وزین خود به چاپ رساندید، بسیار سپاسگزارم. متاسفانه متوجه شدم که در 16 مورد جملاتى از نوشتار حذف شده و یا تغییر کرده اند، به گونه اى که بعضاً بار معنایى مدعایم را تغییر داده اند. از تعدادى از اعضاى محترم تحریریه درخواست کرده بودم که در صورت نیاز به تغییر نوشته، اینجانب را مطلع کنند. از شرق بیش از آن آموخته ام که گله گذارى کنم، ولى خواهشمندم اصلاحات زیر را در روزنامه مستطاب خود منتشر نمایید. همان گونه که ملاحظه مى کنید هیچ یک از این تغییرات توجیه نگارشى نداشته و تنها از بار دموکراتیک و روادارانه نوشتار کاسته اند. به محدودیت هاى شما و ملاحظات سیاسى که گاه برخى تغییرات را ایجاب مى کنند، به خوبى واقفم. ولى حذف هایى که صورت گرفته، در مواردى بوده که چنین ملاحظاتى را در پس خود نداشته و عمدتاً جهتى خاص داشته است. از آنجا که تغییرات اینچنینى در چاپ نوشتارهاى دیگران نیز مشاهده شده بود، این بار آنها را احصا کردم تا ان شاءالله از این پس کمتر در روزنامه حرفه اى شما مشاهده شوند و اگر نه نوشتار اینجانب ارزش چندانى نداشته که حاجت به چاپ اصلاح نامه داشته باشد.
با مهر، محمدرضا جلائى پور، 7/4/85
1-عنوان فرعى نوشته ام از «دفاع از هویت دینى انجمن هاى اسلامى و نقد منتقدان حمیدرضا جلائى پور و احمد شیرزاد» به «نقد مقاله هاى انتقادى مهدى شیرزاد و رضا خجسته رحیمى» تغییر کرده است. هدف اصلى نگارنده از نوشتن این نوشتار، دفاع از هویت دینى انجمن هاى اسلامى بوده است و در این راستا در قسمتى از نوشته به دو نقد از پنج نقدى که بر دفاع دکتر شیرزاد و دکتر جلائى پور از هویت دینى انجمن ها در روزنامه شرق چاپ شده بود پاسخ گفته ام. اما با این تغییر عنوان خواننده تصور مى کند هدف من نقد این دو بوده است، در حالى که تمایل ندارم به نقد نوشته هایى بپردازم که اصولاً مدعایشان برایم مشخص نیست.
2- در نوشتار مذکور علاوه بر افزودن شش استدلال و نکته در دفاع از هویت دینى انجمن هاى اسلامى صرفاً براى آوردن مثال، نوشته هاى خجسته رحیمى و مهدى شیرزاد را در بوته نقد گذاشته بودم تا از رهگذار آن نقدى به صفحه سیاست شرق داشته باشم. اما با حذف جمله «نگارنده در مقاله مستقلى با توجه به نقدهایى که در این نوشتار به پاسخ هاى شیرزاد (پسر) و خجسته رحیمى وارد شد و به بهانه آن به نقد صفحه سیاسى روزنامه شرق (و بازار نقد آن) خواهد پرداخت»، خواننده متوجه مرادم نمى شود.
3- عنوان اصلى نوشته به «پارلمان دانشجویى، نه ممکن و نه مطلوب» تغییر کرده، در حالى که مدعاى اصلى من چیز دیگرى بوده است. تنها در یک جا ادعا کرده بودم که «به باور نگارنده ایجاد پارلمان دانشجویى در ایران توسط انجمن هاى اسلامى نه ممکن است و نه مطلوب». اقامه دلیل براى ممکن و مطلوب نبودن پارلمان دانشجویى در ایران را به مجالى دیگر وانهاده بودم، گرچه به نظر بدیهى مى آید که تحکیمى که در حفظ انسجام تشکیلاتى خود- مجموعه اى از دانشجویان اصلاح طلب نوگراى مسلمان- مشکل دارد، توان ایجاد یک پارلمان فراگیر که از دانشجوى بسیجى تا لائیک و از ذوب در ولایت تا دموکراسى خواه را دربر بگیرد، ندارد.
4- در جمله «دکتر جلائى پور... نه از روش هاى انحصارطلبانه و دگماتیک در ردصلاحیت ها دفاع مى کند و نه...» کلمه دگماتیک به کلمه دموکراتیک تبدیل شده است! و در نتیجه این تغییر شیطنت آمیز، معناى جمله این شده است که جلائى پور از روش هاى دموکراتیک دفاع نمى کند!
5- در ابتداى نوشتار علل درونى افول تحکیم از قول جلائى پور را فهرست کرده بودم: «جابه جایى اهداف موسمى با اهداف دائمى، فقدان تحلیلى واقع بینانه از چگونگى دموکراتیک کردن عرصه سیاسى، عدم توجه به رشد درصد زنان در دانشگاه، عدم انعکاس جمعیت 60درصدى زنان در ترکیب تحکیم، فاصله گرفتن از هویت دینى و سیاست تحریم انتخابات» که سانسور شدند.
6- جمله «بگذریم از اینکه خود شیرزاد (پسر) هم در چند جاى نوشته اش ضرورت هویت یابى دینى انجمن ها را عملاً زیر سئوال مى برد (و البته در چند جاى دیگر حکم به خلاف آن مى دهد)» حذف شده است.
7- جمله بر فرض صحت «غیب گویى شما» از ابتداى جمله: «لطفاً فارغ از انگیزه طرح این مطالب توسط آقایان شیرزاد و جلائى پور به نقد منطق درونى و استدلال هاى ایشان بپردازید» حذف شده است.
8- جمله نه در روزنامه اى سراسرى «که باید نگاه کلان ترى داشته باشد» از انتهاى جمله «انجمن دانشگاه تهران یکى از ده ها انجمن اسلامى است که درگیرى هاى آکنده از حواشى روانى و تاریخى آن باید در چارچوب دانشگاه تهران طرح و داورى شوند و...» حذف شده است.
9- جمله «البته هر تشکلى در میان اعضاى خود مى تواند دموکراتیک عمل کند و در لایه هاى بالاتر در راستاى اهداف موسمى یا دائمى خاص با تشکل هاى دانشگاه هاى دیگر، کنفدراسیون ها و اتحادیه هایى تشکیل دهد» سانسور شده است.
10- جمله «شایسته است در این معادله براى خرد جمعى اندیشمندان و سابقون و فعالان انجمن هاى اسلامى نقشى (ولو کوچک) قائل شویم و به آن اعتنا کنیم» و به « شایسته است در این معادله براى خرد جمعى اندیشمندان و سابقون و فعالان انجمن هاى اسلامى نقشى قائل شویم» تغییر کرده است.
11- عبارت «انجمن هاى اسلامى در دانشگاه هاى خود موثرند» از انتهاى جمله «متاسفانه در حال حاضر تحکیم در وضعیتى است که با قطع چند خط موبایل چیز چندانى از آن نمى ماند؛ گرچه بسیارى از انجمن هاى اسلامى کم و بیش فعالند» حذف شده است.
12- جمله «تحکیمى ها نیز باید دریابند که حفظ هویت دینى انجمن ها و امکان بقا و فعالیت شان، به همین سیاق به نفع دانشجویان لائیک است» از انتهاى نکته 6 حذف شده است.
13- این جمله که براى تقریر نظر دکتر شیرزاد از او نقل قول شده بود، حذف شده است: «انجمن اسلامى تشکلى است در کنار سایر تشکل ها با چارچوب هایى که بخشى از آنها از هویت تاریخى و پیشینه دور و نزدیک آن اخذ مى شود، بخش دیگر ناشى از نام تشکل و بخش سوم دربرگیرنده مجموع تاثیرات و مطالبات برگرفته از بدنه عمومى دانشجویى است.»
14- در دو مورد در برابر نام جلائى پور عبارت: «(پدر)» اضافه شده که لزومى نداشته!
15- این بیت شعر از ابتداى نوشتار حذف شده: «سر ننهد چرخ تو را تا که تو بى سر نشوى/ کس نخرد نقد تو را تا سوى میزان نبرى (مولانا)»
16- جمله «براى جلوگیرى از تطویل بیشتر به همین چند نمونه ضعف استدلالى بسنده مى کنم» از انتهاى بخش اول حذف شده است، در حالى که این نوشتار صرفاً به پاره اى از نقدهاى وارد بر نوشته هاى خجسته رحیمى و مهدى شیرزاد پرداخته بود.
17- پاراگراف بندى نوشته نیز به کلى به هم ریخته و به انسجام و روانى متن ضربه زده بود.
توضیحات شرق: حذف چند تک کلمه از مقاله فوق الذکر به خاطر محدودیت هاى صفحه بندى و حجم زیاد مطلب بوده که این کلمات بدون اینکه خللى در نوشتار ایجاد کند، به فشرده شدن مطلب کمک مى کرده است و در پى توضیح داده خواهد شد.1 و 3- انتخاب عنوان مقالات وارده در حوزه اختیارات روزنامه است. 4و 14- کلمه دگماتیک به اشتباه در ویراستارى به دموکراتیک تبدیل شده بود که به این وسیله تصحیح مى شود.  عنوان «پدر» نیز در یک مورد و نه دو مورد توسط ویراستارى جهت مشخص شدن اضافه شده بود که تصحیح مى شود. 5 و 13- اصل مقاله آقایان جلائى پور و شیرزاد در شرق منتشر شده بود و ارجاع به این موارد به دلیل تکرار و حجم زیاد مطلب که خارج از حجم صفحه بود، چاپ نشد. 6 و 6- دو گزاره حذف شده بنا بر توهین آمیز تلقى شدن آنان چاپ نشده اند. البته گفتنى است که مطلب فوق الذکر حاوى کلمات مشابه دیگرى نیز بود که در متن چاپ شده قابل مشاهده است. 8 ، 10 و 11- حرف گزاره توضیحى «که باید نگاه کلان ترى داشته باشد»، یا واژه «ولو کوچک» به نظر نمى رسید که سانسور محسوب شود و صرفاً براى فشرده شدن مطلب حذف شده اند. همچنین آیا حذف «... و در دانشگاه هاى خود موثرند» از گزاره «بسیارى از انجمن هاى اسلامى کم و بیش فعالند و در دانشگاه هاى خود موثرند» کوچک ترین خللى در مقاله ایجاد کرده که حذف آن سانسور قلمداد شود؟12-جمله پایانى مطلب که در شماره 12 به آن اشاره شده، تکرار جمله اى دیگر در همان پاراگراف بود که به منظور فشرده شدن مطلب و به خاطر تکرار، چاپ نشده بود. 15 و16-حذف یک بیت شعر از ابتداى مطلب و حذف جمله «براى جلوگیرى از تطویل بیشتر به همین چند نمونه ضعف استدلالى بسنده مى کنم» به نظر نمى رسد که مترادف با سانسور باشد. 17- نادیده گرفتن پاراگراف بندى متن به خاطر ممکن شدن چاپ مقاله در یک شماره صورت گرفته بود، به دلیل فرم روزنامه و حجم بالاى مقاله ناگزیر از چاپ فشرده مقاله بودیم.