آیا دموکرات‌ها نسبت به چین خشن‌تر خواهند شد؟

نویسنده: ملیندا لیو / مترجم: مرضیه خادم شریف
نیوزویک- آخرین باری که دموکرات‌های آمریکا بر کنگرۀ این کشور مسلط بودند به 10، 12 سال پیش برمی‌گردد و چین هنوز در حال بهبود از حوادث وحشتناک مربوط به سرکوب تظاهرات حامیان دموکراسی در میان تیان آن من درسال 1989 بود. اگرچه در آن زمان اقتصاد چین به میزان قابل ملاحظه‌ای رشد یافته بود ولی هنوز صادرکنندۀ خالص نفت بود و مقامات پکن نیز در صحنۀ بین‌المللی سیاستمداران درون‌گرایی بیش نبودند. نانسی‌پلوسی در آن روزها فقط یک کارمند ساده کنگرۀ آمریکا و یکی از منتقدان پر سروصدای چین بود. پلوسی به خاطر گزارش‌های نقض حقوق بشر در چین این کشور را به باد انتقاد گرفته و مخالف حمایت از وضعیت اقتصادی چین طی یک دهه بود و او در آن زمان استدلال می‌کرد که پکن نباید میزبان بازی‌های المپیک سال 2000 باشد. پلوسی و دو تن از همکاران او در کنگره در سال 1991 تظاهراتی را در میدان تیان آن‌من به راه انداختند و پرچم‌هایی را به اهتزاز درآوردند که بر روی آن‌ها نوشته شده بود «تقدیم به افرادی که برای دموکراسی جان باختند.»
اکنون چین کشور متفاوتی به نظر می‌رسد، در سیاست خارجی خود قاطع شده و با نهایت آرامش قدرت خود را نشان می‌دهد. آیا پلوسی که اکنون سخنگوی بانفوذ مجلس نمایندگان شده، تغییر کرده است؟ هرچند رهبران پکن امیدوارند که این چنین باشد ولی آن‌ها نگران هستند که پلوسی تنش تازه‌ای را در روابط با چین به وجود آورد و اختلافات این کشور را با آمریکا، شامل تجارت، قدرت ارز چین، مالکیت حقوق معنوی، حقوق بشر و برنامۀ هسته‌ای پیونگ‌یانگ شدت بخشد. پروفسور گوشیانگانگ از موسسۀ مطالعات بین‌المللی می‌گوید: «پلوسی قطعاً تاثیرات منفی در زمینۀ تجارت و اقتصاد بین آمریکا و چین خواهد داشت. ما می‌دانیم که او روابط سیاسی خوبی با تایوان دارد.»قبلاً نیز دموکرات‌ها به سخت شدن اقدامات تجاری اشاره کرده‌بودند. چارلزرانگال، نامزد جمهوری‌خواه از نیویورک که پیش‌بینی شده بود ریاست کمیتۀ مجلس را برعهده بگیرد روز چهارشنبه به خبرنگاران آمریکایی گفت: «فکر نمی‌کنم که دولت طرح دوستی خود با چین را ادامه دهد. ما باید تاکید کنیم که اگر آن‌ها تمایل به ایجاد روابط تجاری با ما دارند باید یک رابطۀ تجاری عادلانه وجود داشته باشد.»با توجه به کسری تجاری آمریکا در مقابل چین که در ماه سپتامبر به رکورد 23 میلیارد دلار رسیده، رانگال به خبرنگار وال جورنال گفت که ما باید با قاطعیت از صنایع آمریکا حمایت کنیم.آخرین موضوع احتمالی که دموکرات‌ها به آن خواهند پرداخت روابط پررونق پکن با رژیم‌هایی است که شهرت خوبی ندارند و رابطه‌شان با واشنگتن خصمانه است. درست دو روز پیش از انتخابات عمومی آمریکا، پکن میزبان روسا و وزرای عالیرتبۀ 48 کشور از 53 کشور آفریقایی بود که حدود 1700 فرد مهم و با نفوذ شامل روسای جمهور سودان و زیمبابوه، دو کشوری که در قارۀ آفریقا به شدت سرکوب شده‌اند، شرکت داشتند.
بنابراعلام روزنامه‌های کشور چین این گردهمایی بزرگ‌ترین حادثۀ دیپلماتیک چین از سال 1949 به بعد بوده است. سیوم مسفین، وزیرخارجۀ اتیوپی گلایه کرد که رسانه‌های خبری غربی از این گردهمایی به عنوان نشست محرمانه «دیکتاتورهای آفریقایی که به سرزمینی تازه دست یافته‌اند تا به گونه‌ای از فشارهای کشورهای غربی، مسوولیت و احترام به حقوق بشر بگریزند» یاد کرده‌اند.
جلب حمایت کشورهای آفریقایی برای منافع چین ضروری به نظر می‌رسد. چین (پس از آمریکا) دومین واردکنندۀ بزرگ انرژی در جهان است و بیش‌ترین تمرکز چین بر کشورهای آفریقایی بر حول خرید نفت از کشورهایی همچون سودان و آنگولا استوار است. این گردهمایی با سیل روابط تجاری جدید از قرارداد یک میلیارد دلاری تولید آلومینیوم در مصر تا پروژۀ 200 میلیون دلاری مس در زیمبابوه خاتمه یافت.
آیا پلوسی و سایر دموکرات‌ها درباره این ارتباطات مبتنی بر اصول اخلاقی یا عمل‌گرایانه رفتار خواهند کرد؟ مقامات چینی امیدوار هستند که زمان و مسوولیت پلوسی را آب‌دیده کرده باشد. پروفسور گو در ادامه می‌افزاید: «خانم پلوسی به عنوان عضو کنگره هر آنچه را که دوست دارد، خواهد گفت. ولی اگر او سخنگوی مجلس نمایندگان شود، او آنچه را که به منافع مردم آمریکا مربوط می‌شود را خواهد گفت، بنابراین شاید او در برخورد با این مسایل با احتیاط‌تر رفتار کند.»
هر چند که ساتا در انتخابات شکست خورد ولی او توانست با بهره گرفتن از تنفر عمومی مسالۀ پکن را همچنان در زیمبابوهادامه دهد. تحلیل‌گر آفریقایی از آکادمی علوم اجتماعی می‌گوید: «زنگ‌های خطر برای چین در زیمبابوه به صدا درآمد.» این تحلیل‌گر در ادامه می‌افزاید: «سیاستمداران می‌توانند از نارضایتی مردم بر سر فعالیت‌های تجاری چین استفاده کنند و آرایی را به دست آورند.» هرچند که مقامات چین باید به خاطر داشته باشند که با وجود کسری تجاری 228 میلیارد دلاری آمریکا در سال جاری، انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال 2008 برگزار می‌شود و اوضاع تغییر خواهد کرد.»