وقتی هیچ یک کنار نمی‌روند

ریحانه طباطبایی: علی‌اکبر ولایتی از «فصل‌الخطاب بودن» نظر جامعتین درباره خروجی ائتلاف حرف می‌زند و غلامعلی حدادعادل هم از سعید جلیلی به عنوان خروجی نهایی ائتلاف سخن می‌گوید و قالیباف به‌طور کامل ائتلاف را به هوا می‌فرستد و حسین مظفر را به عنوان رییس ستاد خود انتخاب می‌کند. پیش از همه آیت‌الله مصباح‌یزدی هشدار داده بود که این ائتلاف‌ها شکننده است و زود از هم می‌پاشد. او گفته بود: «این ایده‌آل است این‌که همه اصولگرایان بنشینند و نفر واحدی را انتخاب کنند. هرچند شدنی نیست؛ حتی همان سه نفری که ابتدا با هم ائتلاف کردند، بنده معتقدم که در عمل هیچ‌یک از آن‌ها با هم نمی‌سازند.» برای همین هم او فقط با یک‌نفر آمد و پس از رد آن یک‌نفر هم دیگر در صحنه نماند. ائتلاف بزرگ اصولگرایان و ائتلاف 1+2 نمونه خوبی از ائتلاف‌های از هم پاشیده اصولگرایان است که پیش‌بینی آیت‌الله را عینیت بیشتری می‌بخشد.

اولین فروپاشی در ائتلاف 1+2

قرار بر این بود آن کس که در نظرسنجی‌ها نفر اول است بماند و دو نفر دیگر بروند. اما انگار که قرارها بی‌قرار شده‌اند. هم ولایتی مانده است و هم قالیباف و هم حداد‌عادل. در نظرسنجی‌ها قالیباف از دو نفر دیگر جلوتر بود. هرچند هنگامی که هاشمی‌رفسنجانی ثبت‌نام کرد دیگر تمامی این نظرسنجی‌ها بی‌اهمیت شد اما حالا و با نبودن رقیب اصلی باید باز به نظرسنجی‌ها نگاه کرد و نظرسنجی‌ها می‌گوید دو نفر دیگر باید به نفع شهردار تهران کنار بکشند.

گفته می‌شود پس از انتشار دو سخنرانی از قالیباف دیگر او محبوبیت سابق را ندارد و بخشی از رای‌های او به‌ویژه در میان آنان که آرای خاموش نامیده می‌شوند و آنان که کمی در وزنه هاشمی و اصلاح‌طلب‌ها جای می‌گرفتند، ریخته است. قالیباف قرار بود آرای خاموش و خاکستری و کلا آن‌ها که نه اصولگرا و نه اصلاح‌طلب هستند اما هر دو گروه را دوست دارند را جذب کند. محکم و قوی هم آمد اما گویا شهردار تهران ایراد بزرگی دارد و آن بی‌توجهی به تکنولوژی است. قالیباف دقت نمی‌کند که حرف‌های دوگانه در مراسم‌های متفاوت می‌تواند برایش دردسر ایجاد کند و حتی آن‌ها که می‌خواهند او را نامزد نهایی معرفی کنند شک خواهند کرد که آیا کسی که نمی‌تواند حواسش به سخنرانی‌هایش باشد می‌تواند نامزد نهایی یک جریان باشد.

اما با همه این‌ها هنوز محمدباقر قالیباف در ائتلافی که ائتلاف پیشرفت می‌خوانندش پیشتاز است و شاید برای همین حسین مظفر که روزی دبیر ائتلاف بود و سخنگو حالا ریاست ستادش را پذیرفته است تا از این بلاتکلیفی در‌آید. او با صدور نامه‌ای ضمن برشمردن دلایل استعفای خود از ریاست ستاد ائتلاف پیشرفت اظهار کرد: «ادامه بلاتکلیفی و به تاخیر انداختن معرفی فرد واجد شرایط تا بعد از مناظره‌های صداوسیما، موجب سرگردانی هواداران و بلاتکلیفی نیروهای اصولگرا و ارزشی می‌شود.» اما به نظر می‌رسد خبر انتصاب حسین مظفر برای همه جریان‌های اصولگرا خوشایند نبوده است. رجا‌نیوز که این روز‌ها دیگر نامزد اصلح را فراموش کرده و تمام توانش را برای معرفی نامزد مصلح به کار می‌برد به ناگهان در مقابل انتصاب رییس ستاد قالیباف واکنش نشان داد. رجا در گزارش خود نوشت:

«اگر کسی شک داشت که ائتلاف سه‌گانه صرفا سازوکاری برای بالا بردن مشروعیت قالیباف در انتخابات یازدهم بوده و این مکانیسم برای رسیدن به شهردار تهران به عنوان نامزد نهایی طراحی شده است، استعفای امروز رییس ستاد این ائتلاف و بلافاصله نقل مکان وی به راس ستاد قالیباف، هرگونه شائبه در این زمینه را برطرف کرده است که اساسا دو گزینه حداد و ولایتی برای تزیین ائتلافی با محوریت قالیباف به میدان کشیده شده‌اند و این دو نفر با قالیباف قرار است 1+2 را شکل دهند.» به هرحال ستادهای مردمی قالیباف کار خود را شروع کرده‌اند و شهردار تهران خود را تنها نتیجه ائتلاف می‌داند و از این روز نیز سخنرانی‌هایش را بیشتر و بیشتر کرده است و هر روز در گوشه‌ای از کشور از خدماتش در تهران می‌گوید. او اول هم همان یک اضافه بود. یکی که به زور به ائتلاف پیوست و به زور نگه داشته شد.

ولایتی تا آخر می‌ماند

به نظر می‌رسد سخنرانی‌ها مزه کرده است. این‌که هر جا بروی عده‌ای به استقبالت بیایند و شعار بدهند کافی است تا خود را رییس‌جمهور آینده بدانی. علی‌اکبر ولایتی بارها گفته بود پس از احراز صلاحیت‌ها باید یک‌نفر از ائتلاف بماند اما امروز او می‌گوید که باید صبر کرد تا پایان تبلیغات زیرا هنوز ذهن مردم شکل نگرفته است و باید آن زمان به نتیجه نظرسنجی‌ها توجه کرد. ولایتی به حرم حضرت عبدالعظیم هم رفت و میثاق‌نامه اخلاقی را امضا کرد تا حضور خودش را بیشتر تثبیت کند. حالا بهترین زمان هست برای ماندن. تا دیروز رقیب او رییس سابقش بود که توانسته بود که بخش راست و سنتی جریان اصولگرایی را پشت خود به صف کند.

موتلفه اسلامی، بازار، روحانیون اصولگرا و بسیاری دیگر که در گوش رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام حمایت کرده بودند و فقط منتظر احراز صلاحیت او از سوی شورای نگهبان بودند، حالا نگاهشان به ولایتی است. جامعتین، موتلفه‌ای‌ها، جبهه پیروان خط امام و رهبری و جامعه اسلامی مهندسین همان‌طور که سال 84 علی لاریجانی را یافتند حالا می‌خواهند به سراغ ولایتی بروند. آن‌ها که می‌خواستند با حمایت از هاشمی نزدیکی خود را به قدرت حفظ کنند و از این وضعیت نابسامان نجات یابند حالا امیدشان به ولایتی است. کما اینکه بالاخره جامعه اسلامی مهندسین از او حمایت کرد.

نه قالیباف، نه سعید جلیلی و نه حتی حداد‌عادل نمی‌توانند نماینده گفتمان جریان راست سنتی که این روزها در میان خیل اصولگرایان جوان گم شده است باشند. آن‌ها گفتمان خود را دارند بی‌توجه به نظر بزرگ‌ترها. شاید به دیدن بعضی از ریش‌سفیدان بروند اما قصدشان چشم گفتن نیست کسب وجهه است و انداختن عکس یادگاری.

ولایتی سال 84 نیز به میدان آمده بود اما بنا به گفته خودش بنا به توصیه بزرگان به نفع هاشمی کنار کشید. اما این‌بار گفت به نفع هیچ‌کس به‌خصوص هاشمی‌رفسنجانی کنار نمی‌کشد و تا آخر خواهد بود. روزهای نخستی که جلیلی هم ثبت‌نام کرد کمی زمزمه کرد به نفع جلیلی کنار خواهد رفت و بعد کم‌کم اعلام کرد باید سبد رای‌ها را نگاه کرد و در آخر هم جلیلی را فراموش کرد و ماند.

او سال‌ها مرد دیپلماسی ایران بوده و قرارداد 598 را امضا کرد. شاید حالا هم گمان می‌برد که می‌تواند در کسوت رییس دستگاه اجرایی سکان دیپلماسی را در دست بگیرد و بالاخره پرونده هسته‌ای را به سرانجام برساند. برادر بزرگ‌تر رییس‌جمهور هم از او حمایت کرده است. به گزارش پایگاه خبری انصار حزب‌الله، داوود احمدی‌نژاد در حاشیه مراسم سخنرانی ولایتی در مسجد الانصار‌الحسین‌(ع) با بیان این‌که حضور من در این مراسم به معنای حمایت از علی‌اکبر ولایتی است، گفت: «به نظر من در میان نامزدهای موجود، جلیلی و ولایتی به ولایت نزدیک‌ترند، اما من پختگی بیشتری از ولایتی دیدم و از وی حمایت می‌کنم. وی در پاسخ به این سوال که اگر نظر جامعتین با شخص دیگری باشد، شما از چه نامزدی حمایت می‌کنید، گفت؟ اگر نظر ائتلاف و جامعتین با شخص دیگری باشد، از او حمایت می‌کنم.

به هرحال ولایتی گفته است به نفع کسی کنار نمی‌رود و منظر می‌ماند تا نتیجه ائتلاف مشخص شود. شاید هم دیگر برایش نتیجه ائتلاف مهم نباشد و تا 24 خرداد در صحنه بماند و صبر کند تا مردم نتیجه را مشخص کنند.

حداد هم می‌ماند؛ ائتلاف بی‌ائتلاف

غلامعلی حدادعادل نامزد انتخابات در پاسخ به نامه مظفر گفت: «ائتلاف سه‌گانه یا ائتلاف پیشرفت همچنان برقرار است و تصمیم برای نفی ائتلاف در نظر گرفته نشده است.» وی با بیان این‌که اعضای ائتلاف تصمیم گرفتند بعد از ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری و بعد از استفاده از تبلیغات در صداوسیما براساس نظر‌سنجی و دیگر عوامل، گزینه نهایی را انتخاب کنند، گفت: «ائتلاف سه‌گانه همچنان کار خود را دنبال می‌کند.» حداد‌عادل با بیان این‌که به عنوان شخص حقیقی در انتخابات حضور دارد و کار تبلیغاتی خود را دنبال می‌کند، درباره استعفای مظفر گفت: «با توجه به آغاز مرحله تبلیغات، دیگر بحث ریاست ستاد ائتلاف مطرح نبود زیرا هر نامزد به صورت حقیقی تبلیغات خود را باید دنبال می‌کرد.» نامزد انتخابات آتی ریاست‌جمهوری در پاسخ به سوالی که آیا به نفع سعید جلیلی کنار خواهد رفت یا نه گفت: «این مطلب که بنده به نفع آقای جلیلی کنار می‌روم صحیح نیست. ایشان کار خود را می‌کنند و بنده هم فعالیت انتخاباتی خود را دنبال می‌کنم.»

حسین نجابت رییس ستاد حداد‌عادل نیز با بیان این‌که حداد‌عادل به نفع کسی انصراف نخواهد داد، گفت: «اعلام حمایت حداد‌عادل از جلیلی به دلیل آرای پایین در نظرسنجی‌ها صحت ندارد و وی اعلام کرده اگر جلیلی رای قابل توجهی داشته باشد اعضای ائتلاف پیشرفت آن را مدنظر قرار می‌دهند.» وی با اشاره به سبد رای اعضای ائتلاف پیشرفت، افزود: «در نظرسنجی‌های صورت گرفته تاکنون قالیباف بیشترین آرا را دارد و بعد از وی ولایتی و حدادعادل قرار دارند.» احمد سالک رییس فراکسیون اصولگرایان مجلس از به اجماع نرسیدن فراکسیون اصولگرایان مجلس در حمایت از سعید جلیلی خبر می‌دهد و می‌گوید: «صحبت‌های مختلفی درباره گزینه‌ نهایی فراکسیون اصولگرایان درباره حمایت از نامزد این جریان مطرح است که آقای جلیلی نیز یکی از آن‌هاست ولی این‌که جلیلی نامزد نهایی این فراکسیون باشد، تا این لحظه به جمع‌بندی فراکسیون نرسیده‌ایم.» حداد‌عادل گویا فراموش کرده که روزی گفته بود به نفع سعید جلیلی کنار می‌رود. انگار او از دو یار دیگر در ائتلاف شانس خود را کمتر می‌دید که به محض حضور یک رقیب جدید کنار کشیدن خود را اعلام کرد. شاید سهم جلیلی برای اجماع کاهش پیدا کرده است.

به نظر می‌رسد هنگامی که جلیلی ثبت‌نام کرد بسیاری از اصولگرایان از این حضور نابهنگام شوکه شدند و او را گزینه نهایی پنداشتند. اما چند روزی است که اتفاقات دیگری رخ داده است. در بعضی از خبرگزاری‌ها گفته شد که انگار جلیلی و احمدی‌نژاد به هم می‌رسند و برای همین است که دیگر نه حداد‌عادل و نه هیچ فراکسیون اصولگرایی نمی‌خواهند که جلیلی را نامزد نهایی معرفی کنند. به‌ هرحال حداد هم ماندنی شده است. ولایتی به آن‌ها پیشنهاد داده که صبر کنند تا پایان تبلیغات و آن روز ببینند مردم چه می‌خواهند و کدام‌یک را انتخاب می‌کنند. بعید است این پیشنهاد هم عملی شود. تقریبا نتیجه نظرسنجی‌ها معلوم شده و مشخص است، کی باید بماند و کی باید برود. اما رویای پاستور رویای شیرینی است و هیچ نظرسنجی نمی‌تواند تغییرش دهد.