آخرین میخ بر تابوت تندروی و ماجراجویی زده شد. چه تندروی و ماجراجویی در داخل کشور و چه در خارج از کشور و علیه ایران. دیروز یک بار دیگر به نام ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد یک قطعنامه دیگر صادر شد؛ البته در یک روندی معکوس نه «علیه» ایران بلکه در «له». قطعنامهای برای رسمیت بخشیدن به توافق هستهای ایران و گروه 1+5، قطعنامهای برای شناسایی حق هستهای ایران، قطعنامهای برای خارج کردن ایران از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد، قطعنامهای برای از رسمیت انداختن تمام قطعنامههای پیشین علیه برنامه هستهای ایران و قطعنامهای برای پایان دادن به تحریمهای بینالمللی علیه ایران.
شورای امنیت سازمان ملل متحد دیروز برابر با 29 تیرماه 1394، در سالگرد صدور قطعنامه 598 (29 تیرماه 1366) برای پایان دادن به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، با اکثریت مطلق آرا قطعنامه 2231 را در حمایت از توافق هستهای ایران و گروه 1+5 به تصویب رساند.
در جلسه دیروز این شورا که ریاست آن را نیوزیلند (رئیس دورهای شورای امنیت) برعهده داشت و به دلیل اهمیت دستور کار جلسه، موری مک کالی وزیر امور خارجه نیوزیلند خود را به نیویورک رسانده بود تا شخصا به جای سفیر این کشور در سازمان ملل، ریاست جلسه را برعهده بگیرد، 15 دست به یکباره به معنای موافقت با قطعنامه حمایت از توافق هستهای بالا رفت. نمایندگان پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) به همراه 10 عضو انتخابی این شورا (آنگولا، مالزی، نیوزیلند، اسپانیا، ونزوئلا، چاد، شیلی، اردن، لیتوانی، نیجریه) بدون هیچ مخالفتی با اکثریت مطلق آرا به قطعنامه 2231 رای مثبت دادند. بر پایه این قطعنامه اعمال و اجرای قطعنامههای ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) که از سوی محمود احمدینژاد رئیس دولت سابق ایران ورق پاره خوانده میشد متوقف شد. پس از رایگیری و تصویب قطعنامه 2231، نمایندگان 15 عضو شورای امنیت به همراه غلامعلی خوشرو، نماینده ایران در سازمان ملل، نظرات خود را در دفاع از قطعنامه تصویب شده بیان کردند. سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل بهعنوان نخستین سخنران این جلسه گفت: «امسال در هفتادمین سالگرد تاسیس سازمان ملل قرار داریم و یک دیپلمات در ارتباط با وظایف سازمان ملل اعلام کرده قرار نیست این سازمان ما را به بهشت ببرد بلکه تلاش میکند ما را از ورود به جهنم منع کند.»
ویتالی چورکین، نماینده روسیه پس از سخنرانی نمایندههای چین، آمریکا و فرانسه در شورای امنیت با بیان اینکه «توافق صورت گرفته گزینهای است که براساس احترام و همکاری متقابل انجام شده است» گفت: با توجه به توافق ایجاد شده امروز بهترین شرایط برای مقابله با تروریسم و بحرانهای منطقه فراهم شده است و باید از آن به نحو احسن استفاده شود.
غلامعلی خوشرو، نماینده ایران در سازمان ملل درباره توافق به تصویب رسیده گفت: «این توافق گویای تحولی مهم و چرخشی بنیادی در روند بررسی برنامه صلحآمیز هستهای ایران توسط این شورا طی 10 سال گذشته است. برنامه جامع عمل مشترک (برجام) نتیجه تلاشهای گسترده و جمعی طی نزدیک به دو سال اخیر است که هدف آن فرصت دادن به دیپلماسی و توقف توسل به فشار، تهدید و اعمال زور بود. این رهیافت جدید که اساسا با رویه شورای امنیت در گذشته متفاوت است، به همه ما کمک کرد تا بهترین راهحل ممکن را انتخاب کنیم، به یک بحران غیر لازم خاتمه دهیم و دستاوردهای مهمی برای کلیه طرفهای دخیل و تمامی جامعه بینالمللی کسب کنیم.» او با تاکید بر اینکه دولت «ایران ضمن نگاه به آینده امیدوار است که برجام و قطعنامه 2231 نوید بخش گشایش فصل جدیدی در روابط ایران با شورای امنیت و کشورهای عضو گروه 1+5 باشد»، گفت: «ایران هم به دلیل شرایط عینی و هم به خاطر برخورداری از ارادهای قوی در این زمینه، خود را بهطور کامل مقید به اجرای تعهدات خود ذیل برجام میداند.»
پس از صدور قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، وزارت خارجه ایران در حمایت از این قطعنامه بیانیهای صادر کرد که از سوی خوشرو، نماینده ایران بهعنوان سند شورای امنیت توزیع شد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندیهای دفاعی خود بهمنظور حراست از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی خود در مقابل هر گونه تجاوز و همچنین مقابله با تهدید تروریسم در منطقه را ادامه خواهد داد. در این چارچوب، توانمندیهای نظامی ایران ازجمله موشکهای بالستیک، منحصرا برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاحهای هستهای طراحی نشدهاند و بنابراین، خارج از حیطه یا صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوستهای آن میباشند.»
بهگفته عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای یکی از مهمترین ویژگیهای قطعنامه دیروز این بود که پرونده هستهای ایران از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد خارج میشود. او با منحصربهفرد خواندن قطعنامه دیروز در تاریخ شورای امنیت گفت: «در تاریخ شورای امنیت بیسابقه است که برنامه غنیسازی یک کشور که برنامهای ویژه و خاص برای کشورهاست توسط این شورا تایید شود.
این در حالی است که همه قطعنامههای قبلی علیه ایران در شورای امنیت خواستار توقف فوری فعالیتهای غنیسازی ایران شده بود اما در این قطعنامه فعالیتهای غنیسازی ایران مورد پذیرش و حتی ادامه و استمرار آن مورد تایید قرار میگیرد.» قطعنامه شورای امنیت دیروز در حالی به تصویب رسید که ساعاتی قبل از آن وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم در نشستی در بروکسل به ریاست فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا توافق هستهای ایران را مورد تایید قرار دادند. دیپلماتهای اروپایی در این جلسه همچنین اعلام کردند که اتحادیه اروپا سرانجام تحریمهای مالی و اقتصادی خود علیه ایران را لغو و احتمالا بهزودی دفترهیات اتحادیه اروپا در تهران را بازگشایی خواهد کرد. توافق هستهای وین در حالی به تصویب رسید که کنگره آمریکا روز یکشنبه متن توافق هستهای را تحویل گرفت و قرار است در مهلتی 60 روزه آن را مورد بازبینی قرار دهد و در نهایت برای تایید یا رد آن رأیگیری کند که البته با توجه به تایید بینالمللی این توافق در شورای امنیت کار کنگره برای رد آن بسیار سخت خواهد بود.
امری که مشابه آن در مجلس ایران هم صدق میکند. براساس همین پیشدستی ارسال توافق هستهای به شورای امنیت پیش از تایید مجلس ایران، دیروز ۱۴ نماینده مجلس در نامهای به رئیسجمهور و رئیس مجلس نوشتند: «از آنجا که متن جمعبندی وین که به «برجام» موسوم شده و مبنای قطعنامه شورای امنیت است، هنوز در داخل کشور به تایید و تصویب نرسیده، در صورت طی مراحل قانونی نیز حق هرگونه تحفظ و شرط درخصوص این قطعنامه برای جمهوری اسلامی ایران محفوظ خواهد بود.» این نامه را غلامعلی حدادعادل، علیرضا زاکانی، احمد توکلی، علیرضا مرندی، غلامرضا مصباحیمقدم، حسینعلی شهریاری، محمد اسماعیل کوثری، علیاصغر زارعی، حسین نجابت، الیاس نادران، محمد دهقان، محمد آشتیانی، محمدحسین فرهنگی و مسعود میرکاظمی امضا کردهاند.