بحران یورو، مرکل را به سرنوشت سارکوزی دچار می‌کند

رضا اشرفى
پس از ماه ها بحث و گفت وگو، رقیب اصلی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، برای انتخابات پارلمانی در سال آینده میلادی مشخص شده است. علاوه بر رسانه هایی نظیر روزنامه بیلد و خبرگزاری PDA، شبکه یک تلویزیون آلمان در پایگاه اینترنتی خود اعلام کرده که «فرانک اشتاین مایر»، وزیر امور خارجه سابق و رئیس کنونی فراکسیون سوسیال دموکرات ها در پارلمان، از شرکت در رقابت انتخاباتی سال آینده انصراف داده است.
با انصراف اشتاین مایر تنها گزینه مطرح حزب سوسیال دموکرات، SPD، برای رقابت با حزب دموکرات مسیحی، CDU و کنار زدن آنگلا مرکل از قدرت «پر اشتاین بروک» است که سابقه اداره وزارت دارایی آلمان را در کارنامه خود دارد. سوسیال دموکرات ها قصد داشتند تا نماینده خود را چند ماه بعد یا حتی در اوایل سال 2013 اعلام کنند، اما اکنون معلوم شده که آنها بسیار زودتر از این موعد بر سر یک کاندیدا به اجماع رسیده اند و سعی دارند تا زودتر از زمان معمول برنامه های خود را برای یک پیروزی قاطع پیش ببرند.
«اشتاین بروک» تا کنون در رقابتی نزدیک با «اشتاین مایر» و «زیگمار گابریل» بود که به خصوص حضور رئیس فراکسیون سوسیال دموکرات ها در پارلمان، رقابت را برای او سخت کرده بود. در چند هفته گذشته، گفته شد که گابریل از رقابت انصراف داده، هر چند که این موضوع به صورت رسمی اعلام نشد، اما پایین بودن میزان محبوبیت او در مقایسه با دو رقیب دیگر می توانست دلیل موجهی بر انصراف او از رقابت باشد.
برخلاف گابریل، اشتاین مایر نه تنها از میزان محبوبیت پایینی برخوردار نیست، بلکه با داشتن پیشینه سیاسی و موقعیت فعلی در مقابل اشتاین بروک رقیب جدی وی محسوب می شد و به همین دلیل نیز انصراف او به تأخیر افتاد، اما دو موضوع را می توان از عواملی دانست که سبب شد تا او سرانجام به کناره گیری از رقابت تن دهد و میدان را برای اشتاین بروک خالی کند. به صورت مشخص، عامل نخست شکست اشتاین مایر در انتخابات دوره پیش است.
حزب دموکرات مسیحی توانست در انتخابات گذشته آلمان با کسب 8/23 درصد آرا بر دیگر احزاب پیشی بگیرد و رهبر این حزب، مرکل، با توجه به 6/14 درصد آرای لیبرال دموکرات ها دیگر نیازی نداشت تا همانند دوره پیش صدراعظمی خود برای تشکیل کابینه به ائتلاف با سوسیال دموکرات ها رضایت دهد، بلکه همین میزان آرای لیبرال دموکرات ها هم برای تشکیل کابینه ائتلافی با این حزب کافی بود.
رهبر سوسیال دموکرات ها در آن انتخابات اشتاین مایر بود که نه تنها نتوانست وضعیت دوره پیش برای ائتلاف با حزب برنده و ورود به کابینه را حفظ کند، بلکه با کسب 1/23 درصد آرا متحمل سنگین ترین شکست حزبش پس از جنگ جهانی شد. در واقع، شکست در انتخابات دوره پیش تلخ ترین تجربه ای بود که سوسیال دموکرات ها از انتخابات داشتند و به همین دلیل نمی توانستند با رهبری اشتاین مایر حاضر شوند یک بار دیگر خطر شکستی مجدد را به جان بخرند. دلیل دیگر در انتخاب اشتاین بروک را می توان تجربه دوران وزارت او دانست که به وضعیت فعلی آلمان و حوزه یورو مرتبط است.
اشتاین بروک با آن تجربه از زمان وزارتش نسبت به اشتاین مایر، با امور اقتصادی آشنایی بیشتری و معلوم است که طرح های اقتصادی او برای رأی دهندگان از جذابیت بیشتری برخوردار است. اشتاین بروک از هم اکنون طرح های اقتصادی خود را مطرح کرده و به ویژه نحوه فعالیت بانک ها و موسسات مالی را هدف گرفته است. کنترل بیشتر این موسسات، تجزیه بانک های بزرگ و تعیین سقف مشخصی برای حقوق مدیران ارشد بانکی از جمله مواردی است که اشتاین بروک در طرح خود بیان کرده و حتی همین موارد اندک نیز در نظر رأی دهندگان از اهمیت زیادی برخوردار است.
نخستین موضوعی که در تعیین اشتاین بروک و طرح های تبلیغاتی او به چشم می خورد این است که مخالفان مرکل سعی دارند تا تمام توان خود را برای سرنگونی او به کار ببندند. آنان نه حاضر به ریسک بر سر نامزد انتخاباتی همانند اشتاین مایر شده اند و نه آن که وقت خود را برای اختلافات درون حزبی تلف کرده اند.
علاوه بر این، حزب سبزها به عنوان یکی از احزاب تأثیرگذار در انتخابات نیز حاضر به همکاری با سوسیال دموکرات ها و اشتاین بروک شده است. برای مثال، «اشتفی لمکه» در شبکه توئیتر تعبیر خود از اعلام نامزدی اشتاین بروک را چنین بیان کرده است: «آغاز جدی نبرد سوسیال دموکرات ها علیه مرکل.» هر چند که این عبارت از سوی عضو پرنفوذ حزب سبزها بیانگر موضع حزب و همفکران وی نیست، اما او به این وسیله به استقبال نمایندگی اشتاین بروک رفته و تمایل حزب سبزها برای حمایت از او را بیان کرده است.
از سوی دیگر، به نظر برخی از تحلیلگران، اشتاین بروک خطرناک ترین رقیب برای مرکل است. «گرد لانگوت» کارشناس ارشد سیاسی در مصاحبه ای با رویترز گفت که اشتاین بروک می تواند آرا را از دموکرات مسیحی برباید. «گیرو نویگ باور» دیگر کارشناس سیاسی است که معتقد است اشتاین بروک خطرناک ترین رقیب برای مرکل است، زیرا او می تواند آرای طبقه متوسط آلمان را به سوی خود جذب کند. نظر این کارشناسان دلیل اعلام زودهنگام نماینده سوسیال دموکرات ها را نشان می دهد و با توجه به شکست های دموکرات مسیحی ها در چند انتخابات ایالتی اخیر باید گفت که مرکل باید تا می تواند خود را آماده کند تا آن که در سپتامبر سال آینده مبارزه ای سخت را پشت سر بگذارد؛ مبارزه ای که از هم اکنون نشانه های شکست آن نمایان شده است.