وظیفه در فتنه چیست؟

دکتر اسدالله بادامچیان / نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی

وظیفه‌یابی در موقعیتی که هستیم کار ساده‌ای نیست و سنت الهی و قانون الهی در آن است که خداوند تقدیر کرده است. در این دنیا که اختیار انسانها در دست خودشان است امتحان‌ها و آزمایش‌های گوناگون همواره جاری است و همواره دنیا و مسیری که بشر طی می‌کند بدون امتحان، مشکلات و فتنه‌ها نیست.

اگر ما به این قانون الهی توجه کنیم در این خصوص آیات و روایات متعددی وجود دارد، در سوره عنکبوت آمده که اگر انسان اسلام را پذیرفت و مومن شد و جامعه‌ای که ایمان آورده‌اند مپندارند که در معرض فتنه‌ها قرار نمی‌گیرند.

خداوند انسانها را در کوره داغ فتنه قرار می‌دهد تا انسانهای مومن ساخته شوند و روح انسان مومن بتواند در نقطه اوج قرار گرفته و انتخاب مسیر کند و در هر لحظه‌اش بتواند حرکت صحیح کند، ثواب الهی و برکات بر او و جامعه‌اش نازل شده و به همین علت خلیفه‌الله فی‌الارض می‌شود.

بخش‌های فتنه

فتنه و آزمایش دو بخش دارد، عده‌ای ناخالصی دارند و مردود می‌شوند و عده‌ای نیز که خالص‌اند مشخص می‌شوند.

عده‌ای در این فتنه‌ها مشخص می‌شود مومن دروغین هستند و برخلاف آنچه در پیروی از ولایت می‌گویند عمل می‌کنند، ناخالصی دارند و این افراد آشکار می‌شوند.

آنهایی که راستین و ثابت قدم هستند در این امتحانات مشخص می‌شوند و آنهایی که معلوم است نمی‌توانند خوب از فتنه‌ها عبور کنند آشکار می‌شود که اینها همه وجود و ادعاهای آنها دروغ است و این سنت و قانون الهی است.

در زمان خلافت امیرالمومنین(ع) که حضرت علی(ع) خلیفه و جانشین پیامبر اکرم(ص) است، امتحان آنچنان شروع می‌شود که جامعه زیر و رو شده و همه انسانها غربال می‌شوند تا در این امتحان‌ها مومنان پخته شوند و این مساله مهمی است و حتی در مدیریت امام معصوم(ع) جامعه از امتحان‌ها مصون نیست و وظیفه رهبری پدید آوردن ساماندهی جامعه مومنان است و رهبری باید این جامعه در حال امتحان را رهبری و هدایت کند.

شاید اگر به سیره ائمه اطهار(ع) در تدبیر فتنه نگاهی بیاندازیم مطالب زیادی به دست آورده و به انسان بصیرت می‌بخشد و باعث می‌شود سیره معصومین(ع) عمل کرد.

حکومت اسلامی نبوی تنها مشمول خود پیامبر اکرم(ص) است و پس از آن ائمه معصومین خلیفه الله و جانشینان پیامبر(ص) هستند اما از نوع امام معصوم(ع) است. در غیبت امام زمان(ع) نوع حکومت، حکومت در زمان غیبت است و به حکومت امام خمینی(ره) رسیده که این نوعی از حکومت اسلامی در سطح کلان است.

نوع حکومت امام زمان(عج) حکومت امام معصوم(ع) است و این مساله با حکومت امروز که انسانهای فقیه و باتقوا است تفاوت دارد، نوع حکومت‌ها فرق می‌کند.

ایجاد مسجد ضرار برای تفرقه

پیامبر اسلام در حکومت نبوی در مساله مسجد ضرار لحظه‌ای درنگ نمی‌کند و در این مساله تدبیری می‌اندیشند، مسجد ضرار همان فتنه است که عده‌ای راه افتاده و به پیامبر اکرم(ص) می‌گویند که مسجدی برای آسایش مردم ساخته‌اند اما پیامبر(ص) این مسجد را خراب می‌کند زیرا در قرآن آمده که این مسجد باعث تفرقه است، در چهره مسجد‌دار و دسته‌ای که خود را تابع رسول خدا(ص) می‌دانند می‌خواهند به دست پیامبر(ص) مسجد بسازند و افتتاح کنند و در آنجا کفر و تفرقه ایجاد کنند و پیامبر اکرم(ص) این مسجد را خراب و زباله‌دانی می‌کند و قصد آنها را نشان می‌دهد.

با رحلت پیامبر اکرم(ص) در مساله خلافت فتنه درمی‌گیرد، و آنچنان این فتنه گسترده و عمیق شکل گرفته که آن مشکلات را به وجود آورد، در زمان حکومت امیرالمومنین(ع) نیز فتنه‌ها شکل گرفت و طلحه و زبیر در مقابل حضرت علی(ع) می‌ایستند.

در فتنه‌ها راه نجات این است که حق را شناخته و اهل حق را شناخت، برخی در فتنه‌ها فکر می‌کنند اگر بی‌طرف باشند درست است، اینطور نیست، در انجام وظیفه بی‌طرف بودن معنی ندارد و در کربلای زمان نمی‌توان گفت من بی‌طرفم و نمی‌روم.

اگر کسی در کربلا در جبهه امام حسین(ع) نباشد کمک‌کننده به جبهه یزید می‌شود، زیرا یک نیرو از لشگر امام حسین(ع) کم شده و یک نیرو از لشگر یزید را آزاد گذاشته تا به حضرت سیدالشهدا(ع) آسیب برساند و باید بدانیم تکلیف چیست.

در دوران امام حسین(ع) این امتحان سخت بود و فرد باید از همه چیز بگذرد و در مقابل یزیدی که همه استانهای حکومت اسلامی را در اختیار دارد باید ایستاد و این کار سختی است.

شیوه امامان معصوم(ع) در دوره‌های مختلف بسیار درس‌دهنده و دارای درس‌های بسیاری است و تدبیرهای مختلف در مقابل فتنه‌های گوناگون بسیار مهم است.

فتنه‌ها در زمان انقلاب

در دوران امام خمینی(ره) فتنه‌های گوناگون شکل گرفت، مثلا فردی تا قائم‌مقامی رهبری پیش رفت اما عوض شد، به این دلیل بود که در امتحان الهی رفوزه شد، برخی فکر می‌کنند که اینها از ابتدا انسانهای بدی بودند، خیر، این افراد مومن و مجاهد بودند و مبارزات فراوانی در کارنامه عمل خود داشتند اما در امتحان‌ها مردود شدند.

برخی‌ها، صندلی سبز مجلس و مقام، احوالات آنها را عوض می‌کند در صورتی که در قبل از مجلس انسان معمولی بوده است. و یا شخصی وزیر یا مقام‌های گوناگون پیدا می‌کند اما این مقام‌ها مانند فتنه او را فریب می‌دهد.

باید بدانیم در جامعه اسلامی تا روز قیامت بشر امتحان می‌شود و البته اینطور نیست که هدایت نشود بلکه تشخیص راه بر گردن خود فرد است.

در فتنه‌ها آنچه مهم است اینکه چه کار کنیم دچار فتنه نشویم، اولین مساله اینکه قانون الهی را بشناسیم، و براساس قانون الهی معرفت پیدا کرده و آزمایش شویم، باید از خدا خواست از آزمایش‌ها سربلند بیرون آمد. باید در فتنه‌ها پناه به خدا برد و ذات حق تعالی است که می‌تواند ما را از فتنه‌ها در امان نگه دارد، از ائمه اطهار(ع) بخواهیم شیعه‌ای باشیم که در امتحان‌ها مردود نشویم.

بصیرت عامل مهم شناخت فتنه

بصیرت به فتنه و اطراف فتنه از محورهای مهم در زمان فتنه‌ها است و اینکه مقام معظم رهبری می‌فرمایند بصیرت پیدا کنید به همین دلیل است، بصیرت مساله بسیار مهمی است و باید حق را شناخت. بصیرت‌یابی و بصیرت‌دهی مخصوصا در مسئولین در هر مقامی و حتی در خانواده باید بصیرت‌دهی و آگاهی‌دهی کرد. اگر بصیرت‌دهی مجموعه‌ای بسیار مفید خواهد بود.

در اختلاف‌ دیدگاههای مسئولین باید راه امامت عدل جامعه پیش رفت و تنها سخن رهبر اسلامی برای ما مهم باشد و در غیبت امام معصوم(ع) فقط ولی فقیه عادل زمان باید ملاک و حجت باشد.

اگر جامعه وحدت حول محور ولی فقیه داشته باشد در تمامی فتنه‌ها راه درست را حرکت کرده و فتنه‌ها به آسانی حل می‌شود، ولایت‌پذیری جلوی تفرقه را می‌گیرد.

در حرکت امامت جامعه در تدبیر فتنه‌ها و شناخت و بصیرت جامعه در مسائل فتنه باید مراقب باشیم جلوتر از ولی حرکت نکنیم و عقب هم نمانیم، باید ببینیم ولی چه کسی را فتنه می‌داند و چه کسی را فتنه نمی‌داند. در برخی اوقات ما خود را فقیه‌تر از ولی‌فقیه می‌دانیم، باید به تدبیر ولی‌فقیه عمل کرد.

متاسفانه در برخی مواقع اگر کسی در فتنه اشتباه عمل کرده و می‌خواهد برگردد متاسفانه راه او را می‌بندیم، مقام معظم رهبری نظرشان این است که نباید این کار را کرد و گاهی اوقات با برخی عمل‌های اشتباه بعضی افراد، تدبیر ولی امر را دچار مشکل می‌کنیم.

ضرورت توجه به آهنگ ولایت

گاهی اوقات در احساسات غرق شده و راه و چراغ ولی‌فقیه را توجه نکرده و توجیه می‌آوریم، در مساله فتنه‌شناسی و گذر از مسیر فتنه آنچه مهم است آهنگ ولایت است. همه باید طوری عمل کنند که در خدمت ولایت بوده و برای ولی فقیه بسط ید باشند.

دقت نکردن، همراهی نکردن و تندروی از آسیب‌ها در زمان فتنه است و این مساله برای ولی‌فقیه مشکل ایجاد می‌کند. تدبیر امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری فتنه‌های گوناگونی که در انقلاب اسلامی به وجود آمده را برطرف کرده است.

وظیفه‌یابی و آگاهی‌بخشی و بصیرت و عمل به آهنگ ولایت فقیه ما را از فتنه‌ها نجات می‌دهد و فتنه‌ها به تدبیر رهبری حل می‌شود.