تقابل با هیئت سه نفره

تقویم تاریخی انقلاب اسلامی در خرداد سال 1360 روزهای سخت اختلافات بین سران قوا را می‌گذراند. با وجود اینکه امام خمینی(ره) در بند 7 بیانیه 10 ماده‌ای بر سخنرانی نکردن تحریک‌آمیز مسئولان تأکید کرده بودند، اما بنی‌صدر در پایگاه هوایی شیراز اقدام به سخنرانی کرد که نقض کامل بیانیه امام خمینی(ره) بود. او در قسمتی از صحبت‌هایش گفت: ‌«به محض اینکه جنگ تمام شود، من هم آن سختی فولاد را در جبهه داخلی به دست می‌آورم و با تمام توان و قدرت که از اراده و رأی شما ناشی می‌شود، در برابر هرگونه تجاوز به آزادی‌ها و حقوق مردم مستضعف ایران می‌ایستم، مرا از محاکمه نترسانید. این محاکمه خود انقلابی در تاریخ ایران است، ‌محاکمه ملتی که به من رأی داده است،‌ کسی که آماده است در شن‌زار داغ خوزستان بمیرد، از سلول اوین نمی‌ترسد. یک نسل فعال و خلاق باید معترض باشد، ‌باید انتقاد کند و فریاد بزند. ایران گورستان نیست، جای جوانان پرخروش است،... .» افزون بر این سخنرانی در یک پایگاه نظامی، او در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو ـ تلویزیونی شرکت کرد و به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ ‌داد که در بخشی از آن آمده است: «من مشیرالدوله نیستم که فحش بخورم و در بروم و... .» سخنرانی‌های او در پایگاه‌های نظامی و رزمی که جای بحث‌‌های سیاسی و تحریک به مسائل گروهی و ‌حزبی نبود و زمینه درگیری‌های داخلی را دامن می‌زد تا جایی که سخنگوی هیئت سه نفره حل اختلاف در تاریخ 12خرداد1360 اعلام کرد: «سخنرانی‌ها و مصاحبه مطبوعاتی بنی‌صدر تخلف از بیانیه 10 ماده‌ای امام و تخلف از قانون اساسی است» و نظر هیئت سه نفره را به طرح ذیل اعلام کرد: «هیئت به اکثریت آرا به مرحله‌ای رسیده است که باید متخلف را به مردم معرفی نماید و مدارک را به دادستانی بدهد، در این مرحله به اطلاع عموم ملت شریف ایران می‌رسد.»‌ به دنبال این اعلام نظر هیئت سه نفره، بنی‌صدر واکنش نشان داد و طی نامه‌ای خطاب به مرحوم اشراقی که نماینده‌اش در هیئت سه نفره بود، نوشت: «سخنگوی هیئت سه نفری باز خلاف حقیقت گفته است.» با توضیحات بیشتر در چند بند عناوینی را ارائه کرد؛ از جمله مسئله رفراندوم را به میان آورد که موجب عکس‌العمل مرحوم آیت‌الله یزدی، سخنگوی هیئت سه نفره شد که در مصاحبه‌ای گفت: «مراجعه به آرای عمومی در اختیار هرکس نیست؛ بلکه باید در مجلس مطرح شود و اگر دو سوم مجموع نمایندگان مجلس موافق بودند، آن وقت می‌توان به آرای عمومی مراجعه کرد.»
برای بار دوم بنی‌صدر نامه بلند بالای دیگری خطاب به مرحوم اشراقی صادر کرد و مباحث دیگری را مطرح کرد که به آتش اختلافات افزود و مرحوم اشراقی به بنی‌صدر جواب داد و نوشت: «در این مورد که گفته‌اید هیئت به وسیله سانسور رئیس‌جمهوری تبدیل می‌شود و به طور کاملا آشکارا در برنامه حذف او مشارکت می‌نماید، ‌عجبا چرا اینگونه برداشت می‌نمایید و... .»
در اجتماعات مردمی فریاد «بت‌شکن، بت جدید را بشکن» به گوش می‌رسید و لحظه به لحظه سرنوشت در التهاب قرار داشت.