(روزنامه اعتماد - 1394/06/31 - شماره 3349 - صفحه 7)
* سفر آمانو به تهران و ديدار با مقامات مختلف كشورمان چه تاثيري در حل و فصل مسائل پيشين پرونده هستهاي ايران دارد؟
** سفر مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي در واقع پاسخ به چند درخواست و موضوعي است كه آژانس از ايران داشت. يكي از آن خواستهها، اين است كه آژانس بينالمللي انرژي اتمي از سال ٨٤ تا به امروز مسائلي در رابطه با گذشته پرونده هستهاي ايران با نام ابعاد احتمالي نظامي پرونده نظامي ايران مطرح كرده است و مدعي است احتمال دارد ايران از سال ٢٠٠٠ تا سال ٢٠٠٣ فعاليتهاي نظامي هستهاي انجام داده باشد.
اين مساله حدود ١٠ سالي است كه از سوي غربيها، رژيم صهيونيستي و آژانس مطرح ميشود و سفر آقاي آمانو به تهران و بازديدي كه از پارچين صورت گرفته، بر همين مبناست. از سوي ديگر، در برجام، وظايفي برعهده آژانس گذاشته شده است و آن، اينكه آژانس بايد وظيفه راستيآزماييها و نظارتها را انجام دهد.
به نظر ميآيد آقاي آمانو در سفر خود به تهران در حال مقدمهسازي براي انجام اين وظايف پس از اجرايي شدن توافق است. به عبارت ديگر، آمانو ميخواهد ترتيبات مربوط به اينكه بازرسان آژانس چگونه به ايران بيايند يا آنكه دوربين چگونه نصب شود و ... را فراهم سازد. از طرفي، براساس برجام، تغييراتي بايد در سايتهاي نطنز و فردو و اراك صورت بگيرد و از اين منظر، آژانس تنها مرجعي است كه بايد بر اين تغييرات نظارت انجام دهد. پس ايران بايد براي اجرايي شدن برجام و فراهم كردن زمينههاي لازم براي لغو تحريمها مسائل پيشين و حال خود را به گونهاي حل كند كه رضايت آژانس را به همراه داشته باشد.
از ديگر سو، در ايام مذاكرات و پس از دستيابي به توافق هستهاي، بسياري از تندروها و به ويژه جمهوريخواهان امريكايي و اسراييليها مدعي هستند كه ايران همكاري نخواهد كرد و موجب ايجاد يك فضاي همراه با شك و ترديد شدهاند و سفر آمانو و بازرسان آژانس خط بطلاني بر اين حرفهاي بيهوده تندروهاي امريكايي و اسراييلي بود.
* پس ميتوان گفت كه سفر آمانو و بازديد از آژانس موجب اعتمادسازي ميان طرفين شده است؟
** يك وجه سفر مديركل آژانس براي ايجاد اعتمادسازي ميان طرفين است. در همين راستا، او ديدارهاي مختلفي با مقامات كشورمان داشت و در كميسيون بررسي برجام در مجلس حضور يافت و در كنار آن، از پارچين بازديد كرد. من فكر ميكنم اين مسائل ميتواند به ترميم اعتماد ميان ايران و آژانس موثر باشد. از ديگر سو، يكي از معضلات ميان ايران با طرف مقابل درباره چگونگي نمونهبرداري از برخي نقاط تاسيسات پارچين بود كه آژانس مدعي است ممكن است فعاليتهاي نظامي شده باشد. اينك براي نخستين بار آمانو و معاون پادماني وي از اين مكان ديدار كردهاند و از آن نقاط نمونهگيري شده است. در مجموع ميتوان گفت كه آمانو در اين سفر اهداف چندمنظورهاي را دنبال ميكرد و او توانست به موضوعات مورد درخواست دست يابد.
* پارچين در مسائل پيشين پرونده هستهاي ايران از چه جايگاهي برخوردار است؟
** پارچين از حدود سال ٨٤ تا به امروز از سوي غربيها زير ذرهبين است زيرا آنها مدعي هستند ممكن است در اين مكان اقدامات نظامي هستهاي صورت گرفته باشد و بنابراين درخواستهاي مكرري براي بازرسي از آنجا داشتهاند؛ هرچند اين بازرسيها دو بار انجام شده است ولي اسراييليها اسنادي را به آژانس دادهاند و مدعي برخي اقدامات هستهاي در پارچين هستند كه ايران طي اين سالها آنها را تكذيب كرده و به آژانس اجازه بازرسي به آنجا را نداده بود. از منظر آنها پارچين برابر كارگاه ساخت تسليحات هستهاي است. البته بايد متوجه باشيم كه پارچين، يك تاسيسات نظامي است.
* آيا با انجام اين بازديد و نمونهبرداري از آن ميتوان انتظار داشت كه پرونده پارچين براي هميشه بسته شود؟
** يكي از مسائلي كه در هفتههاي گذشته مناقشهبرانگيز بوده، نحوه نمونهبرداري از پرونده هستهاي ايران بوده است. براساس آن چيزي كه يوكيا آمانو اعلام كرده است، نمونهبرداري از پارچين توسط متخصصان ايراني صورت گرفته ولي تحت نظارت كامل آژانس بوده است. اينك بايد صبر كرد و ديد نتايج آزمايشها از آن نمونهها چه ميشود. به نظر من نبايد در اين مساله عجله به خرج داد زيرا ايران نيز نميخواهد مانع از ماموريت آژانس بشود زيرا مانع شدن از انجام ماموريت هم به نفع ما نيست.
* چه گرههاي ديگري در مسائل پيشين پرونده هستهاي ايران وجود دارند؟
** پارچين تنها گره موجود در پرونده هستهاي ايران نيست. آمانو ٦٤ مورد در گزارش نوامبر ٢٠١١ خويش آورده است ولي به نظر نميرسد آنها بازنشدني باشند.
* مديركل آژانس براساس نقشه راه بايد تا ١٥ نوامبر گزارش خويش به شوراي حكام آژانس در رابطه با پرونده مسائل پيشين فعاليتهاي هستهاي ايران ارايه كند. اگر اين گزارش تا آن زمان آماده نشود يا مطلوب خواست ايران نباشد، چه تاثيري براي برنامه جامع اقدام مشترك ميگذارد؟
** همانطور كه گفتم نبايد قضاوت داشت و بايد تا آن زمان صبر كرد. تا آنجايي كه من ميدانم آژانس بايد گزارش اين پرونده را تا پيش از پايان سال ميلادي ارايه و حل و فصل كند و ممكن است كه ارايه آن را به ماه دسامبر موكول كند. پيشبيني در اين باره نيز زودهنگام و همراه با اشتباه خواهد بود.
* آيا ميتوان گفت مقاومت آمانو در برابر افشاي اطلاعات و سفر وي به تهران نشاندهنده عزم آژانس براي حل پرونده ايران و عادي شدن آن است؟
** اين قضاوت نيز به نظر من زودهنگام است. آژانس در برهه كنوني در حال انجام وظايف خود است و مطلوب ما نيز انجام اين وظايف توسط شخص مديركل است. همانطور كه آقاي روحاني در ديدار آقاي آمانو گفت كه خواسته ايران منصف بودن و انجام كامل وظايف آژانس توسط مديركل است. تا به امروز نيز نمونهاي از انجام كاري برخلاف وظايف و اختيارات توسط آژانس در اين مدت صورت نگرفته است و ايران اميدوار است تا اين روند ادامه يابد.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=25998
ش.د9402825