ناگفته‌هایی از مذاکرات هسته‌یی دولت اصلاحات

گروه سیاسی: حسن روحانی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در جمع اصحاب رسانه به اظهارات محمود احمدی نژاد درخصوص موضوع هسته یی ایران در دولت خاتمی واکنش نشان داد و حملات مسوولان ارشد دولت نهم را در این باره پاسخ داد.
محمود احمدی نژاد در شش نطق انتخاباتی خود توافقنامه سعدآباد را که میان سه کشور اروپایی و ایران امضا شد، قراردادی ننگین خوانده است.
این موضوع واکنش مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را در پی داشت که حسن روحانی در دولت خاتمی مسوول وقت پرونده هسته یی کشورمان در مذاکرات با اروپاییان بود.
از این رو دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی در بخشی از این نشست در پاسخ به سوالی پیرامون حملات اخیر مسوولان دولتی به مذاکرات سعدآباد گفت: برای تحلیل واقع بینانه و درست یک پدیده باید آن را در ظرف مکانی و زمانی خودش مورد بررسی قرار دهیم. در شهریور 1382 قطعنامه یی علیه ایران با اتفاق آرا در شورای حکام آژانس صادر شد که حاوی یک ضرب الاجل 50 روزه به ایران بود. یادمان نرود آن قطعنامه در شرایطی تصویب شد که امریکا در حرکتی ضربتی، افغانستان و عراق را اشغال کرده بود و سناتورهای امریکایی با غرور و سرمستی تمام به صراحت تاکید می کردند نوبت به ایران رسیده است. در همان مقطع، وزرای خارجه سه کشور اروپایی در تاریخ 15/5/1382 در نامه یی به وزیر خارجه ایران خواستار توقف فعالیت های هسته یی ایران شدند و یک روز بعد یعنی در تاریخ 16/5/1382 نیز وزیر خارجه روسیه در نامه یی به جمهوری اسلامی همان درخواست را تکرار کرد. روحانی افزود: در شرایطی که امریکا و اسرائیل به دنبال کشاندن ایران به شورای امنیت بودند و می کوشیدند پرونده هسته یی را امنیتی کنند و در حالی که شمارش معکوس محافل صهیونیست برای حمله به ایران آغاز شده و نوعی اجماع بین المللی علیه جمهوری اسلامی شکل گرفته بود، نظام تصمیم گرفت اجماع جهانی را بشکند و امریکا و اسرائیل را منزوی کند. من از آقای احمدی نژاد می خواهم بدون حاشیه روی به این سوال پاسخ دهند که این اقدام خوب بود یا بد بود؟ وزیر خارجه وقت امریکا در اسفند 1383 در مصاحبه یی به صراحت اعلام کرد هدف امریکا انزوای ایران بود اما ظاهراً بالعکس، جمهوری اسلامی توانسته است امریکا را منزوی کند. آقای احمدی نژاد باید بگوید اینکه امریکا رسماً اعتراف کرد منزوی شده است، خوب بود یا بد بود؟
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک ادامه داد: طی چهار سال گذشته آقای احمدی نژاد بارها با افتخار تاکید کرده اند آژانس بین المللی انرژی اتمی فعالیت های هسته یی ایران را صلح آمیز دانسته است. من از آقای احمدی نژاد می پرسم اذعان آژانس به صلح آمیز بودن فعالیت های هسته یی ایران دستاورد کدام دوره است؟ سیاست نظام و مذاکرات ما بود که باعث شد البرادعی در گزارش نوامبر 2004 رسماً به شورای حکام اعلام کند ایران انحرافی در مسیر فعالیت های هسته یی نداشته و برنامه اتمی تهران صلح آمیز است. بنابراین، آقای احمدی نژاد باید بگوید اینکه ما اثبات کردیم فعالیت های هسته یی ایران صلح آمیز است، خوب بود یا بد بود؟ اینکه نگذاشتیم ایران مورد تحریم واقع شود، خوب بود یا بد بود؟
مسوول اسبق پرونده هسته یی تصریح کرد: پرونده هسته یی ناگفته های زیادی دارد و ما حرف های بسیاری برای گفتن داریم. آقایان فکر نکنند که زندگی همین چهار روز انتخابات است و می توانند با سوءاستفاده از تریبون های قدرتمند خود و با دروغ و تهمت، سیاست های نظام را زیر علامت سوال ببرند و همه ساکت بمانند. ما این مساله را رها نمی کنیم و روزی خواهد رسید که همه مردم از حقایق آگاه خواهند شد.
روحانی افزود: یکی از اهداف مذاکرات هسته یی این بود که می خواستیم فرصت مناسب را برای تکمیل چرخه سوخت داشته باشیم. ما آن زمان UF6 نداشتیم و فرصت می خواستیم تا تاسیسات اصفهان کامل شود. فرصت می خواستیم که بتوانیم تاسیسات نطنز را کامل کنیم. به رغم تمام دروغ هایی که گفته می شود به صراحت تاکید می کنم در طول 22 ماهی که من مسوول پرونده هسته یی بودم برای یک لحظه تاسیسات اصفهان، اراک، نطنز، بندرعباس و پروژه های عظیم تحقیقاتی ما متوقف نشد. جمهوری اسلامی در هر مرحله موردی را تعلیق کرد اما هیچ وقت زیر بار تعلیق کامل نرفت. سیاست کلی ما نیز این بود که هر بخشی را که کامل بود برای مدتی تعلیق می کردیم تا بتوانیم بخش های ناقص را تکمیل کنیم. به همین دلیل است که بعد از مذاکرات سعدآباد، فعالیت های تکمیل پروژه اصفهان چندشیفته ادامه یافت و نهایتاً این تاسیسات تکمیل شد.
مسوول اسبق پرونده هسته یی ادامه داد: تاسیسات UCF اصفهان در فروردین 1383 افتتاح و در پایان همان سال تکمیل شد. سوال من از آقای احمدی نژاد این است که اگر ادعای شما درست است و فکر می کنید نظام همه چیز را بعد از مذاکرات سعدآباد تعلیق کرد، پس چگونه توانستیم تاسیسات اصفهان را در فروردین 83 (حدود شش ماه بعد از مذاکرات سعدآباد) افتتاح کنیم؟ من از آقای احمدی نژاد می خواهم از افراد آگاه و کسانی که در جریان فعالیت های هسته یی ایران هستند سوال کند تا حقایق برای وی روشن شود. طبق گزارش آژانس در آذرماه 1383، تعداد سانتریفوژهای ایران در مقطع مذاکرات سعدآباد کمتر از 160 عدد و در آذر 1383 حداقل 1274 سانتریفوژ بوده است. من از آقای احمدی نژاد می پرسم اگر به ادعای شما تمام فعالیت های هسته یی ایران تعلیق بوده است، پس چگونه توانسته ایم ظرف یک سال حدود هزار سانتریفوژ را بسازیم؟
روحانی تصریح کرد: آقایان ادعا می کنند فناوری غنی سازی در دولت نهم آغاز شده است. این در حالی است که محمد البرادعی در اسفند 81 طی مصاحبه یی رسماً اعلام کرده ایران به فناوری غنی سازی دست پیدا کرده و به جرگه 10 کشور دارای فناوری غنی سازی پیوسته است. در تمام 22 ماهی که من مسوول پرونده هسته یی بودم، تمامی بخش ها به صورت 24ساعته و سه شیفته مشغول فعالیت و توسعه بودند. اینکه می گویند ما نطنز را تعلیق کردیم یک دروغ بزرگ است. آنچه تعلیق شد فقط تزریق گاز به سانتریفوژها بود نه فعالیت در نطنز. من نمی دانم آقایان چه اصراری دارند که حقایق را تحریف کنند و آبروی نظام را برای چند رای بیشتر یا کمی قهرمان سازی به حراج بگذارند.
وی افزود: آقای احمدی نژاد تاکنون چند بار گفته در زمان پیروزی در انتخابات، تمام فعالیت های هسته یی ایران تعلیق و پلمب بوده و کارشناسان و دانشمندان ما بیکار بوده اند. برای آگاهی ایشان تاکید می کنم تولید کیک زرد در بندرعباس حتی برای یک لحظه هم تعلیق نشد. پروژه آب سنگین اراک و ساخت رآکتور اراک برای یک لحظه تعلیق نشد. فعالیت های زیربنایی در نطنز حتی برای یک دقیقه تعلیق نشد. فعالیت های تکمیلی در اصفهان یک ثانیه تعلیق نشد. فعالیت های تحقیق و توسعه (R&D) نیز برای یک لحظه تعلیق نشد. من نمی دانم چه کسانی به آقای احمدی نژاد گزارش داده اند در تمام آزمایشگاه های هسته یی ایران بسته بوده است. اما اگر آقای احمدی نژاد واقعاً از سر ناآگاهی این حرف ها را می زند و قصد تخریب و فریب افکار عمومی را ندارد: به صراحت به ایشان می گویم تمام این گزارش ها دروغ است.
ماجرای پروتکل الحاقی
روحانی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به انتقادات آقای احمدی نژاد از اجرای پروتکل الحاقی بدون مصوبه مجلس گفت: اول اینکه آقای احمدی نژاد به خوبی می داند موافقت اولیه دولت ها با پروتکل های مختلف جزء اختیارات دولت است و البته زمانی رسمی و قطعی می شود که در مجلس تصویب شود. اما مزید اطلاع یادآور می شوم مجلس وقت (مجلس ششم) طرحی سه فوریتی را در دستور کار گذاشته بود تا دولت را به امضای پروتکل الحاقی ملزم کند. اتفاقاً این ما بودیم که نگذاشتیم این طرح مطرح شود. ما نمی خواستیم چون معتقد بودیم برای تصویب آن باید امتیازات لازم را کسب کنیم. اظهارات آقای احمدی نژاد در این زمینه برای من مثل سایر حرف های ایشان قابل درک نیست. الان که دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در اختیار خود آقای احمدی نژاد است و می تواند به آسانی به اسناد آن دسترسی داشته باشد، بنابراین واقعاً نمی دانم چرا این گونه سخن می گوید.
بوش از توافق ما با اروپا عصبانی شد
روحانی در بخش دیگری از اظهارات خود در واکنش به انتقادات احمدی نژاد از مذاکرات بروکسل گفت: در آن مقطع تفاهم شد قطعه سازی و مونتاژ تعلیق شود و در مقابل، اتحادیه اروپا از عادی شدن پرونده ایران در اجلاس بعدی شورای حکام حمایت کند. به صراحت می گویم کسانی که این گونه سخن می گویند هیچ اطلاعی از مسائل حقوقی و بین المللی ندارند و نمی دانند عادی شدن پرونده ایران در آژانس یعنی چه. اگر پرونده ایران در اجلاس خرداد 83 شورای حکام عادی می شد، یعنی ایران می توانست بدون هیچ مشکلی غنی سازی را ادامه دهد. بعد از مذاکرات بروکسل، جرج بوش شخصاً با تونی بلر تماس گرفت و تاکید کرد جمهوری اسلامی سر سه کشور اروپایی کلاه گذاشته و بازی را برده است. فشار شدید امریکا در آن مقطع باعث شد اروپا به تعهدات خود بر مبنای توافق بروکسل عمل نکند که البته ما هم در مقابل فوراً در اوایل تیرماه 1383 تعلیق قطعه سازی و مونتاژ سانتریفوژها را شکستیم.
نتیجه توافقنامه پاریس
مسوول اسبق پرونده هسته یی در بخش دیگری از اظهارات خود در واکنش به حملات مسوولان دولت نهم به مذاکرات پاریس نیز گفت: توافق پاریس باعث شد شورای حکام در قطعنامه خود به صراحت اعلام کند تعلیق فعالیت های هسته یی ایران یک اقدام «داوطلبانه»، «غیرحقوقی» و «غیرالزامی» است. به دنبال آن، در قطعنامه اجلاس آذرماه 1383 شورای حکام به صراحت اعلام شد فعالیت ایران صلح آمیز است و اگر هم تخلفی شده باشد، ایران اقدامات جبرانی لازم را انجام داده است. این مسائل دستاوردهای مهمی است که تنها اهل فن و کارشناسان آگاه به مسائل فنی و حقوقی قادر به درک اهمیت آن هستند. بر اساس توافق پاریس، ایران توانست به رغم مخالفت علنی جرج بوش عضو کمیته MNA شود و در آن کمیته نیز کاری کند که ایران جزء کشورهای دارای فناوری غنی سازی شناخته شود. همچنین بر اساس آن توافق، فرآیند عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی پس از سال ها آغاز شد که از لحاظ اقتصادی می تواند برای کشور بسیار مهم باشد.
روحانی ادامه داد: ما در توافق پاریس، تعلیق فعالیت های هسته یی را به پیشرفت مذاکرات منوط کردیم و پس از سه ماه که پیشرفت مهمی به دست نیامد مجدداً تعلیق را شکستیم. نمی دانم آقایان چه اصراری به تکرار این ادعای بی اساس خود دارند که دولت نهم قهرمان شکستن تعلیق است. طی 22 ماه مدیریت بنده در پرونده هسته یی حداقل سه بار یعنی تابستان 1383، پاییز 1383 و تابستان 1384 تعلیق ها شکسته شد. منتها بحث اصلی این است که ما می دانستیم چگونه باتدبیر عمل کنیم و چگونه حرف بزنیم که شکستن تعلیق هزینه نداشته باشد. آقایان توضیح دهند اکنون که به دلیل بی درایتی و مواضع هیجان آمیز و تحریک کننده، پرونده ایران به شورای امنیت رفته و پنج قطعنامه تحریم علیه جمهوری اسلامی تصویب شده، آیا اتفاق افتخارآمیزی رخ داده است؟ من به آقای احمدی نژاد می گویم فرض کنید سیاست شما به نتیجه رسیده و «قطعنامه دان» شورای امنیت «پاره» شده: آیا تصویب و اعلام بازرسی بین المللی از کشتی ها و هواپیماهای عازم ایران یا تحریم اقتصادی ایران جای افتخار دارد؟ ما تعلیق الزامی را غیرالزامی کردیم اما در دولت ایشان، آن تعلیق داوطلبانه و غیرالزامی در قطعنامه ها الزامی شد. آیا این مساله افتخار دارد؟
وی تصریح کرد: مذاکرات ایران و سه کشور اروپایی در تابستان 84 در آستانه موفقیت بود و وزیر خارجه دولت نهم هم در مصاحبه با شبکه «ان اچ کی» ژاپن به نحوی این واقعیت را اعلام کرد. با این حال متاسفانه مساله انتخابات پیش آمد و توافق به بعد از انتخابات محول شد.
محرومیت دانشجویان ایرانی از تحصیل دستاورد دولت نهم بود
دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به یکی دیگر از اتهامات آقای احمدی نژاد به مذاکرات سعدآباد مبنی بر اینکه کشورهای اروپایی به دنبال تعطیلی تمامی رشته های دانشگاهی مرتبط با فعالیت های هسته یی و حتی رشته فیزیک در ایران بودند، گفت: متاسفانه آقای رئیس جمهور گاهی حرف هایی می زند که آنقدر بی اساس است که نیازی به جواب ندارد و همه نخبگان به واهی بودن این سخنان آگاهند. این حرف که بارها از سوی آقای احمدی نژاد در سخنرانی های عمومی مطرح شده، از بیخ و بن دروغ است. این ادعا و خواسته آنقدر سخیف است که حتی امریکا هم دنبال آن نبود. ضمن آنکه دقیقاً برعکس اظهارات ایشان، طرحی که در اردیبهشت 84 توسط ما به مجلس شورای اسلامی ارائه و تصویب شد، وزارت علوم را موظف کرده است رشته های مرتبط با دانش هسته یی را در دانشگاه های کشور تقویت کند.
روحانی افزود: متاسفانه تنها بحثی که درباره محرومیت دانشجویان ایرانی از تحصیل در رشته های مرتبط با مسائل هسته یی مطرح شده، یکی از دستاوردهای همین دولت و مربوط به دوران خود آقای احمدی نژاد بوده است. قطعنامه 1737 شورای امنیت (دسامبر 2006)، تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته های مربوط به دانش هسته یی و فعالیت های موشکی در کشورهای خارجی را تحریم کرده و در بند هفدهم از کشورهای دنیا خواسته است مانع تحصیل دانشجویان کشورمان در این رشته ها شوند. بند 24 همان قطعنامه تاکید می کند حتی اگر ایران به درخواست های شورای امنیت نیز عمل کرد، باز هم برخی از تحریم های بین المللی ادامه خواهد داشت که ممنوعیت تحصیل دانشجویان ایرانی در دانشگاه های خارجی در زمینه فعالیت های هسته یی و موشکی از این موارد است. متاسفانه آقای احمدی نژاد به جای عذرخواهی از ملت ایران و اعتراف به اینکه بی تدبیری دولت نهم باعث شده است دانشجویان ایرانی از تحصیلات در رشته های بسیار مهم محروم شوند، تصمیم گرفته است به دولت های قبلی حمله کند.
دعوت مجدد روحانی از احمدی‌نژاد برای مناظره
حسن روحانی در بخش دیگری از اظهارات خود با اعلام آمادگی مجدد برای مناظره با محمود احمدی نژاد گفت: بنده چند روز قبل و در اوج حملات غیرمنصفانه آقای احمدی نژاد به مذاکرات هسته یی دولت گذشته از ایشان دعوت کردم اگر واقعاً می توانند از اظهارات خود دفاع کنند، در محضر افکار عمومی به مناظره بنشینیم. قصد من از این مناظره مطلقاً دفاع از خودم یا تیم سابق مذاکرات هسته یی نیست، چرا که همه می دانند موضوع هسته یی متعلق به کل نظام است و فرماندهی آن در دستان باکفایت مقام معظم رهبری است.
مسوول اسبق پرونده هسته یی ادامه داد: در زمان حضور من در شورای عالی امنیت ملی کمیته یی وجود داشت که دکتر ولایتی، مهندس آقازاده به عنوان رئیس سازمان انرژی اتمی، دکتر خرازی به عنوان وزیر امور خارجه، آقای یونسی به عنوان وزیر اطلاعات، آقای شمخانی به عنوان وزیر دفاع، آقایان دکتر لاریجانی و حسینی تاش و البته خود بنده از اعضای آن بودیم. اعضای این کمیته را نیز من تعیین نکرده بودم بلکه توسط سران نظام انتخاب شده بودند. در این کمیته تمام پیشنهادات کارشناسی و راهکارهای موجود جمع بندی و به صورت مکتوب به سران نظام ارائه می شد تا مورد تصویب قرار گیرد. علاوه بر این کمیته، جلسه یی هم در سطح عالی و با حضور سران نظام تشکیل می شد تا درباره موضوعات مهم و سیاست های مرتبط با پرونده هسته یی بحث و تصمیم گیری کند. تمام تصمیمات اصلی پرونده هسته یی از جمله اصل مذاکرات هسته یی در این جلسات مورد تصویب قرار گرفته و مصوبات آن به صورت مکتوب در بایگانی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی وجود دارد.
روحانی تاکید کرد: متاسفانه باید بگویم حملاتی که آقای احمدی نژاد به مذاکرات هسته یی انجام می دهند زیر سوال بردن کل نظام است و بحث فرد یا تیم نیست. هنگامی که مقام معظم رهبری با صراحت تاکید کرده اند بر روند فعالیت هسته یی نظارت داشته اند و هیچ گونه تسلیم، عقب نشینی یا اقدام خلافی صورت نگرفته است، هنگامی که رهبری نظام با صراحت اعضای تیم مذاکرات هسته یی را سربازان خط مقدم نظام خوانده اند، واقعاً جای سوال دارد که آقای رئیس جمهور دنبال چه هستند و هدف نهایی ایشان از نادیده گرفتن این واقعیات چیست؟
علت مانور دولت نهم در پرونده هسته‌یی
دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی در بخش دیگری از اظهارات خود تصریح کرد: پرونده هسته یی ایران مساله بسیار پیچیده یی است و به آسانی نمی توان درباره آن حرف زد. یکی از دلایل مانورهای مداوم آقای احمدی نژاد روی پرونده هسته یی هم این است که می داند این موضوع «منطقه ممنوعه» است و بسیاری از افراد وارد آن نمی شوند و به حملات دولت پاسخ نمی دهند، چرا که مشکلاتی برای آنها ایجاد می شود.
روحانی افزود: مسوولان دولت نهم با توجه به همین مساله با استفاده از تریبون های قدرتمند خود دائماً روی پرونده هسته یی مانور می دهند. این در حالی است که منتقدان دولت از هیچ گونه امکاناتی برای پاسخگویی برخوردار نیستند و نمی توانند دروغ هایی که گفته می شود یا حملات غیرمنصفانه و تبلیغاتی را پاسخ دهند. امیدوارم مردم تحت تاثیر این جوسازی ها قرار نگیرند و رسانه ها نیز احساس مسوولیت کرده و راساً واقعیات را به مردم منتقل کنند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از اظهارات خود در پاسخ به سوالی پیرامون حملات مکرر آقای احمدی نژاد به دولت های گذشته و آنچه «افشاگری» نامیده می شود، گفت: شاید برخی ها تصور کنند مردم ایران به سادگی فریب می خورند و با هوچی بازی، نمایش های ساختگی و دروغگویی می توان نظر افکار عمومی را به خود جلب کرد اما من معتقدم مردم ما ساده نیستند و هرچند ممکن است در ظاهر ساکت باشند، اما با هوچی گری، جنگ روانی و وارد کردن اتهامات سنگین به شخصیت های نظام نمی توان آرای مردم را خرید. همان طور که مطمئنم با سیب زمینی و تراول چک هم نمی توان کشور را تحت کنترل خود درآورد. عضو مجلس خبرگان تاکید کرد: دولت نهم طی چهار سال گذشته بر سر کار بوده و اکنون باید توضیح دهد در این مدت چه کرده و چه دستاوردهایی داشته است. آقای احمدی نژاد باید به جای فرافکنی و فرار به جلو، به سوالات اصلی مردم و نخبگان پاسخ دهد.